Mga Kawikaan 16

1 Ang mga paghahanda ng puso ay ukol sa tao: nguni't ang sagot ng dila ay mula sa Panginoon.

Les préparations du cœur sont à l'homme; mais le discours de la langue est de par l'Eternel.

2 Ang lahat ng mga lakad ng tao ay malinis sa harap ng kaniyang sariling mga mata: nguni't tinitimbang ng Panginoon ang mga diwa.

Chacune des voies de l'homme lui semble pure; mais l'Eternel pèse les esprits.

3 Iukol mo sa Panginoon ang iyong mga gawa, at ang iyong mga panukala ay matatatag.

Remets tes affaires à l'Eternel, et tes pensées seront bien ordonnées.

4 Ginawa ng Panginoon ang bawa't bagay na ukol sa kaniyang sariling wakas: Oo, pati ng masama na ukol sa kaarawan ng kasamaan.

L'Eternel a fait tout pour soi-même; et même le méchant pour le jour de la calamité.

5 Bawa't palalo sa puso ay kasuklamsuklam sa Panginoon: bagaman maghawakan sa kamay ay walang pagsalang parurusahan.

L'Eternel a en abomination tout homme hautain de cœur; de main en main il ne demeurera point impuni.

6 Sa pamamagitan ng kaawaan at katotohanan ay nalilinis ang kasamaan: at sa pamamagitan ng pagkatakot sa Panginoon ay humihiwalay ang mga tao sa kasamaan.

Il y aura propitiation pour l'iniquité par la miséricorde et la vérité; et on se détourne du mal par la crainte de l'Eternel.

7 Pagka ang mga lakad ng tao ay nakapagpapalugod sa Panginoon, kaniyang tinitiwasay sa kaniya pati ng kaniyang mga kaaway.

Quand l'Eternel prend plaisir aux voies de l'homme, il apaise envers lui ses ennemis mêmes.

8 Maigi ang kaunti na may katuwiran kay sa malalaking pakinabang na walang kaganapan.

Il vaut mieux un peu de bien avec justice, qu'un gros revenu là où l'on n'a point de droit.

9 Ang puso ng tao ay kumakatha ng kaniyang lakad: nguni't ang Panginoon ang nagtutuwid ng kaniyang mga hakbang.

Le cœur de l'homme délibère de sa voie; mais l'Eternel conduit ses pas.

10 Banal na hatol ay nasa mga labi ng hari: at kaniyang bibig ay hindi sasalangsang sa kahatulan.

Il y a divination aux lèvres du Roi, et sa bouche ne se fourvoiera point du droit.

11 Ang ganap na timbangan at panimbang ay sa Panginoon: lahat ng timbang na supot ay kaniyang gawa.

La balance et le trébuchet justes sont de l'Eternel, et tous les poids du sachet sont son œuvre.

12 Kasuklamsuklam sa mga hari na gumawa ng kasamaan: sapagka't ang luklukan ay natatatag sa pamamagitan ng katuwiran.

Ce doit être une abomination aux Rois de faire injustice, parce que le trône est établi par la justice.

13 Mga matuwid na labi ay kaluguran ng mga hari; at kanilang iniibig ang nagsasalita ng matuwid.

Les Rois [doivent prendre] plaisir aux lèvres de justice, et aimer celui qui profère des choses justes.

14 Ang poot ng hari ay gaya ng mga sugo ng kamatayan: nguni't papayapain ng pantas.

Ce sont autant de messagers de mort que la colère du Roi; mais l'homme sage l'apaisera.

15 Nasa liwanag ng mukha ng hari ang buhay; at ang kaniyang lingap ay parang alapaap ng huling ulan.

C'est vie que le visage serein du Roi, et sa faveur est comme la nuée portant la pluie de la dernière saison.

16 Pagkaigi nga na magtamo ng karunungan kay sa ginto! Oo, magtamo ng kaunawaan ay maigi kay sa pumili ng pilak.

Combien est-il plus précieux que le fin or, d'acquérir de la sagesse; et combien est-il plus excellent que l'argent, d'acquérir de la prudence?

17 Ang maluwang na lansangan ng matuwid ay humiwalay sa kasamaan: siyang nagiingat ng kaniyang lakad ay nagiingat ng kaniyang kaluluwa.

Le chemin relevé des hommes droits, c'est de se détourner du mal; celui-là garde son âme qui prend garde à son train.

18 Ang kapalaluan ay nagpapauna sa kapahamakan, at ang mapagmataas na diwa ay sa pagkabuwal.

L'orgueil va devant l'écrasement; et la fierté d'esprit devant la ruine.

19 Maigi ang magkaroon ng mapagpakumbabang loob na kasama ng dukha, kay sa bumahagi ng samsam na kasama ng palalo.

Mieux vaut être humilié d'esprit avec les débonnaires, que de partager le butin avec les orgueilleux.

20 Siyang nagiingat sa salita ay makakasumpong ng mabuti: at ang nananalig sa Panginoon ay mapalad.

Celui qui prend garde à la parole, trouvera le bien; et celui qui se confie en l'Eternel, est bienheureux.

21 Ang pantas sa puso ay tatawaging mabait: at ang katamisan sa mga labi ay nagdaragdag ng katututuhan.

On appellera prudent le sage de cœur; et la douceur des lèvres augmente la doctrine.

22 Ang kaunawaan ay bukal ng buhay sa nagtatamo: nguni't ang saway ng mga mangmang ay siyang kanilang kamangmangan.

La prudence est à ceux qui la possèdent une source de vie; mais l'instruction des fous est une folie.

23 Ang puso ng pantas ay nagtuturo sa kaniyang bibig, at nagdaragdag ng katututuhan sa kaniyang mga labi.

Le cœur sage conduit prudemment sa bouche, et ajoute doctrine sur ses lèvres.

24 Mga maligayang salita ay parang pulot-pukyutan, matamis sa kaluluwa at kagalingan sa mga buto.

Les paroles agréables sont des rayons de miel, douceur à l'âme, et santé aux os.

25 May daan na tila matuwid sa tao, nguni't ang dulo niyaon ay mga daan ng kamatayan.

II y a telle voie qui semble droite à l'homme, mais dont la fin sont les voies de la mort.

26 Ang gana ng pagkain ng manggagawang tao ay nakagagaling sa kaniya; sapagka't kinasasabikan ng kaniyang bibig.

L'âme de celui qui travaille, travaille pour lui-même, parce que sa bouche se courbe devant lui.

27 Ang walang kabuluhang tao ay kumakatha ng kahirapan: at sa kaniyang mga labi ay may masilakbong apoy.

Le méchant creuse le mal, et il y a comme un feu brûlant sur ses lèvres.

28 Ang magdarayang tao ay nagkakalat ng pagtatalo: at ang mapaghatid-dumapit ay naghihiwalay ng magkakaibigang matalik.

L'homme qui use de renversements, sème des querelles, et le rapporteur met le plus grand ami en division.

29 Ang taong marahas ay dumadaya sa kaniyang kapuwa, at pinapatnubayan niya siya sa daang hindi mabuti.

L'homme violent attire son compagnon, et le fait marcher par une voie qui n'est pas bonne.

30 Ikinikindat ang kaniyang mga mata, upang kumatha ng mga magdarayang bagay: siyang nangangagat labi ay nagpapangyari sa kasamaan.

Il fait signe des yeux pour machiner des renversements, et remuant ses lèvres il exécute le mal.

31 Ang ulong may uban ay putong ng kaluwalhatian, masusumpungan sa daan ng katuwiran.

Les cheveux blancs sont une couronne d'honneur; et elle se trouvera dans la voie de la justice.

32 Siyang makupad sa pagkagalit ay maigi kay sa makapangyarihan; at siyang nagpupuno sa kaniyang diwa ay maigi kay sa sumasakop ng isang bayan.

Celui qui est tardif à colère, vaut mieux que l'homme fort; et celui qui est le maître de son cœur, vaut mieux que celui qui prend des villes.

33 Ginagawa ang pagsasapalaran sa kandungan; nguni't ang buong pasiya niyaon ay sa Panginoon.

On jette le sort au giron, mais tout ce qui en doit arriver, est de par l'Eternel.