Süleyman'In Özdeyişleri 16

1 İnsan aklıyla çok şey tasarlayabilir, Ama dilin vereceği yanıt RAB'dendir.

W człowieku są zamysły serca, ale odpowiedź języka jest od PANA.

2 İnsan her yaptığını temiz sanır, Ama niyetlerini tartan RAB'dir.

Wszystkie drogi człowieka są czyste w jego oczach, ale PAN waży duchy.

3 Yapacağın işleri RAB'be emanet et, O zaman tasarıların gerçekleşir.

Powierz PANU swe dzieła, a twoje zamysły będą utwierdzone.

4 RAB her şeyi amacına uygun yapar, Kötü kişinin yıkım gününü de O hazırlar.

PAN uczynił wszystko dla samego siebie, nawet niegodziwego na dzień zła.

5 RAB yüreği küstah olandan iğrenir, Bilin ki, öyleleri cezasız kalmaz.

Każdy, który jest wyniosłego serca, budzi odrazę w PANU; choć weźmie innych do pomocy, nie uniknie kary.

6 Sevgi ve bağlılık suçları bağışlatır, RAB korkusu insanı kötülükten uzaklaştırır.

Dzięki miłosierdziu i prawdzie oczyszcza się nieprawość, a w bojaźni PANA oddalamy się od zła.

7 RAB kişinin yaşayışından hoşnutsa Düşmanlarını bile onunla barıştırır.

Gdy drogi człowieka podobają się PANU, to godzi z nim nawet jego nieprzyjaciół.

8 Doğrulukla kazanılan az şey Haksızlıkla kazanılan büyük gelirden iyidir.

Lepiej mieć mało ze sprawiedliwością niż wiele dochodów nieprawnych.

9 Kişi yüreğinde gideceği yolu tasarlar, Ama adımlarını RAB yönlendirir.

Serce człowieka obmyśla swe drogi, ale PAN kieruje jego krokami.

10 Tanrı buyruklarını kralın ağzıyla açıklar, Bu nedenle kral adaleti çiğnememelidir.

Wyrok Boży [jest] na wargach króla; jego usta nie błądzą w sądzie.

11 Doğru terazi ve baskül RAB'bindir, Bütün tartı ağırlıklarını O belirler.

Sprawiedliwa waga i szale [należą do] PANA i wszystkie odważniki w worku są jego dziełem.

12 Krallar kötülükten iğrenir, Çünkü tahtın güvencesi adalettir.

Popełnienie niegodziwości budzi odrazę w królach, bo sprawiedliwością tron jest umocniony.

13 Kral doğru söyleyenden hoşnut kalır, Dürüst konuşanı sever.

Wargi sprawiedliwe są rozkoszą królów, kochają oni tego, który mówi to, co słuszne.

14 Kralın öfkesi ölüm habercisidir, Ama bilge kişi onu yatıştırır.

Gniew króla jest posłańcem śmierci, ale mądry człowiek przebłaga go.

15 Kralın yüzü gülüyorsa, yaşam demektir. Lütfu son yağmuru getiren bulut gibidir.

W jasności twarzy króla [jest] życie, a jego przychylność jest jak obłok z późnym deszczem.

16 Bilgelik kazanmak altından daha değerlidir, Akla sahip olmak da gümüşe yeğlenir.

O wiele lepiej jest nabyć mądrość niż złoto; a nabyć rozum lepiej niż srebro.

17 Dürüstlerin tuttuğu yol kötülükten uzaklaştırır, Yoluna dikkat eden, canını korur.

Droga prawych [to] odstąpić od zła; kto strzeże swojej drogi, strzeże swej duszy.

18 Gururun ardından yıkım, Kibirli ruhun ardından da düşüş gelir.

Pycha poprzedza zgubę, a wyniosły duch – upadek.

19 Mazlumlar arasında alçakgönüllü biri olmak, Kibirlilerle çapul malı paylaşmaktan iyidir.

Lepiej być uniżonego ducha z pokornymi, niż dzielić łup z pysznymi.

20 Öğüde kulak veren başarıya ulaşır, RAB'be güvenen mutlu olur.

Kto zważa na słowo, znajdzie dobro, a kto ufa PANU, [jest] błogosławiony.

21 Bilge yüreklilere akıllı denir, Tatlı söz ikna gücünü artırır.

Kto [jest] mądrego serca, zwie się rozumnym, a słodycz warg pomnaża wiedzę.

22 Sağduyu, sahibine yaşam kaynağı, Ahmaklıksa ahmaklara cezadır.

Rozum [jest] zdrojem życia dla tych, którzy go mają, a pouczenie głupich jest głupotą.

23 Bilgenin aklı diline yön verir, Dudaklarının ikna gücünü artırır.

Serce mądrego czyni jego usta roztropnymi i dodaje nauki jego wargom.

24 Hoş sözler petek balı gibidir, Cana tatlı ve bedene şifadır.

Miłe słowa są [jak] plaster miodu, słodycz dla duszy i lekarstwo dla kości.

25 Öyle yol var ki, insana düz gibi görünür, Ama sonu ölümdür.

Jest droga, która [wydaje się] człowiekowi słuszna, ale jej końcem jest droga do śmierci.

26 Emekçinin iştahıdır onu çalıştıran, Çünkü açlığı onu kamçılar.

Robotnik pracuje dla siebie, bo usta pobudzają go [do tego].

27 Alçaklar başkalarına kötülük tasarlar, Konuşmaları kavurucu ateş gibidir.

Człowiek nikczemny wykopuje zło, a na jego wargach jakby ogień płonący.

28 Huysuz kişi çekişmeyi körükler, Dedikoducu can dostları ayırır.

Człowiek przewrotny rozsiewa spory, a plotkarz rozdziela przyjaciół.

29 Zorba kişi başkalarını ayartır Ve onları olumsuz yola yöneltir.

Człowiek gwałtowny zwabia swego bliźniego i wprowadza go na drogę niedobrą.

30 Göz kırpmak düzenbazlığa, Sinsi gülücükler kötülüğe işarettir.

Mruga swymi oczami, by knuć podstępy; rusza wargami i popełnia zło.

31 Ağarmış saçlar onur tacıdır, Doğru yaşayışla kazanılır.

Siwa głowa [jest] koroną chwały, zdobywa się ją na drodze sprawiedliwości.

32 Sabırlı kişi yiğitten üstündür, Kendini denetleyen de kentler fethedenden üstündür.

Lepszy jest nieskory do gniewu niż mocarz, a kto panuje nad swym duchem, [jest lepszy] niż ten, kto zdobywa miasto.

33 İnsan kura atar, Ama her kararı RAB verir.

Losy wrzuca się w zanadrze, ale całe rozstrzygnięcie ich zależy od PANA.