1 Wafalme 2

1 Siku zilipokaribia za Daudi kufa, akampa mwanawe Solomoni agizo.

大卫的死期临近了，就嘱咐他儿子所罗门说：

2 Akasema, “Mimi ninakaribia kwenda njia ya dunia yote. Hivyo uwe hodari, jionyeshe kuwa mwanaume,

“我现在要走世人必走的路。所以，你当刚强，作大丈夫，

3 shika lile Bwana Mungu wako analokuagiza: Enenda katika njia zake, ushike maagizo na amri zake, sheria zake na kanuni zake, kama ilivyoandikwa katika Sheria ya Mose, ili upate kustawi katika yote ufanyayo na popote uendako,

遵守耶和华—你 神所吩咐的，照着摩西律法上所写的行主的道，谨守他的律例、诫命、典章、法度。这样，你无论做什么事，不拘往何处去，尽都亨通。

4 ili kwamba Bwana aweze kunitimizia ahadi yake: ‘Kama wazao wako wakiangalia sana wanavyoishi, na kama wakienenda kwa uaminifu mbele zangu kwa mioyo yao yote na kwa roho zao zote, kamwe hutakosa kuwa na mtu kwenye kiti cha ufalme cha Israeli.’

耶和华必成就向我所应许的话说：‘你的子孙若谨慎自己的行为，尽心尽意诚诚实实地行在我面前，就不断人坐以色列的国位。’

5 “Sasa wewe mwenyewe unafahamu lile Yoabu mwana wa Seruya alilonitendea, lile alilofanya kwa majemadari wawili wa majeshi ya Israeli, Abneri mwana wa Neri, na Amasa mwana wa Yetheri. Aliwaua, akimwaga damu yao wakati wa amani kama vile ni kwenye vita, tena akaipaka damu ile kwenye mkanda uliokuwa kiunoni mwake na viatu alivyovaa miguuni mwake.

你知道洗鲁雅的儿子约押向我所行的，就是杀了以色列的两个元帅：尼珥的儿子押尼珥和益帖的儿子亚玛撒。他在太平之时流这二人的血，如在争战之时一样，将这血染了腰间束的带和脚上穿的鞋。

6 Shughulika naye kwa kadiri ya hekima yako, lakini usiache kichwa chake chenye mvi kishukie kaburi kwa amani. (Sheol h7585)

所以你要照你的智慧行，不容他白头安然下阴间。 (Sheol h7585)

7 “Lakini uwaonyeshe wema wana wa Barzilai wa Gileadi na uwaruhusu wawe miongoni mwa wale walao mezani pako. Walisimama nami nilipomkimbia ndugu yako Absalomu.

你当恩待基列人巴西莱的众子，使他们常与你同席吃饭；因为我躲避你哥哥押沙龙的时候，他们拿食物来迎接我。

8 “Ukumbuke, unaye Shimei mwana wa Gera, Mbenyamini kutoka Bahurimu, ambaye alinilaani kwa laana kali siku niliyokwenda Mahanaimu. Aliposhuka kunilaki huko Yordani, nilimwapia kwa Bwana: ‘Sitakuua kwa upanga!’

在你这里有巴户琳的便雅悯人，基拉的儿子示每；我往玛哈念去的那日，他用狠毒的言语咒骂我，后来却下约旦河迎接我，我就指着耶和华向他起誓说：‘我必不用刀杀你。’

9 Lakini sasa, usidhani kwamba hana hatia. Wewe ni mtu wa hekima, utajua la kumtendea. Zishushe mvi zake kaburini kwa damu.” (Sheol h7585)

现在你不要以他为无罪。你是聪明人，必知道怎样待他，使他白头见杀，流血下到阴间。” (Sheol h7585)

10 Kisha Daudi akapumzika pamoja na baba zake naye akazikwa katika Mji wa Daudi.

大卫与他列祖同睡，葬在大卫城。

11 Daudi alikuwa ametawala juu ya Israeli miaka arobaini: huko Hebroni alitawala miaka saba, na katika Yerusalemu akatawala miaka thelathini na mitatu.

大卫作以色列王四十年：在希伯 作王七年，在耶路撒冷作王三十三年。

12 Kwa hiyo Solomoni akaketi katika kiti cha ufalme cha baba yake Daudi, nao utawala wake ukaimarika sana.

所罗门坐他父亲大卫的位，他的国甚是坚固。

13 Basi Adoniya, mwana wa Hagithi, akaenda kwa Bathsheba, mama yake Solomoni. Bathsheba akamuuliza, “Je, umekuja kwa amani?” Akajibu, “Ndiyo, kwa amani.”

哈及的儿子亚多尼雅去见所罗门的母亲拔示巴，拔示巴问他说：“你来是为平安吗？”回答说：“是为平安”；

14 Kisha akaongeza, “Ninalo jambo la kukuambia.” Akajibu, “Waweza kulisema.”

又说：“我有话对你说。”拔示巴说：“你说吧。”

15 Akasema, “Kama unavyojua, ufalme ulikuwa wangu. Israeli wote waliniangalia mimi kama mfalme wao. Lakini mambo yalibadilika, ufalme umekwenda kwa ndugu yangu, kwa maana umemjia kutoka kwa Bwana.

亚多尼雅说：“你知道国原是归我的，以色列众人也都仰望我作王，不料，国反归了我兄弟，因他得国是出乎耶和华。

16 Sasa ninalo ombi moja ninalokuomba. Usinikatalie.” Bathsheba akasema, “Waweza kuliomba.”

现在我有一件事求你，望你不要推辞。”拔示巴说：“你说吧。”

17 Kwa hiyo akaendelea kusema, “Tafadhali mwombe Mfalme Solomoni, anipatie Abishagi, Mshunami, awe mke wangu; hatakukatalia wewe.”

他说：“求你请所罗门王将书念的女子亚比煞赐我为妻，因他必不推辞你。”

18 Bathsheba akamjibu, “Vema sana, nitazungumza na mfalme kwa ajili yako.”

拔示巴说：“好，我必为你对王提说。”

19 Bathsheba alipokwenda kwa Mfalme Solomoni kuzungumza naye kwa ajili ya Adoniya, mfalme alisimama kumlaki mama yake, akamwinamia na kuketi kwenye kiti chake cha ufalme. Akaamuru kiti cha ufalme kuletwa kwa ajili ya mama yake mfalme, naye akaketi mkono wake wa kuume.

于是，拔示巴去见所罗门王，要为亚多尼雅提说；王起来迎接，向她下拜，就坐在位上，吩咐人为王母设一座位，她便坐在王的右边。

20 Bathsheba akamwambia mfalme, “Ninalo ombi moja dogo la kukuomba; usinikatalie.” Mfalme akajibu, “Omba, mama yangu; sitakukatalia.”

拔示巴说：“我有一件小事求你，望你不要推辞。”王说：“请母亲说，我必不推辞。”

21 Akasema, “Mruhusu Abishagi, Mshunami, aolewe na ndugu yako Adoniya.”

拔示巴说：“求你将书念的女子亚比煞赐给你哥哥亚多尼雅为妻。”

22 Mfalme Solomoni akamjibu mama yake, “Kwa nini uombe Abishagi, Mshunami, kwa ajili ya Adoniya? Ungeweza pia kuomba ufalme kwa ajili yake, kwani yeye ni ndugu yangu mkubwa: naam, kwa ajili yake, na kwa kuhani Abiathari na Yoabu mwana wa Seruya!”

所罗门王对他母亲说：“为何单替他求书念的女子亚比煞呢？也可以为他求国吧！他是我的哥哥，他有祭司亚比亚他和洗鲁雅的儿子约押为辅佐。”

23 Mfalme Solomoni akaapa kwa Bwana, akasema: “Mungu na aniulie mbali, tena bila huruma, ikiwa Adoniya hatalipa kwa uhai wake kwa ajili ya ombi hili!

所罗门王就指着耶和华起誓说：“亚多尼雅这话是自己送命，不然，愿 神重重地降罚与我。

24 Basi sasa, hakika kama Bwana aishivyo, yeye ambaye ameniimarisha salama kwenye kiti cha ufalme cha Daudi baba yangu, naye amenipa ufalme wa kudumu kama alivyoahidi, Adoniya atauawa leo!”

耶和华坚立我，使我坐在父亲大卫的位上，照着所应许的话为我建立家室；现在我指着永生的耶和华起誓，亚多尼雅今日必被治死。”

25 Hivyo Mfalme Solomoni akatoa amri kwa Benaya mwana wa Yehoyada, naye akampiga Adoniya akafa.

于是所罗门王差遣耶何耶大的儿子比拿雅，将亚多尼雅杀死。

26 Mfalme akamwambia kuhani Abiathari, “Nenda huko Anathothi katika mashamba yako. Wewe unastahili kufa, lakini sitakuua sasa, kwa sababu ulilichukua Sanduku la Bwana Mwenyezi mbele ya Daudi baba yangu na ulishiriki taabu zote za baba yangu.”

王对祭司亚比亚他说：“你回亚拿突归自己的田地去吧！你本是该死的，但因你在我父亲大卫面前抬过主耶和华的约柜，又与我父亲同受一切苦难，所以我今日不将你杀死。”

27 Hivyo Solomoni akamwondoa Abiathari kwenye ukuhani wa Bwana, akilitimiza neno la Bwana alilokuwa amenena huko Shilo kuhusu nyumba ya Eli.

所罗门就革除亚比亚他，不许他作耶和华的祭司。这样，便应验耶和华在示罗论以利家所说的话。

28 Habari zilipomfikia Yoabu, ambaye alikuwa amefanya shauri baya na Adoniya, lakini sio na Absalomu, alikimbilia kwenye hema la Bwana na kushika pembe za madhabahu.

约押虽然没有归从押沙龙，却归从了亚多尼雅。他听见这风声，就逃到耶和华的帐幕，抓住祭坛的角。

29 Mfalme Solomoni akaambiwa kuwa Yoabu amekimbilia kwenye hema la Bwana naye alikuwa kando ya madhabahu. Basi Solomoni akamwagiza Benaya mwana wa Yehoyada: “Nenda ukamuue!”

有人告诉所罗门王说：“约押逃到耶和华的帐幕，现今在祭坛的旁边。”所罗门就差遣耶何耶大的儿子比拿雅，说：“你去将他杀死。”

30 Ndipo Benaya akaingia kwenye hema la Bwana na kumwambia Yoabu, “Mfalme anasema, ‘Toka nje!’” Lakini akajibu, “La! Nitafia hapa hapa.” Benaya akamwarifu mfalme, “Hivi ndivyo Yoabu alivyonijibu.”

比拿雅来到耶和华的帐幕，对约押说：“王吩咐说，你出来吧！”他说：“我不出去，我要死在这里。”比拿雅就去回复王，说约押如此如此回答我。

31 Kisha mfalme akamwamuru Benaya, “Fanya kama asemavyo. Muue na kumzika, ili uniondolee mimi na nyumba ya baba yangu dhambi ya damu isiyokuwa na hatia ile Yoabu aliyoimwaga.

王说：“你可以照着他的话行，杀死他，将他葬埋，好叫约押流无辜人血的罪不归我和我的父家了。

32 Bwana atamlipiza kwa ajili ya damu aliyoimwaga, kwa sababu pasipo Daudi baba yangu kujua, aliwashambulia watu wawili na kuwaua kwa upanga. Wote wawili, Abneri mwana wa Neri, jemadari wa jeshi la Israeli, na Amasa mwana wa Yetheri, jemadari wa jeshi la Yuda, walikuwa watu wazuri na wanyofu kuliko yeye.

耶和华必使约押流人血的罪归到他自己的头上；因为他用刀杀了两个比他又义又好的人，就是以色列元帅尼珥的儿子押尼珥和犹大元帅益帖的儿子亚玛撒，我父亲大卫却不知道。

33 Hatia ya damu yao na iwe juu ya kichwa cha Yoabu na wazao wake milele. Lakini kwa Daudi na uzao wake, nyumba yake na kiti chake cha ufalme, iwepo amani ya Bwana milele.”

故此，流这二人血的罪必归到约押和他后裔的头上，直到永远；惟有大卫和他的后裔，并他的家与国，必从耶和华那里得平安，直到永远。”

34 Basi Benaya mwana wa Yehoyada akakwea, akampiga na kumuua Yoabu, naye akazikwa katika nchi yake mwenyewe katika jangwa.

于是耶何耶大的儿子比拿雅上去，将约押杀死，葬在旷野约押自己的坟墓里。

35 Mfalme akamweka Benaya mwana wa Yehoyada juu ya jeshi kwenye nafasi ya Yoabu na kumweka kuhani Sadoki badala ya Abiathari.

王就立耶何耶大的儿子比拿雅作元帅，代替约押，又使祭司撒督代替亚比亚他。

36 Kisha mfalme akatuma ujumbe kwa Shimei na kumwambia, “Ujijengee nyumba huko Yerusalemu uishi huko, lakini usiende mahali pengine popote.

王差遣人将示每召来，对他说：“你要在耶路撒冷建造房屋居住，不可出来往别处去。

37 Siku utakayoondoka kuvuka Bonde la Kidroni, uwe na hakika utakufa; damu yako itakuwa juu ya kichwa chako mwenyewe.”

你当确实地知道，你何日出来过汲沦溪，何日必死！你的罪必归到自己的头上。”

38 Shimei akamjibu mfalme, “Ulilolisema ni jema. Mtumishi wako atatenda kama bwana wangu mfalme alivyosema.” Naye Shimei akakaa Yerusalemu kwa muda mrefu.

示每对王说：“这话甚好！我主我王怎样说，仆人必怎样行。”于是示每多日住在耶路撒冷。

39 Lakini baada ya miaka mitatu, watumwa wawili wa Shimei wakatoroka kwenda kwa Akishi mwana wa Maaka, mfalme wa Gathi, naye Shimei akaambiwa, “Watumwa wako wako Gathi.”

过了三年，示每的两个仆人逃到迦特王玛迦的儿子亚吉那里去。有人告诉示每说：“你的仆人在迦特。”

40 Kwa ajili ya hili, Shimei akatandika punda wake, akaenda kwa Akishi huko Gathi kuwatafuta watumwa wake. Basi Shimei akaondoka na kuwarudisha watumwa wake kutoka Gathi.

示每起来，备上驴，往迦特到亚吉那里去找他的仆人，就从迦特带他仆人回来。

41 Solomoni alipoambiwa kuwa Shimei ametoka Yerusalemu na kwenda Gathi na amekwisha kurudi,

有人告诉所罗门说：“示每出耶路撒冷往迦特去，回来了。”

42 mfalme akamwita Shimei na kumwambia, “Je, sikukuapiza kwa Bwana na kukuonya kuwa, ‘Siku utakayoondoka kwenda mahali pengine popote, uwe na hakika utakufa?’ Wakati ule uliniambia, ‘Ulilolisema ni jema. Nitatii!’

王就差遣人将示每召了来，对他说：“我岂不是叫你指着耶和华起誓，并且警戒你说‘你当确实地知道，你哪日出来往别处去，那日必死’吗？你也对我说：‘这话甚好，我必听从。’

43 Kwa nini basi hukutunza kiapo chako kwa Bwana na kutii amri niliyokupa?”

现在你为何不遵守你指着耶和华起的誓和我所吩咐你的命令呢？”

44 Pia mfalme akamwambia Shimei, “Unajua katika moyo wako makosa uliyomtendea baba yangu Daudi. Sasa Bwana atakulipiza kwa ajili ya mabaya yako uliyotenda.

王又对示每说：“你向我父亲大卫所行的一切恶事，你自己心里也知道，所以耶和华必使你的罪恶归到自己的头上；

45 Lakini Mfalme Solomoni atabarikiwa, na kiti cha ufalme cha Daudi kitakuwa imara mbele za Bwana milele.”

惟有所罗门王必得福，并且大卫的国位必在耶和华面前坚定，直到永远。”

46 Kisha mfalme akatoa amri kwa Benaya mwana wa Yehoyada, naye akatoka nje, akampiga Shimei na kumuua. Sasa ufalme ukawa umeimarika kikamilifu mikononi mwa Solomoni.

于是王吩咐耶何耶大的儿子比拿雅，他就去杀死示每。这样，便坚定了所罗门的国位。