Süleyman'In Özdeyişleri 6
1 Oğlum, eğer birine kefil oldunsa, Onun borcunu yüklendinse,
My son, if you have become collateral for your neighbour, if you have struck your hands in pledge for a stranger,
2 Düştünse tuzağa kendi sözlerinle, Ağzının sözleriyle yakalandınsa,
you are trapped by the words of your mouth; you are ensnared with the words of your mouth.
3 O kişinin eline düştün demektir. Oğlum, şunu yap ve kendini kurtar: Git, yere kapan onun önünde, Ona yalvar yakar.
Do this now, my son, and deliver yourself, since you have come into the hand of your neighbour. Go, humble yourself. Press your plea with your neighbour.
4 Gözlerine uyku girmesin, Ağırlaşmasın göz kapakların.
Give no sleep to your eyes, nor slumber to your eyelids.
5 Avcının elinden ceylan gibi, Kuşbazın elinden kuş gibi kurtar kendini.
Free yourself, like a gazelle from the hand of the hunter, like a bird from the snare of the fowler.
6 Ey tembel kişi, git, karıncalara bak, Onların yaşamından bilgelik öğren.
Go to the ant, you sluggard. Consider her ways, and be wise;
7 Başkanları, önderleri ya da yöneticileri olmadığı halde,
which having no chief, overseer, or ruler,
8 Yazın erzaklarını biriktirirler, Yiyeceklerini toplarlar biçim mevsiminde.
provides her bread in the summer, and gathers her food in the harvest.
9 Ne zamana dek yatacaksın, ey tembel kişi? Ne zaman kalkacaksın uykundan?
How long will you sleep, sluggard? When will you arise out of your sleep?
10 “Biraz kestireyim, biraz uyuklayayım, Ellerimi kavuşturup şöyle bir uyuyayım” demeye kalmadan,
A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep—
11 Yokluk bir haydut gibi, Yoksulluk bir akıncı gibi gelir üzerine.
so your poverty will come as a robber, and your scarcity as an armed man.
12 Ağzında yalanla dolaşan kişi, Soysuz ve fesatçıdır.
A worthless person, a man of iniquity, is he who walks with a perverse mouth,
13 Göz kırpar, bir sürü ayak oyunu, El kol hareketleri yapar,
who winks with his eyes, who signals with his feet, who motions with his fingers,
14 Ahlaksız yüreğinde kötülük tasarlar, Çekişmeler yaratır durmadan.
in whose heart is perverseness, who devises evil continually, who always sows discord.
15 Bu yüzden ansızın yıkıma uğrayacak, Birdenbire çaresizce yok olacak.
Therefore his calamity will come suddenly. He will be broken suddenly, and that without remedy.
16 RAB'bin nefret ettiği altı şey, İğrendiği yedi şey vardır:
There are six things which the LORD hates; yes, seven which are an abomination to him:
17 Gururlu gözler, Yalancı dil, Suçsuz kanı döken eller,
arrogant eyes, a lying tongue, hands that shed innocent blood,
18 Düzenbaz yürek, Kötülüğe seğirten ayaklar,
a heart that devises wicked schemes, feet that are swift in running to mischief,
19 Yalan soluyan yalancı tanık Ve kardeşler arasında çekişme yaratan kişi.
a false witness who utters lies, and he who sows discord amongst brothers.
20 Oğlum, babanın buyruklarına uy, Annenin öğrettiklerinden ayrılma.
My son, keep your father’s commandment, and don’t forsake your mother’s teaching.
21 Bunlar sürekli yüreğinin bağı olsun, Tak onları boynuna.
Bind them continually on your heart. Tie them around your neck.
22 Yolunda sana rehber olacak, Seni koruyacaklar yattığın zaman; Söyleşecekler seninle uyandığında.
When you walk, it will lead you. When you sleep, it will watch over you. When you awake, it will talk with you.
23 Bu buyruklar sana çıra, Öğretilenler ışıktır. Eğitici uyarılar yaşam yolunu gösterir.
For the commandment is a lamp, and the law is light. Reproofs of instruction are the way of life,
24 Seni kötü kadından, Başka birinin karısının yaltaklanan dilinden Koruyacak olan bunlardır.
to keep you from the immoral woman, from the flattery of the wayward wife’s tongue.
25 Böyle kadınların güzelliği seni ayartmasın, Bakışları seni tutsak etmesin.
Don’t lust after her beauty in your heart, neither let her captivate you with her eyelids.
26 Çünkü fahişe yüzünden insan bir lokma ekmeğe muhtaç kalır, Başkasının karısıyla yatmak da kişinin canına mal olur.
For a prostitute reduces you to a piece of bread. The adulteress hunts for your precious life.
27 İnsan koynuna ateş alır da, Giysisi yanmaz mı?
Can a man scoop fire into his lap, and his clothes not be burnt?
28 Korlar üzerinde yürür de, Ayakları kavrulmaz mı?
Or can one walk on hot coals, and his feet not be scorched?
29 Başkasının karısıyla yatan adamın durumu budur. Böyle bir ilişkiye giren cezasız kalmaz.
So is he who goes in to his neighbour’s wife. Whoever touches her will not be unpunished.
30 Aç hırsız karnını doyurmak için çalıyorsa, Kimse onu hor görmez.
Men don’t despise a thief if he steals to satisfy himself when he is hungry,
31 Ama yakalanırsa, çaldığının yedi katını ödemek zorunda; Varını yoğunu vermek anlamına gelse bile.
but if he is found, he shall restore seven times. He shall give all the wealth of his house.
32 Zina eden adam sağduyudan yoksundur. Yaptıklarıyla kendini yok eder.
He who commits adultery with a woman is void of understanding. He who does it destroys his own soul.
33 Payına düşen dayak ve onursuzluktur, Asla kurtulamaz utançtan.
He will get wounds and dishonour. His reproach will not be wiped away.
34 Çünkü kıskançlık kocanın öfkesini azdırır, Öç alırken acımasız olur.
For jealousy arouses the fury of the husband. He won’t spare in the day of vengeance.
35 Hiçbir fidye kabul etmez, Gönlünü alamazsın armağanların çokluğuyla.
He won’t regard any ransom, neither will he rest content, though you give many gifts.
