പ്രേരിതാഃ 13
1 അപരഞ്ച ബർണബ്ബാഃ, ശിമോൻ യം നിഗ്രം വദന്തി, കുരീനീയലൂകിയോ ഹേരോദാ രാജ്ഞാ സഹ കൃതവിദ്യാഭ്യാസോ മിനഹേമ്, ശൗലശ്ചൈതേ യേ കിയന്തോ ജനാ ഭവിഷ്യദ്വാദിന ഉപദേഷ്ടാരശ്ചാന്തിയഖിയാനഗരസ്ഥമണ്ഡല്യാമ് ആസൻ,
Among the members of the church at Antioch there were several prophets and teachers – Barnabas, Simeon who was known by the name of ‘Black’, Lucius of Cyrene, Manaen, foster-brother of Prince Herod, and Saul.
2 തേ യദോപവാസം കൃത്വേശ്വരമ് അസേവന്ത തസ്മിൻ സമയേ പവിത്ര ആത്മാ കഥിതവാൻ അഹം യസ്മിൻ കർമ്മണി ബർണബ്ബാശൈലൗ നിയുക്തവാൻ തത്കർമ്മ കർത്തും തൗ പൃഥക് കുരുത|
While they were engaged in the worship of the Lord and were fasting, the Holy Spirit said, “Set apart for me Barnabas and Saul, for the work to which I have called them.”
3 തതസ്തൈരുപവാസപ്രാർഥനയോഃ കൃതയോഃ സതോസ്തേ തയോ ർഗാത്രയോ ർഹസ്താർപണം കൃത്വാ തൗ വ്യസൃജൻ|
Accordingly, after fasting and prayer, they placed their hands on them and dismissed them.
4 തതഃ പരം തൗ പവിത്രേണാത്മനാ പ്രേരിതൗ സന്തൗ സിലൂകിയാനഗരമ് ഉപസ്ഥായ സമുദ്രപഥേന കുപ്രോപദ്വീപമ് അഗച്ഛതാം|
Barnabas and Saul, sent on this mission, as they were, by the Holy Spirit, went down to Seleucia, and from there sailed to Cyprus.
5 തതഃ സാലാമീനഗരമ് ഉപസ്ഥായ തത്ര യിഹൂദീയാനാം ഭജനഭവനാനി ഗത്വേശ്വരസ്യ കഥാം പ്രാചാരയതാം; യോഹനപി തത്സഹചരോഽഭവത്|
On reaching Salamis, they began to tell the message of God in the Jewish synagogues; and they had John with them as an assistant.
6 ഇത്ഥം തേ തസ്യോപദ്വീപസ്യ സർവ്വത്ര ഭ്രമന്തഃ പാഫനഗരമ് ഉപസ്ഥിതാഃ; തത്ര സുവിവേചകേന സർജിയപൗലനാമ്നാ തദ്ദേശാധിപതിനാ സഹ ഭവിഷ്യദ്വാദിനോ വേശധാരീ ബര്യീശുനാമാ യോ മായാവീ യിഹൂദീ ആസീത് തം സാക്ഷാത് പ്രാപ്തവതഃ|
After passing through the whole island, they reached Paphos, where they found an astrologer who pretended to be a prophet – a Jew by birth, whose name was Barjoshua.
7 തദ്ദേശാധിപ ഈശ്വരസ്യ കഥാം ശ്രോതും വാഞ്ഛൻ പൗലബർണബ്ബൗ ന്യമന്ത്രയത്|
He was at the court of the Governor, Sergius Paulus, a man of intelligence, who sent for Barnabas and Saul and asked to be told God’s message.
8 കിന്ത്വിലുമാ യം മായാവിനം വദന്തി സ ദേശാധിപതിം ധർമ്മമാർഗാദ് ബഹിർഭൂതം കർത്തുമ് അയതത|
But Elymas, the astrologer (for that is the meaning of the word), opposed them, eager to divert the Governor’s attention from the faith.
9 തസ്മാത് ശോലോഽർഥാത് പൗലഃ പവിത്രേണാത്മനാ പരിപൂർണഃ സൻ തം മായാവിനം പ്രത്യനന്യദൃഷ്ടിം കൃത്വാകഥയത്,
However, Saul (who is the same as Paul), full of the Holy Spirit, fixed his eyes on him and said,
10 ഹേ നരകിൻ ധർമ്മദ്വേഷിൻ കൗടില്യദുഷ്കർമ്മപരിപൂർണ, ത്വം കിം പ്രഭോഃ സത്യപഥസ്യ വിപര്യ്യയകരണാത് കദാപി ന നിവർത്തിഷ്യസേ?
“You incarnation of deceit and all fraud! You son of the devil! You opponent of all that is good! Will you never cease to divert the straight paths of the Lord? Listen!
11 അധുനാ പരമേശ്വരസ്തവ സമുചിതം കരിഷ്യതി തേന കതിപയദിനാനി ത്വമ് അന്ധഃ സൻ സൂര്യ്യമപി ന ദ്രക്ഷ്യസി| തത്ക്ഷണാദ് രാത്രിവദ് അന്ധകാരസ്തസ്യ ദൃഷ്ടിമ് ആച്ഛാദിതവാൻ; തസ്മാത് തസ്യ ഹസ്തം ധർത്തും സ ലോകമന്വിച്ഛൻ ഇതസ്തതോ ഭ്രമണം കൃതവാൻ|
The hand of the Lord is on you even now, and you will be blind for a time and unable to see the sun.” Immediately a mist and darkness fell on him, and he went feeling about for someone to guide him.
12 ഏനാം ഘടനാം ദൃഷ്ട്വാ സ ദേശാധിപതിഃ പ്രഭൂപദേശാദ് വിസ്മിത്യ വിശ്വാസം കൃതവാൻ|
When the Governor saw what had happened, he became a believer in Christ, being greatly impressed by the teaching about the Lord.
13 തദനന്തരം പൗലസ്തത്സങ്ഗിനൗ ച പാഫനഗരാത് പ്രോതം ചാലയിത്വാ പമ്ഫുലിയാദേശസ്യ പർഗീനഗരമ് അഗച്ഛൻ കിന്തു യോഹൻ തയോഃ സമീപാദ് ഏത്യ യിരൂശാലമം പ്രത്യാഗച്ഛത്|
After this, Paul and his companions set sail from Paphos and went to Perga in Pamphylia, where John left them and returned to Jerusalem.
14 പശ്ചാത് തൗ പർഗീതോ യാത്രാം കൃത്വാ പിസിദിയാദേശസ്യ ആന്തിയഖിയാനഗരമ് ഉപസ്ഥായ വിശ്രാമവാരേ ഭജനഭവനം പ്രവിശ്യ സമുപാവിശതാം|
The others went on from Perga and arrived at Antioch in Pisidia. There they went into the synagogue on the Sabbath and took their seats.
15 വ്യവസ്ഥാഭവിഷ്യദ്വാക്യയോഃ പഠിതയോഃ സതോ ർഹേ ഭ്രാതരൗ ലോകാൻ പ്രതി യുവയോഃ കാചിദ് ഉപദേശകഥാ യദ്യസ്തി തർഹി താം വദതം തൗ പ്രതി തസ്യ ഭജനഭവനസ്യാധിപതയഃ കഥാമ് ഏതാം കഥയിത്വാ പ്രൈഷയൻ|
After the reading of the Law and the prophets, the synagogue leader sent them this message – “Friends, if you have any helpful words to address to the people, now is the time to speak.”
16 അതഃ പൗല ഉത്തിഷ്ഠൻ ഹസ്തേന സങ്കേതം കുർവ്വൻ കഥിതവാൻ ഹേ ഇസ്രായേലീയമനുഷ്യാ ഈശ്വരപരായണാഃ സർവ്വേ ലോകാ യൂയമ് അവധദ്ധം|
So Paul rose and, motioning with his hand, said: “People of Israel and all here who worship God, hear what I have to say.
17 ഏതേഷാമിസ്രായേല്ലോകാനാമ് ഈശ്വരോഽസ്മാകം പൂർവ്വപരുഷാൻ മനോനീതാൻ കത്വാ ഗൃഹീതവാൻ തതോ മിസരി ദേശേ പ്രവസനകാലേ തേഷാമുന്നതിം കൃത്വാ തസ്മാത് സ്വീയബാഹുബലേന താൻ ബഹിഃ കൃത്വാ സമാനയത്|
The God of this people Israel chose our ancestors, and during their stay in Egypt increased the prosperity of the people, and then with uplifted arm brought them out from that land.
18 ചത്വാരിംശദ്വത്സരാൻ യാവച്ച മഹാപ്രാന്തരേ തേഷാം ഭരണം കൃത്വാ
For about forty years he bore with them in the desert;
19 കിനാന്ദേശാന്തർവ്വർത്തീണി സപ്തരാജ്യാനി നാശയിത്വാ ഗുടികാപാതേന തേഷു സർവ്വദേശേഷു തേഭ്യോഽധികാരം ദത്തവാൻ|
then, after destroying seven heathen nations in Canaan, he allotted their land to this people –
20 പഞ്ചാശദധികചതുഃശതേഷു വത്സരേഷു ഗതേഷു ച ശിമൂയേൽഭവിഷ്യദ്വാദിപര്യ്യന്തം തേഷാമുപരി വിചാരയിതൃൻ നിയുക്തവാൻ|
For about four hundred and fifty years. In later times he gave them Judges, of whom the prophet Samuel was the last.
21 തൈശ്ച രാജ്ഞി പ്രാർഥിതേ, ഈശ്വരോ ബിന്യാമീനോ വംശജാതസ്യ കീശഃ പുത്രം ശൗലം ചത്വാരിംശദ്വർഷപര്യ്യന്തം തേഷാമുപരി രാജാനം കൃതവാൻ|
And, when they demanded a king, God gave them Saul the son of Kish, a man of the tribe of Benjamin, who reigned for forty years.
22 പശ്ചാത് തം പദച്യുതം കൃത്വാ യോ മദിഷ്ടക്രിയാഃ സർവ്വാഃ കരിഷ്യതി താദൃശം മമ മനോഭിമതമ് ഏകം ജനം യിശയഃ പുത്രം ദായൂദം പ്രാപ്തവാൻ ഇദം പ്രമാണം യസ്മിൻ ദായൂദി സ ദത്തവാൻ തം ദായൂദം തേഷാമുപരി രാജത്വം കർത്തുമ് ഉത്പാദിതവാന|
After removing him, he raised David to the throne, and bore this testimony to him – ‘In David, the son of Jesse, I have found a man after my own heart, who will carry out all my purposes.’
23 തസ്യ സ്വപ്രതിശ്രുതസ്യ വാക്യസ്യാനുസാരേണ ഇസ്രായേല്ലോകാനാം നിമിത്തം തേഷാം മനുഷ്യാണാം വംശാദ് ഈശ്വര ഏകം യീശും (ത്രാതാരമ്) ഉദപാദയത്|
It was from this man’s descendants that God, in accordance with his promise, gave Israel a Savior – Jesus;
24 തസ്യ പ്രകാശനാത് പൂർവ്വം യോഹൻ ഇസ്രായേല്ലോകാനാം സന്നിധൗ മനഃപരാവർത്തനരൂപം മജ്ജനം പ്രാചാരയത്|
John having first proclaimed, before the appearance of Jesus, a baptism on repentance for all the people of Israel.
25 യസ്യ ച കർമ്മണോ ഭാരം പ്രപ്തവാൻ യോഹൻ തൻ നിഷ്പാദയൻ ഏതാം കഥാം കഥിതവാൻ, യൂയം മാം കം ജനം ജാനീഥ? അഹമ് അഭിഷിക്തത്രാതാ നഹി, കിന്തു പശ്യത യസ്യ പാദയോഃ പാദുകയോ ർബന്ധനേ മോചയിതുമപി യോഗ്യോ ന ഭവാമി താദൃശ ഏകോ ജനോ മമ പശ്ചാദ് ഉപതിഷ്ഠതി|
As John was drawing towards the end of his career, he said ‘What do you suppose that I am? I am not the Christ. But there is “one coming” after me, whose sandal I am not worthy to untie.’
26 ഹേ ഇബ്രാഹീമോ വംശജാതാ ഭ്രാതരോ ഹേ ഈശ്വരഭീതാഃ സർവ്വലോകാ യുഷ്മാൻ പ്രതി പരിത്രാണസ്യ കഥൈഷാ പ്രേരിതാ|
Brothers and sisters, descendants of Abraham, and all those among you who worship God, it was to us that the message of this salvation was sent.
27 യിരൂശാലമ്നിവാസിനസ്തേഷാമ് അധിപതയശ്ച തസ്യ യീശോഃ പരിചയം ന പ്രാപ്യ പ്രതിവിശ്രാമവാരം പഠ്യമാനാനാം ഭവിഷ്യദ്വാദികഥാനാമ് അഭിപ്രായമ് അബുദ്ധ്വാ ച തസ്യ വധേന താഃ കഥാഃ സഫലാ അകുർവ്വൻ|
The people of Jerusalem and their leaders, failing to recognize Jesus, and not understanding the utterances of the prophets that are read every Sabbath, fulfilled them by condemning him.
28 പ്രാണഹനനസ്യ കമപി ഹേതുമ് അപ്രാപ്യാപി പീലാതസ്യ നികടേ തസ്യ വധം പ്രാർഥയന്ത|
They found no ground at all for putting him to death, and yet demanded his execution from Pilate;
29 തസ്മിൻ യാഃ കഥാ ലിഖിതാഃ സന്തി തദനുസാരേണ കർമ്മ സമ്പാദ്യ തം ക്രുശാദ് അവതാര്യ്യ ശ്മശാനേ ശായിതവന്തഃ|
and, after carrying out everything written about him, they took Jesus down from the cross, and laid him in a tomb.
30 കിന്ത്വീശ്വരഃ ശ്മശാനാത് തമുദസ്ഥാപയത്,
But God raised him from the dead;
31 പുനശ്ച ഗാലീലപ്രദേശാദ് യിരൂശാലമനഗരം തേന സാർദ്ധം യേ ലോകാ ആഗച്ഛൻ സ ബഹുദിനാനി തേഭ്യോ ദർശനം ദത്തവാൻ, അതസ്ത ഇദാനീം ലോകാൻ പ്രതി തസ്യ സാക്ഷിണഃ സന്തി|
and he appeared for many days to those who had gone up with him from Galilee to Jerusalem, and who are now witnesses for him to the people.
32 അസ്മാകം പൂർവ്വപുരുഷാണാം സമക്ഷമ് ഈശ്വരോ യസ്മിൻ പ്രതിജ്ഞാതവാൻ യഥാ, ത്വം മേ പുത്രോസി ചാദ്യ ത്വാം സമുത്ഥാപിതവാനഹമ്|
We also have good news to tell you, about the promise made to our ancestors –
33 ഇദം യദ്വചനം ദ്വിതീയഗീതേ ലിഖിതമാസ്തേ തദ് യീശോരുത്ഥാനേന തേഷാം സന്താനാ യേ വയമ് അസ്മാകം സന്നിധൗ തേന പ്രത്യക്ഷീ കൃതം, യുഷ്മാൻ ഇമം സുസംവാദം ജ്ഞാപയാമി|
That our children have had this promise completely fulfilled to them by God, by his raising Jesus. That is just what is said in the second Psalm – ‘You are my Son; this day I have become your Father.’
34 പരമേശ്വരേണ ശ്മശാനാദ് ഉത്ഥാപിതം തദീയം ശരീരം കദാപി ന ക്ഷേഷ്യതേ, ഏതസ്മിൻ സ സ്വയം കഥിതവാൻ യഥാ ദായൂദം പ്രതി പ്രതിജ്ഞാതോ യോ വരസ്തമഹം തുഭ്യം ദാസ്യാമി|
As to his raising Jesus from the dead, never again to return to corruption, this is what is said – ‘I will give to you the sacred promises made to David;’
35 ഏതദന്യസ്മിൻ ഗീതേഽപി കഥിതവാൻ| സ്വകീയം പുണ്യവന്തം ത്വം ക്ഷയിതും ന ച ദാസ്യസി|
And, therefore, in another Psalm it is said – ‘You will not give up the Holy One to undergo corruption.’
36 ദായൂദാ ഈശ്വരാഭിമതസേവായൈ നിജായുഷി വ്യയിതേ സതി സ മഹാനിദ്രാം പ്രാപ്യ നിജൈഃ പൂർവ്വപുരുഷൈഃ സഹ മിലിതഃ സൻ അക്ഷീയത;
David, after obediently doing God’s will in his own time, fell asleep and was laid by the side of his ancestors, and did undergo corruption;
37 കിന്തു യമീശ്വരഃ ശ്മശാനാദ് ഉദസ്ഥാപയത് സ നാക്ഷീയത|
but Jesus, whom God raised from the dead, did not undergo corruption.
38 അതോ ഹേ ഭ്രാതരഃ, അനേന ജനേന പാപമോചനം ഭവതീതി യുഷ്മാൻ പ്രതി പ്രചാരിതമ് ആസ്തേ|
I would, therefore, like you to know, friends, that through Jesus forgiveness of sins is being proclaimed to you,
39 ഫലതോ മൂസാവ്യവസ്ഥയാ യൂയം യേഭ്യോ ദോഷേഭ്യോ മുക്താ ഭവിതും ന ശക്ഷ്യഥ തേഭ്യഃ സർവ്വദോഷേഭ്യ ഏതസ്മിൻ ജനേ വിശ്വാസിനഃ സർവ്വേ മുക്താ ഭവിഷ്യന്തീതി യുഷ്മാഭി ർജ്ഞായതാം|
and that, in union with him, everyone who believes in him is absolved from every sin from which under the Law of Moses you could not be absolved.
40 അപരഞ്ച| അവജ്ഞാകാരിണോ ലോകാശ്ചക്ഷുരുന്മീല്യ പശ്യത| തഥൈവാസമ്ഭവം ജ്ഞാത്വാ സ്യാത യൂയം വിലജ്ജിതാഃ| യതോ യുഷ്മാസു തിഷ്ഠത്സു കരിഷ്യേ കർമ്മ താദൃശം| യേനൈവ തസ്യ വൃത്താന്തേ യുഷ്മഭ്യം കഥിതേഽപി ഹി| യൂയം ന തന്തു വൃത്താന്തം പ്രത്യേഷ്യഥ കദാചന||
Beware, therefore, that what is said in the prophets does not come true of you –
41 യേയം കഥാ ഭവിഷ്യദ്വാദിനാം ഗ്രന്ഥേഷു ലിഖിതാസ്തേ സാവധാനാ ഭവത സ കഥാ യഥാ യുഷ്മാൻ പ്രതി ന ഘടതേ|
‘Look, you despisers, and wonder, and perish; for I am doing a deed in your days – a deed which, though told you in full, you will never believe’.”
42 യിഹൂദീയഭജനഭവനാൻ നിർഗതയോസ്തയോ ർഭിന്നദേശീയൈ ർവക്ഷ്യമാണാ പ്രാർഥനാ കൃതാ, ആഗാമിനി വിശ്രാമവാരേഽപി കഥേയമ് അസ്മാൻ പ്രതി പ്രചാരിതാ ഭവത്വിതി|
As Paul and Barnabas were leaving the synagogue, the people begged for a repetition of this teaching on the next Sabbath.
43 സഭായാ ഭങ്ഗേ സതി ബഹവോ യിഹൂദീയലോകാ യിഹൂദീയമതഗ്രാഹിണോ ഭക്തലോകാശ്ച ബർണബ്ബാപൗലയോഃ പശ്ചാദ് ആഗച്ഛൻ, തേന തൗ തൈഃ സഹ നാനാകഥാഃ കഥയിത്വേശ്വരാനുഗ്രഹാശ്രയേ സ്ഥാതും താൻ പ്രാവർത്തയതാം|
After the congregation had dispersed, many of the Jews, and of the converts who joined in their worship, followed Paul and Barnabas, who talked with them and urged them to continue to rely on the loving kindness of God.
44 പരവിശ്രാമവാരേ നഗരസ്യ പ്രായേണ സർവ്വേ ലാകാ ഈശ്വരീയാം കഥാം ശ്രോതും മിലിതാഃ,
On the following Sabbath, almost all the city gathered to hear God’s message.
45 കിന്തു യിഹൂദീയലോകാ ജനനിവഹം വിലോക്യ ഈർഷ്യയാ പരിപൂർണാഃ സന്തോ വിപരീതകഥാകഥനേനേശ്വരനിന്ദയാ ച പൗലേനോക്താം കഥാം ഖണ്ഡയിതും ചേഷ്ടിതവന്തഃ|
But the sight of the crowds of people filled the minds of the Jews with jealousy, and they kept contradicting Paul’s statements in violent language.
46 തതഃ പൗലബർണബ്ബാവക്ഷോഭൗ കഥിതവന്തൗ പ്രഥമം യുഷ്മാകം സന്നിധാവീശ്വരീയകഥായാഃ പ്രചാരണമ് ഉചിതമാസീത് കിന്തും തദഗ്രാഹ്യത്വകരണേന യൂയം സ്വാൻ അനന്തായുഷോഽയോഗ്യാൻ ദർശയഥ, ഏതത്കാരണാദ് വയമ് അന്യദേശീയലോകാനാം സമീപം ഗച്ഛാമഃ| (aiōnios g166)
Then Paul and Barnabas spoke out fearlessly, and said: “It was necessary that the message of God should be told to you first; but, since you reject it and reckon yourselves not worthy of the eternal life – we turn to the Gentiles! (aiōnios g166)
47 പ്രഭുരസ്മാൻ ഇത്ഥമ് ആദിഷ്ടവാൻ യഥാ, യാവച്ച ജഗതഃ സീമാം ലോകാനാം ത്രാണകാരണാത്| മയാന്യദേശമധ്യേ ത്വം സ്ഥാപിതോ ഭൂഃ പ്രദീപവത്||
For this is the Lord’s command to us – ‘I have destined you for a light to the Gentiles, a means of salvation to the ends of the earth’.”
48 തദാ കഥാമീദൃശീം ശ്രുത്വാ ഭിന്നദേശീയാ ആഹ്ലാദിതാഃ സന്തഃ പ്രഭോഃ കഥാം ധന്യാം ധന്യാമ് അവദൻ, യാവന്തോ ലോകാശ്ച പരമായുഃ പ്രാപ്തിനിമിത്തം നിരൂപിതാ ആസൻ തേ വ്യശ്വസൻ| (aiōnios g166)
On hearing this, the Gentiles were glad and extolled God’s message; and all those who had been enrolled for eternal life became believers in Christ; (aiōnios g166)
49 ഇത്ഥം പ്രഭോഃ കഥാ സർവ്വേദേശം വ്യാപ്നോത്|
and the Lord’s message was carried throughout that district.
50 കിന്തു യിഹൂദീയാ നഗരസ്യ പ്രധാനപുരുഷാൻ സമ്മാന്യാഃ കഥിപയാ ഭക്താ യോഷിതശ്ച കുപ്രവൃത്തിം ഗ്രാഹയിത്വാ പൗലബർണബ്ബൗ താഡയിത്വാ തസ്മാത് പ്രദേശാദ് ദൂരീകൃതവന്തഃ|
But the Jews incited the women of high social standing who worshiped with them, and the leading men of the town, and started a persecution against Paul and Barnabas, and drove them out of their region.
51 അതഃ കാരണാത് തൗ നിജപദധൂലീസ്തേഷാം പ്രാതികൂല്യേന പാതയിത്വേകനിയം നഗരം ഗതൗ|
They, however, shook the dust off their feet in protest,
52 തതഃ ശിഷ്യഗണ ആനന്ദേന പവിത്രേണാത്മനാ ച പരിപൂർണോഭവത്|
and went to Iconium, leaving the disciples full of joy and of the Holy Spirit.
