Mga Kawikaan 19

1 Mas mabuti ang isang mahirap na lumalakad nang may karangalan kaysa sa isang baluktot magsalita at isang mangmang.

Mieux vaut le pauvre qui marche dans son intégrité, que l'homme aux lèvres dédaigneuses et qui est insensé.

2 Gayon din, hindi mabuting magkaroon ng nais na walang karunungan at ang tumatakbo nang mabilis ay lumilihis sa landas.

L'ignorance de l'âme n'est pas bonne, et celui dont les pieds se hâtent tombe.

3 Pinapahamak ng kamangmangan ng tao ang kaniyang buhay, at ang puso niya ay nagagalit laban kay Yahweh.

La folie de l'homme pervertit sa voie, et c'est contre Yahweh que son cœur s'irrite.

4 Ang kayamanan ay nakadaragdag ng maraming kaibigan, pero ang mahirap ay hiwalay mula sa kaniyang mga kaibigan.

La richesse procure un grand nombre d'amis, mais le pauvre se voit séparé de son ami.

5 Ang bulaang saksi ay hindi makakaalis ng hindi napaparusahan, at hindi makakatakas ang siyang nabubuhay sa mga kasinungalingan.

Le faux témoin ne restera pas impuni, et celui qui dit des mensonges n'échappera pas.

6 Maraming hihingi ng tulong mula sa mapagbigay na tao, at lahat ay kaibigan ng siyang nagbibigay ng mga regalo.

Nombreux sont les flatteurs de l'homme généreux, et tous sont les amis de celui qui fait des présents.

7 Lahat ng mga kapatid ng mahirap ay napopoot sa kaniya; paano pa ang kaniyang mga kaibigan na lumalayo mula sa kaniya! Siya ay nananawagan sa kanila, pero sila ay naglaho na.

Tous les frères du pauvre le haïssent; combien plus ses amis s'éloignent-ils de lui! Il cherche des paroles bienveillantes, et il n'en trouve pas.

8 Ang nagsisikap na magkaroon ng karunungan ay nagmamahal sa kaniyang sariling buhay; ang nagpapanatili sa pang-unawa ay makatatagpo ng kabutihan.

Celui qui acquiert de l'intelligence aime son âme; et celui qui observe la prudence obtiendra le bonheur.

9 Ang bulaang saksi ay hindi makaaalis ng hindi mapaparusahan, ngunit mapapahamak ang mga nabubuhay sa kasinungalingan.

Le faux témoin ne restera pas impuni, et celui qui dit des mensonges périra.

10 Hindi angkop para sa isang mangmang na mamuhay ng may karangyaan— lalong hindi para sa isang alipin ang mamuno sa mga prinsipe.

Il ne sied pas à l'insensé de vivre dans les délices; moins encore à l'esclave de dominer sur les princes!

11 Ang pag-iingat ay nagdudulot sa isang tao na hindi agad magalit at ang kaniyang dangal ay ang hindi pagpansin sa kasalanan.

La sagesse d'un homme le rend patient, et il se fait une gloire d'oublier les offenses.

12 Ang poot ng hari ay parang batang leon na umaatungal, pero ang kaniyang kagandahang loob ay katulad ng hamog sa mga damuhan.

La colère du roi est comme le rugissement d'un lion, et sa faveur est comme la rosée sur l'herbe.

13 Kasiraan sa kaniyang ama ang isang mangmang na anak at ang mapang-away na asawang babae ay tulo ng tubig na walang tigil.

Un fils insensé est le malheur de son père, et les querelles d'une femme une gouttière sans fin.

14 Ang bahay at kayamanan ay namamana mula sa mga magulang, ngunit mula kay Yahweh ang masinop na asawang babae.

Une maison et des richesses sont un héritage paternel; mais une femme intelligente est un don de Yahweh.

15 Hinahagis ng katamaran ang isang tao sa mahimbing na tulog, pero magugutom ang isang tao na ayaw maghanapbuhay.

La paresse fait tomber dans l'assoupissement, et l'âme nonchalante éprouvera la faim.

16 Ang tumutupad ng kautusan ay nag-iingat ng kaniyang buhay, pero ang hindi pinag-iisipan ang kaniyang mga pamamaraan ay tiyak na mamamatay.

Celui qui garde le commandement garde son âme; celui qui n'est pas attentif à sa voie mourra.

17 Ang sinumang mabait sa mahihirap ay nagpapahiram kay Yahweh, at babayaran siya ni Yahweh dahil sa kaniyang ginawa.

Celui qui a pitié du pauvre prête à Yahweh, qui récompensera sa bonne œuvre.

18 Disiplinahin mo ang iyong anak habang may pag-asa pa, at huwag mong patatagin ang iyong kagustuhan na ilagay siya sa kamatayan.

Châtie ton fils, car il y a encore de l'espérance; mais ne va pas jusqu'à le faire mourir.

19 Ang taong mainitin ang ulo ay dapat magbayad kung siya ay iyong sinagip, gagawin mo ito ulit sa pangalawang pagkakataon.

L'homme à la colère violente en subira la peine; si tu le sauves une fois, il te faudra recommencer.

20 Dinggin mo at sundin ang aking katuruan, at ikaw ay magiging marunong hanggang sa katapusan ng iyong buhay.

Écoute les conseils et reçois l'instruction, afin que tu sois sage dans la suite de ta vie.

21 Marami ang mga plano sa puso ng isang tao, pero ang layunin ni Yahweh ang siyang mananaig.

Beaucoup de projets s'agitent dans le cœur de l'homme, mais c'est le dessein de Yahweh qui s'accomplit.

22 Katapatan ang ninanais ng isang tao, at higit na mainam ang mahirap kaysa sa isang sinungaling.

Ce qui recommande un homme, c'est sa bonté, et mieux vaut un pauvre qu'un menteur.

23 Ang paggalang at pagsunod kay Yahweh ay nagbibigay ng buhay; ang gumagawa nito ay masisiyahan at ligtas sa kapahamakan.

La crainte de Yahweh mène à la vie, et l'on reste rassasié, sans être visité par le malheur.

24 Binabaon ng batugan ang kaniyang kamay sa pagkain; hindi man lamang niya ito maibalik pataas sa kaniyang bibig.

Le paresseux plonge sa main dans le plat, et ne la ramène pas à sa bouche.

25 Kapag iyong pinarusahan ang isang mangungutya, matututo pati ang walang pinag-aralan; itama mo ang may pang-unawa at lalawak ang kaniyang kaalaman.

Frappe le moqueur, et l'homme simple deviendra sage; reprends l'homme intelligent, et il comprendra la science.

26 Ang isang ninanakawan ang kaniyang ama at pinapalayas ang kaniyang ina ay isang anak na nagdadala ng kahihiyan at kasiraan.

Celui qui maltraite son père et qui fait fuir sa mère est un fils qui se couvre de honte et d'opprobre.

27 Kung hindi ka na makikinig sa katuruan, aking anak, ikaw ay mapapalayo mula sa mga salita ng kaalaman.

Cesse, mon fils, d'écouter l'instruction, et tu t'éloigneras des paroles de la science.

28 Ang masamang saksi ay kinukutya ang katarungan, at ang bibig ng masama ay lumulunok ng malaking kasalanan.

Un témoin pervers se moque de la justice, et la bouche des méchants avale l'iniquité.

29 Nakahanda ang paghatol sa mga mapangutya, at paghahagupit sa likod ng mga mangmang.

Les jugements sont prêts pour les railleurs, et les coups pour le dos des insensés.