Luka 11
1 Siku moja, Yesu alikuwa mahali fulani akiomba. Alipomaliza kuomba, mmoja wa wanafunzi wake akamwambia, “Bwana, tufundishe kuomba, kama vile Yohana alivyowafundisha wanafunzi wake.”
Kwasekusithi ekhuleka endaweni ethile, eseqedile, omunye wabafundi bakhe wathi kuye: Nkosi, sifundise ukukhuleka, njengoJohane laye wafundisa abafundi bakhe.
2 Akawaambia, “Mnapoomba, semeni: “‘Baba yetu (uliye mbinguni), jina lako litukuzwe, ufalme wako uje. (Mapenzi yako yafanyike hapa duniani kama huko mbinguni.)
Wasesithi kubo: Nxa likhuleka, libokuthi: Baba wethu osemazulwini, kalihlonitshwe ibizo lakho. Umbuso wakho kawuze. Intando yakho kayenziwe, lemhlabeni njengezulwini.
3 Utupatie kila siku riziki yetu.
Siphe usuku ngosuku ukudla kwethu kwensuku zonke.
4 Utusamehe dhambi zetu, kwa kuwa na sisi huwasamehe wote wanaotukosea. Wala usitutie majaribuni (bali utuokoe kutoka kwa yule mwovu).’”
Njalo usithethelele izono zethu, ngoba lathi sibathethelela bonke abalamacala kithi. Njalo ungasingenisi ekulingweni, kodwa usikhulule ebubini.
5 Kisha akawaambia, “Ni nani miongoni mwenu mwenye rafiki yake, naye akamwendea usiku wa manane na kumwambia, ‘Rafiki, nikopeshe mikate mitatu.
Wasesithi kubo: Nguwuphi kini olomngane, futhi aye kuye phakathi kobusuku, athi kuye: Mngane, ngeboleka izinkwa ezintathu,
6 Kwa sababu rafiki yangu amekuja kutoka safarini, nami sina kitu cha kumpa.’
ngoba kufike kimi umngane wami evela ekuhambeni, kodwa kangilalutho engingalubeka phambi kwakhe;
7 “Kisha yule aliyeko ndani amjibu, ‘Usinisumbue. Mlango umefungwa, nami na watoto wangu tumelala. Siwezi kuamka nikupe chochote.’
longaphakathi aphendule athi: Ungangihluphi; umnyango usuvaliwe, labantwana bami abancane balami embhedeni; kangingeke ngivuke ngikunike.
8 Nawaambia, ingawa huyo mtu hataamka na kumpa hiyo mikate kwa sababu ni rafiki yake, lakini kwa sababu ya kuendelea kwake kuomba, ataamka na kumpa kiasi anachohitaji.
Ngithi kini: Loba engazukuvuka amnike, ngoba engumngane wakhe, kodwa ngenxa yokuphikelela kwakhe uzavuka amnike konke akuswelayo.
9 “Kwa hiyo nawaambia: Ombeni nanyi mtapewa; tafuteni nanyi mtapata; bisheni nanyi mtafunguliwa mlango.
Mina-ke ngithi kini: Celani, lizaphiwa; dingani, lizathola; qoqodani, lizavulelwa.
10 Kwa kuwa kila aombaye hupewa; naye kila atafutaye hupata; na kila abishaye hufunguliwa mlango.
Ngoba wonke ocelayo uyemukela; lodingayo uyathola; loqoqodayo uyavulelwa.
11 “Je, kuna yeyote miongoni mwenu ambaye mtoto wake akimwomba samaki, atampa nyoka badala yake?
Kambe, nguwuphi kini onguyise ongathi indodana icela isinkwa, ayinike ilitshe? Loba-ke inhlanzi, ayinike inyoka endaweni yenhlanzi yini?
12 Au mtoto akimwomba yai atampa nge?
Uba-ke icela iqanda, ayinike ufezela yini?
13 Basi ikiwa ninyi mlio waovu, mnajua kuwapa watoto wenu vitu vizuri, si zaidi sana Baba yenu aliye mbinguni atawapa Roho Mtakatifu wale wamwombao!”
Ngakho uba lina elingababi likwazi ukupha abantwana benu izipho ezinhle, kakhulu kangakanani uBaba osezulwini ezabapha uMoya oNgcwele abacela kuye.
14 Basi Yesu alikuwa anamtoa pepo mchafu kutoka kwa mtu aliyekuwa bubu. Yule pepo mchafu alipomtoka yule mtu aliyekuwa bubu, akaanza kuongea, nao umati wa watu ukashangaa.
Wayesekhupha idimoni, elaliyisimungulu. Kwasekusithi, seliphumile idimoni, wakhuluma oyisimungulu; amaxuku asemangala.
15 Lakini wengine wakasema, “Anatoa pepo wachafu kwa uwezo wa Beelzebuli, yule mkuu wa pepo wachafu wote.”
Kodwa abanye babo bathi: Ukhupha amadimoni ngoBhelezebhule inkosi yamadimoni.
16 Wengine ili kumjaribu wakataka awaonyeshe ishara kutoka mbinguni.
Labanye bemlinga badinga kuye isibonakaliso esivela ezulwini.
17 Yesu akajua mawazo yao, naye akawaambia, “Kila ufalme ukigawanyika dhidi yake wenyewe huangamia. Nayo nyumba iliyogawanyika dhidi yake yenyewe itaanguka.
Kodwa yena eyazi imicabango yabo wathi kubo: Wonke umbuso owehlukene umelene lawo ngokwawo uyachitheka; njalo indlu emelene lendlu iyadilika.
18 Kama Shetani amegawanyika mwenyewe, ufalme wake utasimamaje? Nawaambia haya kwa sababu ninyi mnadai ya kuwa mimi ninatoa pepo wachafu kwa uwezo wa Beelzebuli.
Njalo uba uSathane laye ehlukene emelane laye ngokwakhe, umbuso wakhe uzakuma njani? Ngoba lithi, ngikhupha amadimoni ngoBhelezebhule.
19 Kama mimi natoa pepo wachafu kwa nguvu za Beelzebuli, wafuasi wenu nao je, wao hutoa pepo wachafu kwa uwezo wa nani? Hivyo basi, wao ndio watakaowahukumu.
Njalo uba mina ngikhupha amadimoni ngoBhelezebhule, amadodana enu akhupha ngobani? Ngakho wona azakuba ngabagwebi benu.
20 Lakini kama mimi ninatoa pepo wachafu kwa kidole cha Mungu, basi Ufalme wa Mungu umewajia.
Kodwa uba ngikhupha amadimoni ngomunwe kaNkulunkulu, isibili umbuso kaNkulunkulu usufikile kini.
21 “Mtu mwenye nguvu aliyejifunga silaha anapoilinda nyumba yake, mali yake iko salama.
Uba isiqhwaga sihlomile silinda owaso umuzi, impahla yaso isekuthuleni;
22 Lakini mtu mwenye nguvu zaidi kumliko akimshambulia na kumshinda, yeye humnyangʼanya silaha zake zote alizozitegemea, na kuchukua nyara.
kodwa nxa olamandla kulaso esisukela asinqobe, uyasemuka izikhali zaso ebesithembele kuzo, abesesaba impango yaso.
23 “Mtu asiyekuwa pamoja nami yu kinyume nami, na mtu ambaye hakusanyi pamoja nami, hutawanya.
Ongelami umelene lami; longabuthi lami uyachithiza.
24 “Pepo mchafu amtokapo mtu, hutangatanga katika sehemu zisizo na maji akitafuta mahali pa kupumzika, lakini hapati. Ndipo husema, ‘Nitarudi kwenye nyumba yangu nilikotoka.’
Nxa umoya ongcolileyo esephumile emuntwini, uyahamba adabule indawo ezomileyo, edinga ukuphumula; kodwa engakutholi athi: Ngizabuyela endlini yami engaphuma kuyo;
25 Naye arudipo na kuikuta ile nyumba imefagiliwa na kupangwa vizuri,
njalo esefikile ayifice ithanyelwe njalo ilungisiwe.
26 ndipo huenda na kuchukua pepo wachafu wengine saba wabaya kuliko yeye mwenyewe, nao huingia na kukaa humo. Nayo hali ya mwisho ya yule mtu huwa ni mbaya kuliko ile ya kwanza.”
Abesehamba azithathele abanye omoya abayisikhombisa ababi kulaye uqobo, bangene bahlale lapho; njalo ukucina kwalowomuntu kube kubi kulokuqala.
27 Ikawa Yesu alipokuwa akisema hayo, mwanamke mmoja katikati ya ule umati wa watu akapaza sauti akasema, “Limebarikiwa tumbo lililokuzaa na matiti uliyonyonya!”
Kwasekusithi ekhuluma lezizinto, owesifazana othile exukwini waphakamisa ilizwi, wathi kuye: Sibusisiwe isisu esakuthwalayo, lamabele owawamunyayo.
28 Yesu akajibu, “Wamebarikiwa zaidi wale wanaolisikia neno la Mungu na kulitii.”
Kodwa yena wathi: Kodwa ikakhulu babusisiwe abalizwayo ilizwi likaNkulunkulu balilondoloze.
29 Umati wa watu ulipokuwa unazidi kuongezeka, Yesu akaendelea kusema, “Hiki ni kizazi kiovu. Kinatafuta ishara, lakini hakitapewa ishara yoyote isipokuwa ile ya Yona.
Kwathi sekubuthene amaxuku eminyene, waqala ukuthi: Lesi isizukulwana sibi; sidinga isibonakaliso, kodwa kasiyikunikwa isibonakaliso, ngaphandle kwesibonakaliso sikaJona umprofethi.
30 Kwa maana kama vile Yona alivyokuwa ishara kwa watu wa Ninawi, ndivyo Mwana wa Adamu atakavyokuwa ishara kwa kizazi hiki.
Ngoba njengalokhu uJona waba yisibonakaliso kwabeNineve, leNdodana yomuntu izakuba njalo kulesisizukulwana.
31 Malkia wa Kusini atasimama wakati wa hukumu na kuwahukumu watu wa kizazi hiki. Kwa kuwa yeye alikuja kutoka miisho ya dunia ili kuisikiliza hekima ya Solomoni. Na hapa yupo aliye mkuu kuliko Solomoni.
Indlovukazi yeningizimu izasukuma ekugwetshweni kanye lamadoda alesisizukulwana, iwalahle; ngoba yavela emikhawulweni yomhlaba ukuzakuzwa inhlakanipho kaSolomoni, njalo khangelani, omkhulu kuloSolomoni ulapha.
32 Siku ya hukumu, watu wa Ninawi watasimama pamoja na kizazi hiki na kukihukumu; kwa maana wao walitubu waliposikia mahubiri ya Yona. Na tazama, hapa yupo yeye aliye mkuu kuliko Yona.
Amadoda eNineve azasukuma ekugwetshweni kanye lalesisizukulwana, asilahle; ngoba aphenduka ngokutshumayela kukaJona, njalo khangelani, omkhulu kuloJona ulapha.
33 “Hakuna mtu yeyote awashaye taa na kuiweka mahali palipofichika au kuifunikia chini ya bakuli. Badala yake huiweka juu ya kinara chake, ili watu wote wanaoingia waone nuru.
Futhi kakho othi eselumathise isibane asibeke ekusithekeni, loba ngaphansi kwesitsha, kodwa phezu kwesiqobane sesibane, ukuze abangenayo babone ukukhanya.
34 Jicho lako ni taa ya mwili wako. Kama jicho lako ni zima, mwili wako wote pia umejaa nuru. Lakini kama jicho ni bovu, mwili wako wote pia umejaa giza.
Isibane somzimba yilihlo; ngakho nxa ilihlo lakho liphilile, lomzimba wakho wonke ugcwele ukukhanya; kodwa nxa lilibi, lomzimba wakho ulobumnyama.
35 Kwa hiyo, hakikisha kwamba nuru iliyoko ndani yako isiwe giza.
Ngakho qaphela ukuthi ukukhanya okukuwe kungabi ngumnyama.
36 Basi ikiwa mwili wako wote umejaa nuru, bila sehemu yake yoyote kuwa gizani, basi utakuwa na nuru kama vile taa ikuangazavyo kwa nuru yake.”
Ngakho uba umzimba wakho wonke ugcwele ukukhanya, ungelandawo emnyama, uzakhanya wonke, njengesibane sikukhanyisa ngokukhanya.
37 Yesu alipomaliza kuzungumza, Farisayo mmoja alimwalika nyumbani mwake kwa chakula. Yesu akaingia na kuketi katika sehemu yake mezani.
Kwathi esakhuluma, umFarisi othile wamcela ukuthi adle laye; wasengena wahlala ekudleni.
38 Yule Farisayo akashangaa kwamba Yesu hakunawa kwanza kabla ya kula.
Kwathi umFarisi ebona lokhu wamangala ukuthi kazange aqale ageze phambi kokudla kwemini.
39 Ndipo Bwana akamwambia, “Sasa, enyi Mafarisayo, mnasafisha kikombe na sahani kwa nje, lakini ndani mmejaa unyangʼanyi na uovu.
Yasisithi iNkosi kuye: Khathesi lina baFarisi lihlambulula ingaphandle yenkezo leyesitsha, kodwa ingaphakathi yenu igcwele ukuphanga lobubi.
40 Enyi wapumbavu! Hamjui kuwa yeye aliyetengeneza nje ndiye alitengeneza na ndani pia?
Zithutha, yena owenza ingaphandle kayenzanga yini lengaphakathi?
41 Basi toeni sadaka ya vile mlivyo navyo, na tazama, vitu vyote vitakuwa safi kwenu.
Kodwa phanini zibe yizipho zabayanga lezozinto ezingaphakathi; khangelani-ke, konke kuzahlambuluka kini.
42 “Lakini ole wenu, Mafarisayo, kwa maana mnampa Mungu zaka za mnanaa, mchicha na kila aina ya mboga, lakini mnapuuza haki na upendo wa Mungu. Iliwapasa kufanya haya ya pili bila kupuuza hayo ya kwanza.
Kodwa maye kini baFarisi! Ngoba lithela okwetshumi kwetshwayi leganga leruwi, lakuyo yonke imibhida, njalo liseqa ukwehlulela lothando lukaNkulunkulu; belifanele ukwenza lezizinto, lingakuyekeli lalokhu.
43 “Ole wenu Mafarisayo, kwa sababu ninyi mnapenda kukalia viti vya mbele katika masinagogi, na kusalimiwa kwa heshima masokoni.
Maye kini baFarisi! Ngoba lithanda izihlalo zabahloniphekayo emasinagogeni, lokubingelelwa emidangeni.
44 “Ole wenu, kwa sababu ninyi ni kama makaburi yasiyokuwa na alama, ambayo watu huyakanyaga pasipo kujua.”
Maye kini, babhali labaFarisi, bazenzisi! Ngoba lifanana lamangcwaba angabonakaliyo, labantu abahamba phezu kwawo bengawazi.
45 Mtaalamu mmoja wa sheria akamjibu, akasema, “Mwalimu, unaposema mambo haya, unatutukana na sisi pia.”
Omunye wezazumthetho wasephendula wathi kuye: Mfundisi, ngokutsho lezizinto uyasithuka lathi.
46 Yesu akamjibu, “Nanyi wataalamu wa sheria, ole wenu, kwa sababu mnawatwika watu mizigo mizito ambayo hawawezi kubeba, wala ninyi wenyewe hamwinui hata kidole kimoja kuwasaidia.
Kodwa wathi: Maye lakini zazumthetho! Ngoba lethwesa abantu imithwalo enzima ukuthwalwa, kodwa lina uqobo lwenu kaliyithinti leyomithwalo langomunye weminwe yenu.
47 “Ole wenu, kwa sababu ninyi mnajenga makaburi ya manabii waliouawa na baba zenu.
Maye kini! Ngoba lakha amangcwaba abaprofethi, njalo oyihlo bababulala.
48 Hivyo ninyi mwashuhudia na mnathibitisha kile baba zenu walichofanya. Wao waliwaua manabii, nanyi mnawajengea makaburi.
Ngalokhu-ke lifakaza ukuthi livumelana lemisebenzi yaboyihlo; ngoba bona bababulala, lina-ke liyawakha amangcwaba abo.
49 Kwa sababu ya jambo hili, Mungu katika hekima yake alisema, ‘Tazama, nitatuma kwao manabii na mitume, nao watawaua baadhi yao na wengine watawatesa.’
Ngalokhu-ke inhlakanipho kaNkulunkulu yathi: Ngizabathuma abaprofethi labaphostoli, labanye babo bazababulala babaxotshe;
50 Kwa hiyo kizazi hiki kitawajibika kwa ajili ya damu ya manabii iliyomwagwa tangu kuwekwa misingi ya ulimwengu,
ukuze kubizwe kulesisizukulwana igazi labaprofethi bonke elachithwa kusukela ekusekelweni komhlaba,
51 tangu damu ya Abeli mpaka damu ya Zekaria, aliyeuawa kati ya madhabahu na mahali patakatifu. Naam, nawaambia, kizazi hiki kitawajibika kwa haya yote.
kusukela egazini likaAbela kuze kufike egazini likaZakariya owabulawa phakathi laphakathi kwelathi lendlu kaNkulunkulu; yebo, ngithi kini: Lizabizwa kulesisizukulwana.
52 “Ole wenu ninyi wataalamu wa sheria, kwa sababu mmeuondoa ufunguo wa maarifa. Ninyi wenyewe hamkuingia, na wale waliokuwa wanaingia mkawazuia.”
Maye kini zazumthetho! Ngoba lisusile isihluthulelo solwazi; kalingenanga lina uqobo lwenu, labangenayo labavimbela.
53 Yesu alipoondoka huko, walimu wa sheria na Mafarisayo wakaanza kumpinga vikali na kumsonga kwa maswali,
Kwathi ekhuluma lezizinto kubo, ababhali labaFarisi baqala ukumngxamela kakhulukazi, lokumbuzisisa ngezinto ezinengi,
54 wakivizia kumkamata kwa kitu atakachosema ili wamshtaki.
bemthiya, bedinga ukubamba ulutho oluphuma emlonyeni wakhe, ukuze bambeke icala.
