Proverbios 26

1 Honrar a un tonto es tan inoportuno como la nieve en el verano, o la lluvia durante la cosecha.

Jak śnieg w lecie i jak deszcz we żniwa, tak głupiemu nie przystoi chwała.

2 La maldición no caerá sobre la persona que no la merece. Será como el ave o la golondrina que revolotean.

Jak ptak się tuła [i] jak jaskółka lata, tak nie przyjdzie niezasłużone przekleństwo.

3 Los caballos necesitan un látigo, los asnos necesitan un freno. ¡Del mismo modo, los tontos necesitan vara en sus lomos!

Bicz na konia, wędzidło na osła, a kij na grzbiet głupiego.

4 No respondas al tonto según su estupidez, o terminarás igual que ellos.

Nie odpowiadaj głupiemu według jego głupoty, abyś i ty nie był do niego podobny.

5 No respondas al tonto según su estupidez, o pensaran que son sabios.

Odpowiedz głupiemu według jego głupoty, aby nie był mądry we własnych oczach.

6 Confiar la entrega de un mensaje en manos de un tonto, es como cortar tus pies o beber veneno.

Kto powierza głupiemu posłannictwo, odcina sobie nogi i pije na własną szkodę.

7 Un proverbio dicho por un tonto es tan inútil como las piernas de un inválido.

[Jak] nierówne są nogi chromego, tak przysłowie w ustach głupich.

8 Honrar a un tonto es tan inútil como tratar de atar una piedra a una honda.

Jaki jest ten, kto przywiązuje kamień do procy, taki ten, kto oddaje cześć głupiemu.

9 Un proverbio dicho por un tonto es tan ridículo como ver a un borracho entre espinos.

Jak cierń wbija się w rękę pijaka, tak przysłowie w ustach głupców.

10 Todo el que contrata a un tonto o a un desconocido errante, es como un arquero que hiere a la gente lanzando flechas al azar.

Wielki [Bóg] stworzył wszystko i odpłaca głupiemu, odpłaca również przestępcom.

11 Los tontos repiten su estupidez, así como un perro vuelve a comer su vomito.

[Jak] pies powraca do swoich wymiocin, tak głupi powtarza swoją głupotę.

12 ¡Has visto a un hombre sabio en su propia opinión? ¡Hay más esperanza para un tonto que para él!

Widzisz człowieka, co mądry w swoich oczach? Więcej nadziei dla głupca niż dla niego.

13 Los perezosos son los que dicen: “¡Hay un león en el camino, un león por las calles!”

Leniwy mówi: Lew na drodze, lew na ulicach.

14 El perezoso se voltea en la cama, como la puerta se recuesta en sus bisagras.

Jak drzwi się obracają na swoich zawiasach, tak leniwy na swoim łóżku.

15 Los perezosos extienden su mano hasta el plato, pero están demasiado cansados como para llevarse la comida a la boca.

Leniwy kryje rękę pod pachę, a ciężko mu ją podnosić do ust.

16 Los perezosos son más sabios en su propia opinión que muchos consejeros prudentes.

Leniwy uważa się za mądrzejszego niż siedmiu odpowiadających rozsądnie.

17 Tomar parte en la disputa de otra persona es como agarrar a un perro callejero por las orejas.

Kto przechodzi i wtrąca się w cudzy spór, jest jak ten, który łapie psa za uszy.

18 Serás como un loco lanzando flechas con fuego y matando gente

Jak szalony wypuszcza iskry, strzały i śmierć;

19 si mientes a tu amigo, para luego decirle que era una broma.

Taki jest każdy, kto zwodzi swego bliźniego i mówi: Czy nie żartowałem?

20 Sin madera, el fuego se apaga, y sin chismosos, se acaba la discordia.

Gdy nie ma drew, ogień gaśnie; tak gdy nie ma plotkarza, ustaje spór.

21 Una persona conflictiva aumenta la discordia, como poner carbón en brasas, o madera en el fuego.

Jak węgiel dla żaru i drwa do ognia, tak kłótliwy człowiek do wzniecenia sporu.

22 Escuchar chismes es como tragar bocados de tu comida preferida. Llegan hasta lo más profundo.

Słowa plotkarzy są [jak] rany; przenikają do głębi wnętrzności.

23 La persuación con intenciones malvadas es como un esmalte brillante de plomo en una olla de barro.

Palące wargi i złe serce [są jak] gliniana skorupa pokryta żużlem srebrnym.

24 La gente te adulará aunque te odien. En el fondo te mienten.

Ten, kto nienawidzi, udaje wargami, lecz w sercu knuje podstęp.

25 Cuando las personas sean buenas contigo, no les creas. Su mente está llena de odio hacia ti.

Gdy mówi miłym głosem, nie wierz mu, bo siedem obrzydliwości ma w swoim sercu.

26 Aunque su odio esté oculto detrás de su astucia, su maldad quedará expuesta delante de todos.

Nienawiść [człowieka] bywa pokryta podstępem, [ale] jego niegodziwość będzie odkryta na zgromadzeniu.

27 Aquellos que cavan fosos para hacer caer a otros, terminarán cayendo ellos mismos. Y los que hacen rodar piedras, quedarán aplastados por ellas.

Kto kopie dół, wpadnie w niego; kto kamień toczy, na niego się on obróci.

28 Si mientes, muestras odio por las víctimas de tus mentiras. Si halagas a las personas, causarás desastre.

Kłamliwy język nienawidzi [tych, których] uciska, a usta pochlebcze prowadzą do zguby.