< Книга Судей израилевых 6 >

1 И сотвориша сынове Израилевы злое пред Господем, и предаде их Господь в руку Мадиамлю седмь лет.
Men Israels-sønerne gjorde det som var Herren imot. Då gav han deim i Midjans hender.
2 И укрепися рука Мадиамля на Израиля: и сотвориша себе сынове Израилевы от лица Мадиамля ограды в горах и в пещерах и в твердынех.
I sju år hadde midjanitarne yvermagti yver Israel; det var for deira skuld Israels-sønerne gjorde seg dei løyndeholi som er i åsarne, og hellerarne og fjellborgerne.
3 И бысть егда сеяше муж Израилев, и восхождаше Мадиам и Амалик и сынове восточнии, и восхождаху на него,
Kvar gong Israel hadde sått, kom Midjan yver deim, og like eins Amalek og austmennerne;
4 и ополчахуся на них, и разоряху плоды земныя, дондеже внити в Газу: и не оставляху бытия жизненнаго во Израили, и стад и телца и осла:
dei lægra seg midt imot deim og øydde grøda i landet radt burtåt Gaza, og leivde ikkje ein matbite i Israel, og ingen sau, eller ukse, eller asen.
5 яко сами и скоти их восхождаху, и кущы их преношаху, и прихождаху яко прузи множеством, и самем и велблюдом их не бяше числа: и прихождаху на землю Израилеву разорити ю.
For dei kom dragande med buskapen og tjeldbuderne sine, so tett som grashoppar; det var’kje tal på deim og kamelarne deira, og kvar dei for fram, lagde dei landet i øyde.
6 И обнища Израиль зело от лица Мадиамля.
Israel vart reint utarma av herjingarne deira, og Israels-sønerne ropa til Herren.
7 И возопиша сынове Израилевы ко Господу: и бысть егда возопиша сынове Израилевы ко Господу Мадиама ради,
Då Israels-sønerne ropa til Herren for Midjans skuld,
8 и посла Господь мужа пророка к сыном Израилевым, и рече им: сия глаголет Господь Бог Израилев: Аз есмь изведый вас из Египта, и изведох вас из дому работы:
då sende Herren ein profet til deim, og han sagde: «So segjer Herren, Israels Gud: «Eg førde dykk upp frå Egyptarland, og henta dykk ut or slavehuset,
9 и избавих вас от руки Египетския и от руки всех стужающих вам: и изгнах я от лица вашего, и дах вам землю их,
og fria dykk frå egyptarane og frå alle deim som for ille med dykk; eg jaga deim burt for dykk, og gav dykk landet deira;
10 и рекох вам: Аз есмь Господь Бог ваш, не убойтеся богов Аморрейских, в нихже вы живете в земли их: и не послушасте гласа Моего.
og eg sagde til dykk: «Eg er Herren, dykkar Gud; de skal ikkje ottast gudarne åt amoritarne, som åtte det landet de bur i!» Men de høyrde ikkje på ordi mine.»»
11 И прииде Ангел Господень, и седе под дубом, иже есть во Ефрафе, иже бысть Иоаса отца Езри. И Гедеон сын его млачаше пшеницу на гумне его, бежати от лица Мадиамля.
Og Herrens engel kom og sette seg under den eiki som stend i Ofra, der Joas av Abiezer-ætti rådde. Gideon, son åt Joas, stod då i vinpersa og banka utor noko kveite, so han kunde få berga det for midjanitarne.
12 И явися ему Ангел Господень и рече к нему: Господь с тобою, сильный крепостию.
Og Herrens engel synte seg for honom, og sagde til honom: «Herren er med deg, du djerve kjempa!»
13 И рече к нему Гедеон: во мне, Господи мой: и аще есть Господь с нами, и вскую обретоша ны вся злая сия? И где суть вся чудеса Его, елика поведаша нам отцы наши, глаголюще: не из Египта ли изведе нас Господь? И ныне отверже нас Господь и предаде нас в руку Мадиамлю.
«Orsaka, gode herre!» svara Gideon, «ser Herren med oss, kvi hev då alt dette hendt oss, og kvar er no alle undergjerningarne hans, som federne våre fortalde oss um? «Det var Herren som førde dei ut or Egyptarland!» sagde dei. Men no hev Herren skuva oss ifrå seg, og gjeve oss i Midjans vald.»
14 И воззре на него Ангел Господень и рече ему: иди в крепости твоей сей, и спасеши Израиля от руки Мадиамли: и се, послах тя.
Då snudde Herren seg til honom, og sagde: «Gakk i veg so sterk som du er, so skal du berga Israel or Midjans vald. Det er eg som sender deg!»
15 И рече к нему Гедеон: во мне, Господи, в чесом спасу Израиля? Се, тысяща моя хуждша в Манассии, и аз есмь мний в дому отца моего.
«Orsaka, Herre!» svara Gideon. «Korleis kann eg berga Israel? Ætti mi er då den veikaste i Manasse, og sjølv er eg den yngste av folket mitt.»
16 И рече к нему Господь: понеже Аз буду с тобою, и избиеши Мадиама яко мужа единаго.
«Eg skal vera med deg, » sagde Herren, «og du skal slå midjanitarne ned som ein mann.»
17 И рече к Нему Гедеон: и аще обретох благодать пред очима Твоима, и да сотвориши мне днесь знамение, яко Ты глаголеши со мною:
Då sagde Gideon: «Hev du noko godvilje for meg, so gjev meg eit merke på at det er du som talar med meg!
18 не отиди отсюду, дондеже приити мне к Тебе, и принесу жертву мою, и пожру пред Тобою. И рече: Аз есмь, премедлю, дондеже обратишися ты.
kjære, flyt deg ikkje herifrå fyrr eg kjem ut til deg med gåva mi og legg henne fram for deg!» Og han svara: «Eg skal bia til du kjem att.»
19 И Гедеон вниде, и сотвори козлище от коз, и четверть ифи муки опресноков, и мяса вложи в кошницу, и юху влия в горнец: и изнесе к Нему под дуб, и поклонися.
So gjekk Gideon inn, og stelte til eit kid, og tok ei skjeppa mjøl og lagde søtebrød av. Kjøtet lagde han i gryta, og sodet hadde han i ei krukka. So bar han det ut til honom under eiki og sette det fram.
20 И рече к нему Ангел Господень: возми мяса и хлебы пресныя, и положи у камене онаго, и юху близ излий. И сотвори тако.
Då sagde Guds engel til honom: «Tak kjøtet og søtebrødet, og legg det på dette berget, og slå sodet utyver!» So gjorde han det.
21 И простре Ангел Господень конец жезла, иже в руце его, и прикоснуся мясом и хлебом пресным: и возгореся огнь из камене, и пояде мяса и опресноки: и Ангел Господень отиде от очей его.
Og Herrens engel rette fram staven som han hadde i handi, og stakk burti kjøtet og søtebrødet. Då slo det eld upp or berget, og øydde kjøtet og brødet, og Herrens engel kvarv burt for augo hans.
22 И виде Гедеон, яко Ангел есть Господень, и рече Гедеон: увы мне, Господи, Господи, яко видех Ангела Господня лицем к лицу.
Då Gideon såg at det var Herrens engel, ropa han: «Å Herre min Gud! Korleis skal det ganga meg, som hev set Herrens engel andlit til andlit!»
23 И рече ему Господь: мир тебе, и не бойся, не умреши.
Men Herren sagde til honom: «Ver trygg! Ver ikkje rædd! Du skal ikkje døy.»
24 И созда тамо Гедеон жертвенник Господу, и назва его Мир Господень, даже до дне сего, еще сущу ему во Ефрафе отца Езри.
Då bygde Gideon der eit altar for Herren, og kalla det: «Herren er mi trygd.» Det altaret stend endå i dag i Ofra, bygdi åt Abiezer-ætti.
25 И бысть в ту нощь, и рече ему Господь: возми телца упитаннаго (от скотов) отца твоего, и телца втораго седми лет, и разориши олтарь Ваалов, иже есть отца твоего, и дубраву, яже у него, да посечеши:
Um natti sagde Herren til Gideon: «Tak stuten åt far din, den raude, sjuårsgamle stuten, og riv ned Ba’als-altaret åt far din, og fell det heilage treet som stend innmed det!
26 и да соградиши олтарь Господеви Богу твоему явившемуся тебе на верху (горы) маози во предчинии: и да поймеши телца втораго и вознесеши всесожжения на древех дубравы, юже посечеши.
Legg steinarne til rettes, og bygg av deim eit altar for Herren, din Gud, øvst uppå denne borgi! Tak so den raude stuten, og brenn honom til eit offer med veden av det treet som du skal hogga ned!»
27 И поя Гедеон десять мужей от рабов своих, и сотвори, якоже заповеда ему Господь. И бысть яко убояся дому отца своего и мужей града, еже сотворити во дни, и сотвори нощию.
Då tok Gideon ti av sveinarne sine med seg, og gjorde som Herren hadde sagt til honom; men han torde ikkje gjera det um dagen; han var rædd ætti si og bygdefolket; difor gjorde han det um natti.
28 И обутреневаша мужие градстии заутра: и се, раскопан олтарь Ваалов, и дубрава яже у него посечена, и видеша телца втораго вознесена на всесожжение на олтарь новосогражденный.
Då mennerne i bygdi reis upp um morgonen, fekk dei sjå at Ba’als-altaret var nedrive, og at det heilage treet som stod der, var felt, og at den raude stuten var ofra på det nybygde altaret.
29 И рече муж к ближнему своему: кто сотвори вещь сию? И вопрошаху и искаху, и познаша, яко Гедеон сын Иоасов сотвори вещь сию.
Då sagde dei seg imillom: «Kven kann ha gjort dette?» Og då dei spurde og granska etter, fekk dei vita at det var Gideon Joasson som hadde gjort det.
30 И рекоша мужие градстии ко Иоасу: изведи сына твоего, и да умрет, яко раскопа олтарь Ваалов и яко посече дубраву яже над ним.
So sagde dei til Joas: «Send son din ut til oss! Han skal døy, for di han hev rive ned Ba’als-altaret, og for di han hev felt det heilage treet som stod innmed det!»
31 И рече Иоас к мужем воставшым на него: еда вы ныне суд глаголете о Ваале? Или вы его спасете? Иже аще кто сотвори обиду, да умрет до заутрия: аще Бог есть, да мстит себе, яко раскопа олтарь его.
Men Joas sagde til alle deim som stod kringum honom: «Vil de tala Ba’als sak? Vil de hjelpa honom? Den som gjer seg til hans talsmann, skal lata livet fyrr det vert morgon. Er han Gud, so lat honom sjølv greida si sak og taka hemn yver den som hev rive ned altaret hans!»
32 И прозва его в той день Иероваалом, глаголя: да отмстит на нем Ваал, яко раскопа олтарь его.
Den dagen fekk Gideon namnet Jerubba’al, av di dei sagde: «Lat Ba’al hemna seg på honom for di han hev rive ned altaret hans!»
33 И весь Мадиам и Амалик и сынове востоков снидошася вкупе, и преидоша (реку), и ополчишася в долине Иезраель.
No hadde alle midjanitarne og amalekitarne og austmennerne samla seg i hop, og dei for yver Jordan, og lægra seg på Jizre’elsletta.
34 И Дух Божий укрепи Гедеона, и воструби рогом, и возопи Авиезер вслед его.
Då kom Herrens Ande yver Gideon; han bles i luren, og Abiezer-ætti flokka seg um honom.
35 И посла послы ко всему Манассию, и созвася и сей вслед его. Посем посла послы во Асир и в Завулон и в Неффалим, и взыдоша во сретение им.
So sende han bod ut i heile Manassefylket, og dei samla seg og, og fylgde honom. Og til Asser og Sebulon og Naftali sende han bod; og dei for til møtes med Manasse-mennerne.
36 И рече Гедеон к Богу: аще Ты спасаеши рукою моею Израиля, якоже глаголал еси,
Og Gideon sagde til Gud: «Er det so at du vil frelsa Israel ved mi hand, som du hev sagt,
37 се, аз положу руно овчее на гумне: и аще будет роса на руне точию, и по всей земли суша, уразумею, яко спасеши рукою моею Израиля, якоже глаголал еси.
so høyr meg: No legg eg dette sauskinnet på tråkki; kjem det so dogg berre på skinnet, og heile marki er turr, då veit eg at du vil berga Israel ved mi hand, som du hev sagt.»
38 И бысть тако: и урани Гедеон наутрие, и исцеди руно, и истече роса из руна, исполнен окрин воды.
Og soleis vart det. For då han andre morgonen reis upp og klemde i hop skinnet, vreid han utor det so mykje dogg at det vart ei heil skål full med vatn.
39 И рече Гедеон к Богу: да не разгневается ярость Твоя на мя, и возглаголю еще единою, и искушу еще единою руном: да будет суша на руне токмо, и по всей земли да будет роса.
Då sagde Gideon til Gud: «Ver ikkje vond på meg, um eg talar endå ein gong! Eg vilde so gjerne få gjera ei prøve til med skinnet! Kjære, lat skinnet vera turt, med heile marki er dogga!»
40 И сотвори Бог тако в нощи той: и бысть суша на руне токмо, и по всей земли бысть роса.
Og natti etter gjorde Gud som han bad! Skinnet heldt seg turt, men heile marki var dogga.

< Книга Судей израилевых 6 >