Ða-ni-ên 11
1 Trong năm đầu đời vua Đa-ri-út, người Mê-đi, ta đã dấy lên để giúp đỡ người và làm cho mạnh.
In the first year of Darius the Mede, I myself came to support and protect Michael.
2 Bây giờ ta sẽ cho ngươi biết sự chân thật. Nầy, còn có ba vua trong nước Phe-rơ-sơ sẽ dấy lên, lại vua thứ tư có nhiều của cải hơn hết thảy; và khi của cải làm cho vua đó nên mạnh, thì người xui giục mọi người nghịch cùng nước Gờ-réc.
Now I will tell you the truth. Three kings will arise in Persia, and a fourth will be far richer than all the others. When he has gained power through his riches, he will stir up everyone against the kingdom of Greece.
3 Song sẽ có một vua mạnh dấy lên, lấy quyền lớn cai trị và làm theo ý mình.
A mighty king will rise up who will rule a very great kingdom, and he will act according to his desires.
4 Khi vua ấy đã dấy lên, thì nước người bị xé và chia ra theo bốn gió của trời, nhưng không truyền lại cho con cháu, cũng không như quyền đã dùng mà cai trị trước nữa; vì nước người sẽ bị nhổ và phó cho người khác ngoài những người đó.
When he has risen up, his kingdom will be broken and divided to the four winds of heaven, but not to his own descendants, and not with his power when he had been ruling. For his kingdom will be uprooted for others besides his descendants.
5 Vua phương nam sẽ được mạnh; nhưng một trong các tướng của vua sẽ được mạnh hơn vua, và có quyền cai trị; quyền người sẽ lớn lắm.
The king of the South will become strong, but one of his commanders will become even stronger than he and will rule his kingdom with great power.
6 Đến cuối cùng mấy năm, các vua đó sẽ đồng minh với nhau; công chúa vua phương nam đến cùng vua phương bắc để kết hòa hảo. Nhưng sức của cánh tay công chúa chắc không được lâu; quyền của vua phương bắc và cánh tay người cũng chẳng còn; nhưng công chúa và những kẻ đã dẫn nó đến, và người sanh ra nó, cùng kẻ đã giúp đỡ nó trong lúc đó đều sẽ bị nộp.
After a few years, when the time is right, they will make an alliance. The daughter of the king of the South will come to the king of the North to confirm the agreement. But she will not keep her arm's strength, nor will he stand, or his arm. She will be abandoned—she and those who brought her, and her father, and the one who supported her in those times.
7 Một chồi ra từ rễ công chúa, dấy lên để nối ngôi nó, mà đến cùng cơ binh, vào trong đồn lũy vua phương bắc, đánh và thắng được.
But a branch from her roots will rise up in her place. He will attack the army and enter the fortress of the king of the North. He will fight them, and he will conquer them.
8 Người bắt cả các thần họ làm phu tù đem sang nước Ê-díp-tô, cả các tượng đúc và các khí mạnh bằng vàng bằng bạc nữa; đoạn trong vài năm, người sẽ không đánh vua phương bắc.
He will carry off to Egypt their gods along with their cast metal figures and their precious vessels of silver and of gold. For some years he will stay away from the king of the North.
9 Vua nầy sẽ tiến vào nước vua phương nam, nhưng lại trở về xứ mình.
Then the king of the North will invade the realm of the king of the South, but he will withdraw to his own land.
10 Hai con trai vua phương bắc đi chiến trận, nhóm một đoàn cơ binh lớn, sẽ đến, sẽ tràn ra và đi qua; chúng nó sẽ trở về và chiến trận cho đến đồn lũy vua phương nam.
His sons will get ready and assemble a great army. It will keep coming and will flood everything; it will pass through all the way to his fortress.
11 Bấy giờ vua phương nam tức giận, ra ngoài để đánh nhau cùng vua phương bắc, sắp sẵn sàng một cơ binh đông, và cơ binh của vua phương bắc phải phó vào tay người.
Then the king of the South will become very angry; he will go and fight against him, the king of the North. The king of the North will raise up a great army, but the army will be given into his hand.
12 Cơ binh đó tan rồi, thì lòng vua phương nam sẽ lên kiêu ngạo. Người sẽ làm cho ngã xuống bấy nhiêu vạn người, nhưng không được thắng.
The army will be carried off, and the heart of the king of the South will be lifted up, and he will make tens of thousands to fall, but he will not be victorious.
13 Vua phương bắc sẽ trở về, thâu nhóm cơ binh đông hơn nữa; và đến cuối cùng các kỳ tức là các năm, người sẽ đến với một cơ binh lớn và đồ rất nhiều.
Then the king of the North will raise up another army, greater than the first. After some years, the king of the North will surely come with a great army supplied with much equipment.
14 Trong khi ấy nhiều người nổi lên nghịch cùng vua phương nam, và các con cái của kẻ hung dữ trong dân ngươi sẽ dấy lên, hầu cho ứng nghiệm sự hiện thấy, nhưng họ sẽ ngã xuống.
In those times many will rise against the king of the South. Sons of the violent among your people will set themselves in order to fulfill a vision, but they will stumble.
15 Vậy vua phương bắc sẽ đến; dựng đồn lũy, lấy một thành vững bền; và quân phương nam, dầu cho đến quân tinh nhuệ nữa, cũng không thể đứng vững được. Vì chẳng có sức nào chống lại được.
The king of the North will come, pour out earth for siege mounds, and capture a city with fortifications. The forces of the South will not be able to stand, not even their best soldiers. There will be no strength to stand.
16 Nhưng kẻ đến đánh nó sẽ làm tùy ý mình, và chẳng có ai đang lại với người. Người sẽ đứng trong đất vinh hiển, cầm sự hủy phá trong tay.
Instead, the one who comes will act according to his desires against him; no one will stand in his way. He will stand in the land of beauty, and destruction will be in his hand.
17 Người quyết lòng lấy sức của cả nước mình mà đến; đoạn, người sẽ giao hòa với nó, và sẽ làm ứng nghiệm; nó sẽ đem con gái của đàn bà cho nó, để làm bại hoại; nhưng nó sẽ không đứng được và cũng không thuộc về người.
The king of the North will set his face to come with the strength of his entire kingdom, and with him will be an agreement that he will make with the king of the South. He will give him a daughter of women in marriage to ruin the kingdom of the South. But the plan will not succeed or help him.
18 Đoạn, người quay sang các cù lao và chiếm lấy nhiều nơi. Nhưng một vua sẽ làm cho thôi sự sỉ nhục người làm ra, và còn làm cho sự đó lại đổ trên người.
After this, the king of the North will pay attention to the coastlands and will capture many of them. But a commander will end his arrogance and will cause his arrogance to turn back upon him.
19 Đoạn người sẽ trở mặt về các đồn lũy đất mình; nhưng chắc phải vấp và ngã, và chẳng được tìm thấy nữa.
Then he will pay attention to the fortresses of his own land, but he will stumble and fall; he will not be found.
20 Bấy giờ có một vua khác sẽ nối ngôi người, sai kẻ bức hiếp đi qua nơi vinh hiển của nước; nhưng trong mấy ngày người sẽ phải bại hoại, chẳng vì cơn giận dữ hay trận chiến tranh nào cả.
Then someone will rise up in his place who will make a tax collector pass through for the sake of the splendor of the kingdom. But in the next days he will be broken, but not in anger or in battle.
21 Lại có kẻ đáng khinh dể lên thay vì vua đó, mà người ta không tôn người làm vua; nhưng người sẽ đến lúc yên ổn, dùng lời siểm nịnh mà mưu chiếm lấy nước.
In his place will rise up a despised person to whom the people will not have given the honor of royal power; he will come unexpectedly and will take over the kingdom by trickery.
22 Những cơ binh đầy tràn, sẽ bị thua và vỡ tan trước người, cả đến vua của sự giao ước cũng vậy.
An army will be swept away like a flood from before him. Both that army and the leader of the covenant will be destroyed.
23 Dầu có lập hòa ước với vua kia, người cũng làm việc cách dối trá; đem quân đến và được mạnh bởi một dân ít người;
From the time an alliance is made with him, he will act deceitfully; with only a small number of people he will become strong.
24 người sẽ nhân lúc yên ổn chiếm lấy các khu đất tốt nhất trong tỉnh, và sẽ làm điều mà tổ phụ và liệt tổ người chưa hề làm; lấy những đồ đã cướp đã giựt được và của cải mà chia cho những người theo mình; lập mưu đánh các đồn lũy, nhưng chỉ trong một thì mà thôi.
Without warning he will come into the richest part of the province, and he will do what neither his father nor his father's father did. He will spread among his followers the booty, the plunder, and the wealth. He will plan the overthrow of fortresses, but only for a time.
25 Đoạn, vua đó lại phấn chấn sức mình và lòng mình, dùng một cơ binh lớn đánh vua phương nam. Vua phương nam sẽ đi đánh giặc bằng một cơ binh lớn và mạnh lắm; nhưng người không thể chống cự lại được, bởi vì sẽ có người ta lập mưu nghịch cùng người.
He will wake up his power and his heart against the king of the South with a great army. The king of the South will wage war with a large, very powerful army, but he will not stand because others will make plots against him.
26 Những kẻ ăn trong bàn vua sẽ làm cho vua bại hoại; cơ binh người sẽ tràn ra và nhiều người bị giết và ngã xuống.
Even those who eat his fine food will try to destroy him. His army will be swept away like a flood, and many of them will fall killed.
27 Có hai vua ấy, trong lòng chỉ chực làm hại; ngồi cùng bàn tiệc mà nói dối; song sự đó chẳng thành, vì sẽ còn có sự cuối cùng nơi kỳ đã định.
Both these kings, with their hearts set on evil against each other, will sit at the same table and lie to each other, but it will be of no use. For the end will come at the time that has been fixed.
28 Vua sẽ trở về đất mình với nhiều của cải lắm; lòng người đã rắp đối địch cùng giao ước thánh, và người sẽ làm theo ý mình, và trở về đất mình.
Then the king of the North will go back into his land with great riches, with his heart set against the holy covenant. He will act and then will return to his own land.
29 Đến kỳ đã định, người sẽ trở lại và vào phương nam; nhưng lần sau không giống như lần trước.
At the appointed time he will return and come against the South again. But this time it will not be as before.
30 Vì những tàu ở Kít-tim sẽ đến nghịch cùng người; cho nên người sẽ lo buồn và trở về. Người sẽ tức giận nghịch cùng giao ước thánh, và làm theo ý mình. Người sẽ trở về, và coi trọng những kẻ bỏ giao ước thánh.
For ships of Kittim will come against him, and he will become afraid and will turn back. He will be furious against the holy covenant, and he will show favor to those who forsake the holy covenant.
31 Những quân lính của người mộ sẽ dấy lên, làm ô uế nơi thánh cùng đồn lũy, cất của lễ thiêu hằng dâng, và lập sự gớm ghiếc làm ra sự hoang vu.
His forces will rise up and profane the fortress sanctuary. They will take away the regular burnt offering, and they will set up the abomination that causes desolation.
32 Người dùng lời nịnh hót mà dỗ dành những kẻ làm sự dữ nghịch cùng giao ước; nhưng dân sự biết Đức Chúa Trời mình sẽ mạnh mẽ mà làm.
As for those who acted wickedly against the covenant, he will deceive them and corrupt them. But the people who know their God will be strong and will take action.
33 Những kẻ khôn sáng trong dân sẽ dạy dỗ nhiều người; nhưng họ sẽ phải ngã bởi gươm, bởi ngọn lửa, bởi sự phu tù và sự cướp bóc lâu ngày.
The wise among the people will make many understand. But they will stumble by the sword and by flame; they will stumble into captivity and into being robbed for days.
34 Trong khi họ sa ngã, họ cũng sẽ được cứu một ít; song nhiều kẻ sẽ lấy lời nịnh hót mà theo họ.
In their stumbling, they will be helped with a little help. In hypocrisy many will join themselves with them.
35 Trong những kẻ khôn sáng sẽ có mấy người sa ngã, hầu cho luyện lọc chúng nó, làm cho tinh sạch và trắng, cho đến kỳ sau rốt, vì việc đó còn có kỳ nhất định.
Some of the wise will stumble so that refining will happen to them, and cleansing, and purifying, until the time of the end. For the appointed time is still to come.
36 Vua sẽ làm theo ý muốn mình; kiêu ngạo và lên mình cao hơn hết các thần; nói những lời lạ lùng nghịch cùng Đức Chúa Trời của các thần. Người sẽ được may mắn cho đến khi cơn thạnh nộ Chúa được trọn, bởi vì điều gì đã có chỉ định thì phải ứng nghiệm.
The king will act according to his desires. He will lift himself up and make himself great above every god. Against the God of gods he will say astonishing things, for he will succeed until the wrath is completed. For what has been decreed will be done.
37 Người sẽ không đoái xem các thần của tổ phụ mình, cùng kẻ mà đàn bà vẫn mến. Người sẽ chẳng coi thần nào ra gì; bởi vì người tôn mình lên cao hơn hết cả.
He will pay no attention to the gods of his ancestors or to the god desirable to women. Neither will he will pay attention to any other god. For all above every one he will make himself great.
38 Nhưng người sẽ ở chỗ mình tôn kính thần của các đồn lũy; người sẽ lấy vàng, bạc, đá quí, và những vật tốt đẹp mà tôn kính thần tổ phụ mình không biết.
He will honor the god of fortresses instead of these. It is a god whom his fathers did not acknowledge that he will honor with gold and silver, with precious stones and valuable gifts.
39 Người sẽ cậy thần lạ giúp cho mà lấy các đồn lũy vững bền, và người sẽ ban thêm sự vinh hiển cho kẻ nào nhận mình. Người cho họ cai trị nhiều người, và chịu tiền bạc mà chia đất.
He will attack the strongest fortresses with the help of a foreign god. To anyone who acknowledges him, he will give much honor. He will make them rulers over many people, and he will divide up the land as a reward.
40 Đến kỳ sau rốt, vua phương nam sẽ tranh chiến cùng người. Vua phương bắc đem xe binh, lính kỵ và nhiều tàu, xông đến vua đó như cơn gió lốc. Người sẽ lấn vào các nước, tràn tới và đi qua.
At the time of the end the king of the South will attack. The king of the North will storm against him with chariots and horsemen, and with many ships. He will go against lands, flood them, and pass through.
41 Người sẽ vào đến đất vinh hiển, và nhiều nước sẽ bị đổ. Song những người Ê-đôm, người Mô-áp và những kẻ làm đầu trong dân Am-môn sẽ thoát khỏi tay người.
He will go into the land of beauty, and tens of thousands of Israelites will fall. But these will escape from his hand: Edom, Moab, and the remainder of the people of Ammon.
42 Người sẽ giang tay ra trên các nước, và đất Ê-díp-tô sẽ không thoát khỏi.
He will extend his hand into lands; the land of Egypt will not be rescued.
43 Người sẽ chiếm lấy các của báu, vàng và bạc, cùng hết thảy đồ quí báu của Ê-díp-tô. Dân Li-by và dân Ê-thi-ô-bi sẽ theo sau người.
He will have control over the treasures of gold and of silver, and over all the riches of Egypt; the Libyans and the Cushites will be in his footsteps.
44 Song những tin tức từ phương đông và phương bắc sẽ đến làm cho người bối rối; người sẽ giận lắm mà đi ra để tàn phá và hủy diệt nhiều người.
But news from the east and the north will frighten him, and he will go out with great rage to completely destroy and to set many apart for destruction.
45 Người sẽ đặt các trại của cung mình ở khoảng giữa biển cùng núi vinh hiển và thánh. Song người sẽ đến sự cuối cùng mình, và chẳng có ai đến giúp đỡ người cả.
He will set up the tent of his royal residence between the seas and the mountain of the beauty of holiness. He will come to his end, and there will be no helper for him.
