Mga Kawikaan 17

1 Mas mabuti na magkaroon ng tahimik na may isang subong tuyong tinapay kaysa sa isang bahay na puno ng kapistahan na mayroong pagkaka-alitan.

Melhor é um bocado secco, e com elle a tranquillidade, do que a casa cheia de victimas, com contenda.

2 Ang isang matalinong alipin ay mamamahala sa isang anak na gumagawa ng kahihiyan at makikibahagi ng mana gaya ng isa sa magkakapatid.

O servo prudente dominará sobre o filho que faz envergonhar; e entre os irmãos repartirá a herança.

3 Ang tunawan ng metal ay para sa pilak at ang hurno ay para sa ginto, ngunit dinadalisay ni Yahweh ang mga puso.

O crisol é para a prata, e o forno para o oiro; mas o Senhor prova os corações.

4 Ang taong gumagawa ng masama ay nakikinig sa mga taong nagsasalita ng kasamaan; Ang sinungaling ay nagbibigay pansin sa mga taong nagsasalita ng mga masasamang bagay.

O malfazejo attenta para o labio iniquo: o mentiroso inclina os ouvidos á lingua maligna.

5 Ang sinumang nanglalait sa mahirap ay hinahamak ang kanyang Tagapaglikha, at ang taong nagagalak sa kasawian ay hindi makakaligtas sa kaparusahan.

O que escarnece do pobre insulta ao que o creou: o que se alegra da calamidade não ficará innocente.

6 Ang mga apo ay korona ng mga matatanda, at ang mga magulang ay nagbibigay dangal sa kanilang mga anak.

Corôa dos velhos são os filhos dos filhos; e a gloria dos filhos são seus paes.

7 Ang mahusay na pananalita ay hindi angkop para sa isang mangmang; lalong hindi angkop ang mga labing sinungaling para sa isang maharlika.

Não convem ao tolo o labio excellente: quanto menos ao principe o labio mentiroso.

8 Ang suhol ay parang isang mahikang-bato sa isang nagbibigay nito; saan man siya dumako, siya ay magtatagumpay.

Pedra preciosa é o presente aos olhos dos que o recebem; para onde quer que se volver, servirá de proveito.

9 Ang sinumang nagpapaumanhin sa paglabag ay naghahanap ng pagmamahal, pero ang sinumang umuulit sa isang bagay ay nagpapalayo sa mga malalapit na kaibigan.

O que encobre a transgressão busca a amizade, mas o que renova a coisa, separa os maiores amigos.

10 Ang pagsaway ay taimtim na tumutungo sa isang tao na may pang-unawa kaysa sa isang daang dagok sa isang hangal.

Mais profundamente entra a reprehensão no prudente, do que cem açoites no tolo.

11 Ang masamang tao ay naghahanap lamang ng himagsikan, kaya ang isang malupit na mensahero ay ipapadala laban sa kaniya.

Na verdade o rebelde não busca senão o mal, mas mensageiro cruel se enviará contra elle.

12 Mabuti pa na makasalubong ang isang inahing oso na ninakawan ng anak kaysa makatagpo ng isang mangmang sa kanyang kahangalan.

Encontre-se com o homem a ursa roubada dos filhos; mas não o louco na sua estulticia.

13 Kung ang isang tao ay nagbabalik ng masama para sa mabuti, hindi kailanman iiwan ng kasamaan ang kaniyang tahanan.

Quanto áquelle que torna mal por bem, não se apartará o mal da sua casa.

14 Ang simula ng hindi pagkakasundo ay gaya ng isang taong nagpapakawala ng tubig sa lahat ng dako, kaya lumayo ka sa mga pagtatalo bago ito magsimula.

Como o que solta as aguas, é o principio da contenda, pelo que, antes que sejas envolto, deixa a porfia.

15 Ang sinumang nagpapawalang-sala sa mga masasamang tao o humahatol sa mga taong gumagawa ng tama—kapwa ang mga taong ito ay karumal-dumal kay Yahweh.

O que justifica ao impio, e condemna ao justo, ambos são abominaveis ao Senhor, tanto um como o outro.

16 Bakit kailangang magbayad ng salapi ang isang mangmang para matuto tungkol sa karunungan, kung wala naman siyang kakayahang matutunan ito?

De que serviria o preço na mão do tolo para comprar a sabedoria, visto que não tem entendimento?

17 Ang kaibigan ay mapagmahal sa lahat ng oras, at ang kapatid ay isinilang para sa mga oras ng kaguluhan.

Em todo o tempo ama o amigo; e para a angustia nasce o irmão.

18 Ang taong walang isip ay gumagawa ng mga pangakong kailangang tuparin at mananagot sa mga utang ng kaniyang kapwa.

O homem falto d'entendimento dá a mão, ficando por fiador diante do seu companheiro.

19 Ang sinuman na nagmamahal sa mga hidwaan ay nagmamahal sa kasalanan; Ang taong gumagawa ng mataas na pintuan ay sanhi para ang buto ay mapilayan.

O que ama a contenda ama a transgressão; o que alça a sua porta busca a ruina.

20 Ang taong may mandarayang puso ay walang mabuting bagay na matatagpuan. Ang taong may napakasamang dila ay nahuhulog sa kapahamakan.

O perverso de coração nunca achará o bem; e o que tem a lingua dobre virá a cair no mal

21 Kung sinumang umanak ng isang hangal ay magdudulot ng kapighatian sa kanyang sarili; Kung sinumang umaruga ng isang hangal ay hindi makakapagdiwang.

O que gera a um tolo para a sua tristeza o faz; e o pae do insensato não se alegrará.

22 Ang isang masayahing puso ay mainam na gamot, pero ang mabigat na kalooban ay nakakatuyo ng mga buto.

O coração alegre serve de bom remedio, mas o espirito abatido virá a seccar os ossos.

23 Ang masamang tao ay tumatanggap ng suhol na palihim para iligaw ang mga daan ng katarungan.

O impio tomará o presente do seio, para perverter as veredas da justiça.

24 Ang taong mayroong pang-unawa ay itinutuon ang kanyang mukha sa karunungan, pero ang mga mata ng isang hangal ay nakatuon sa dulo ng daigdig.

No rosto do entendido se vê a sabedoria, porém os olhos do louco estão nas extremidades da terra.

25 Ang isang mangmang na anak ay pighati sa kanyang ama at kapaitan sa babaeng nagsilang sa kanya,

O filho insensato é tristeza para seu pae, e amargura para a que o pariu.

26 At saka, hindi kailanman mabuting parusahan ang sinumang gumagawa ng tama; ni hindi mabuting paluin ang mga taong marangal na taglay ang katapatan.

Não é bom tambem pôr pena ao justo, nem que firam os principes ao que obra justamente.

27 Ang isang may kaalaman ay gumagamit ng kaunting mga salita at ang mahinahon ay may pang-unawa.

Retem as suas palavras o que possue o conhecimento, e o homem d'entendimento é de precioso espirito.

28 Kahit ang isang mangmang ay iisiping marunong kapag siya ay nananahimik; kung pinapanatili niyang tikom ang kaniyang bibig, siya ay itinuturing na matalino.

Até o tolo, quando se cala, será reputado por sabio; e o que cerrar os seus labios por entendido.