< Mithali 23 >

1 Uketipo kula chakula na mtawala, angalia vyema kile kilicho mbele yako,
Когда сядешь вкушать пищу с властелином, то тщательно наблюдай, что перед тобою,
2 na utie kisu kooni mwako kama ukiwa mlafi.
и поставь преграду в гортани твоей, если ты алчен.
3 Usitamani vyakula vyake vitamu kwa kuwa chakula hicho ni cha hila.
Не прельщайся лакомыми яствами его; это - обманчивая пища.
4 Usijitaabishe ili kuupata utajiri, uwe na hekima kuonyesha kujizuia.
Не заботься о том, чтобы нажить богатство; оставь такие мысли твои.
5 Kufumba na kufumbua utajiri hutoweka, huwa kama umepata mabawa ghafula, ukaruka na kutoweka angani kama tai.
Устремишь глаза твои на него, и - его уже нет; потому что оно сделает себе крылья и, как орел, улетит к небу.
6 Usile chakula cha mtu mchoyo, usitamani vyakula vyake vitamu,
Не вкушай пищи у человека завистливого и не прельщайся лакомыми яствами его;
7 kwa maana yeye ni aina ya mtu ambaye kila mara anafikiri juu ya gharama. Anakuambia, “Kula na kunywa,” lakini moyo wake hauko pamoja nawe.
потому что, каковы мысли в душе его, таков и он; “Ешь и пей”, говорит он тебе, а сердце его не с тобою.
8 Utatapika kile kidogo ulichokula, nawe utakuwa umepoteza bure maneno yako ya kumsifu.
Кусок, который ты съел, изблюешь, и добрые слова твои ты потратишь напрасно.
9 Usizungumze na mpumbavu, kwa maana atadhihaki hekima ya maneno yako.
В уши глупого не говори, потому что он презрит разумные слова твои.
10 Usisogeze jiwe la mpaka wa zamani wala kunyemelea kwenye mashamba ya yatima,
Не передвигай межи давней и на поля сирот не заходи,
11 kwa kuwa Mtetezi wao ni mwenye nguvu, atalichukua shauri lao dhidi yako.
потому что Защитник их силен; Он вступится в дело их с тобою.
12 Elekeza moyo wako kwenye mafundisho na masikio yako kwenye maneno ya maarifa.
Приложи сердце твое к учению и уши твои - к умным словам.
13 Usimnyime mtoto adhabu, ukimwadhibu kwa fimbo, hatakufa.
Не оставляй юноши без наказания: если накажешь его розгою, он не умрет;
14 Mwadhibu kwa fimbo na kuiokoa nafsi yake kutoka mautini. (Sheol h7585)
ты накажешь его розгою и спасешь душу его от преисподней. (Sheol h7585)
15 Mwanangu, kama moyo wako una hekima, basi moyo wangu utafurahi,
Сын мой! если сердце твое будет мудро, то порадуется и мое сердце;
16 utu wangu wa ndani utafurahi, wakati midomo yako itakapozungumza lililo sawa.
и внутренности мои будут радоваться, когда уста твои будут говорить правое.
17 Usiuruhusu moyo wako kuwaonea wivu wenye dhambi, bali kila mara uwe na bidii katika kumcha Bwana.
Да не завидует сердце твое грешникам, но да пребудет оно во все дни в страхе Господнем;
18 Hakika kuna tumaini la baadaye kwa ajili yako, nalo tarajio lako halitakatiliwa mbali.
потому что есть будущность, и надежда твоя не потеряна.
19 Sikiliza, mwanangu na uwe na hekima, weka moyo wako kwenye njia iliyo sawa.
Слушай, сын мой, и будь мудр, и направляй сердце твое на прямой путь.
20 Usiwe miongoni mwa wanywao mvinyo, au wale walao nyama kwa pupa,
Не будь между упивающимися вином, между пресыщающимися мясом:
21 kwa maana walevi na walafi huwa maskini, nako kusinzia huwavika matambara.
потому что пьяница и пресыщающийся обеднеют, и сонливость оденет в рубище.
22 Msikilize baba yako, aliyekuzaa, wala usimdharau mama yako atakapokuwa mzee.
Слушайся отца твоего: он родил тебя; и не пренебрегай матери твоей, когда она и состарится.
23 Nunua kweli wala usiiuze, pata hekima, adabu na ufahamu.
Купи истину и не продавай мудрости и учения и разума.
24 Baba wa mwenye haki ana furaha kubwa, naye aliye na mwana mwenye hekima humfurahia.
Торжествует отец праведника, и родивший мудрого радуется о нем.
25 Baba yako na mama yako na wafurahi, mama aliyekuzaa na ashangilie!
Да веселится отец твой и да торжествует мать твоя, родившая тебя.
26 Mwanangu, nipe moyo wako, macho yako na yafuate njia zangu,
Сын мой! отдай сердце твое мне, и глаза твои да наблюдают пути мои,
27 kwa maana kahaba ni shimo refu na mwanamke mpotovu ni kisima chembamba.
потому что блудница - глубокая пропасть, и чужая жена - тесный колодезь;
28 Kama mnyangʼanyi, hungojea akivizia, naye huzidisha wasio waaminifu miongoni mwa wanaume.
она, как разбойник, сидит в засаде и умножает между людьми законопреступников.
29 Ni nani mwenye ole? Ni nani mwenye huzuni? Ni nani mwenye ugomvi? Ni nani mwenye malalamiko? Ni nani aliye na majeraha yasiyo na sababu? Ni nani mwenye macho mekundu?
У кого вой? у кого стон? у кого ссоры? у кого горе? у кого раны без причины? у кого багровые глаза?
30 Ni hao wakaao sana kwenye mvinyo, hao waendao kuonja mabakuli ya mvinyo uliochanganywa.
У тех, которые долго сидят за вином, которые приходят отыскивать вина приправленного.
31 Usiukodolee macho mvinyo wakati ukiwa mwekundu, wakati unapometameta kwenye bilauri, wakati ushukapo taratibu!
Не смотри на вино, как оно краснеет, как оно искрится в чаше, как оно ухаживается ровно:
32 Mwishowe huuma kama nyoka na kutia sumu yake kama nyoka mwenye sumu.
впоследствии, как змей, оно укусит, и ужалит, как аспид;
33 Macho yako yataona mambo mageni na moyo wako kuwazia mambo yaliyopotoka.
глаза твои будут смотреть на чужих жен, и сердце твое заговорит развратное,
34 Utakuwa kama alalaye katikati ya bahari, alalaye juu ya kamba ya merikebu.
и ты будешь, как спящий среди моря и как спящий на верху мачты.
35 Utasema, “Wamenipiga lakini sikuumia! Wamenichapa, lakini sisikii! Nitaamka lini ili nikanywe tena?”
И скажешь: “Били меня, мне не было больно; толкали меня, я не чувствовал. Когда проснусь, опять буду искать того же”.

< Mithali 23 >