Рындоря 21
1 Кала амэ простисайле лэнца, тунчи выжыле андо море и плывисардэ ворта по острово Косо. Пэ авэр дес амэ авиле по острово Родосо, ай котар — андэ форо Патара.
Kami berpamitan dengan pemimpin-pemimpin jemaat dari Efesus itu, kemudian meninggalkan mereka. Lalu kami berlayar langsung ke pulau Kos; dan besoknya kami sampai di pulau Rodos. Dari situ kami berlayar terus ke pelabuhan Patara.
2 Котэ амэ аракхле кораблё, саво плывисарэлас андэ Финикия, бэшле пэр лэстэ и жыле майдур.
Di Patara, kami menemukan kapal yang mau ke Fenisia. Maka kami naik kapal itu lalu berangkat
3 Амэ прожыле о Кипро, ашадэ лэс пай лево риг тай жыле пэ Сирия. Ай котэ авиле кав бэрэго андо Тиро, колэсти со котэ амарэсти кораблёсти трэбуй сас тэ ашавэл грузо.
dan berlayar sampai kami melihat pulau Siprus di sebelah kiri kami; tetapi kami berlayar terus menuju Siria. Kami mendarat di Tirus, sebab di situ kapal yang kami tumpangi itu akan membongkar muatannya.
4 Андо Тиро амэ аракхле сытярнэн и сас лэндэ эхта деса. Онэ Духоса пхэнэнас лэ Павлости, кай тэ на жал андо Иерусалимо.
Di tempat itu kami pergi mengunjungi orang-orang yang percaya kepada Yesus, lalu tinggal dengan mereka selama satu minggu. Atas petunjuk dari Roh Allah mereka menasihati Paulus supaya jangan pergi ke Yerusalem.
5 Ай кала авиля вряма, амэ жыле майдур. Всаворэ сытярнэ, лэндирэ ромня и бэяцэ проандярэнас амэн андав форо, тай по бэрэго амэ тэрдиле пэ чянга и манглепэ Дэвлэс.
Tetapi setelah habis waktunya untuk kami tinggal di situ, kami meninggalkan mereka dan meneruskan perjalanan kami. Mereka semuanya bersama-sama dengan anak istri mereka mengantar kami sampai ke luar kota. Di sana di tepi pantai, kami semua berlutut dan berdoa.
6 Амэ простисайле лэнца и бэшле по кораблё, ай онэ рисайле черэ.
Setelah itu kami bersalam-salaman, lalu kami naik ke kapal dan mereka pun pulang ke rumah.
7 Амэ плывисардэ майдур и андав Тиро авиле андэ Птолемаисо. Котэ дикхлепэ лэ пхралэнца тай проандярдэ лэнца екх дес.
Kami berlayar terus dari Tirus sampai ke Ptolemais. Di sana kami pergi mengunjungi saudara-saudara yang percaya, untuk memberi salam kepada mereka, lalu tinggal sehari dengan mereka.
8 Ай пэ авэр дес амэ жыле андо дром и авиле андэ Кесария и ашылепэ андо чер кав Филипо-благовестнико, вов сас екх андай эхта диаконоря Дэвлэстирэ.
Besoknya kami berangkat pula, lalu sampai di Kaisarea. Di situ kami pergi kepada penginjil yang bernama Filipus, lalu tinggal di rumahnya. Ia adalah salah satu dari ketujuh orang yang terpilih di Yerusalem.
9 Лэстэ сас штар щея. Онэ на сас пала ромэстэ тай пхэнэнас лав Дэвлэстар.
Empat orang anak gadisnya sudah diberi kemampuan oleh Allah untuk memberitakan kabar dari Allah.
10 Тунчи, кала амэ сас котэ бут деса, андай Иудея авиля пророко, савэс акхарэнас Агаво.
Setelah beberapa lama kami di sana, datanglah dari Yudea seorang nabi yang bernama Agabus.
11 Вов поджыля амэндэ, ля Павлостири кущик, спхангля пэстирэ васта тай пхэндя: — Свэнто Духо пхэнэл: «Акадя иудеёря андо Иерусалимо спхандэна и отдэна андэ васта найиудеёнди колэс, кастири исин кадья кущик».
Ia datang pada kami lalu mengambil ikat pinggang Paulus. Dengan ikat pinggang itu ia mengikat kaki dan tangannya sendiri lalu berkata, "Inilah yang dikatakan oleh Roh Allah: Pemilik ikat pinggang ini akan diikat seperti ini di Yerusalem oleh orang-orang Yahudi, dan diserahkan kepada orang-orang bukan Yahudi."
12 Кала амэ и кола, ко жувэлас котэ, ашундэ када, ашыле тэ мангас лэ Павлос тэ на жал андо Иерусалимо.
Ketika kami mendengar itu, kami dan semua saudara yang tinggal di Kaisarea itu minta dengan sangat kepada Paulus supaya ia jangan pergi ke Yerusalem.
13 Нэ Павло пэ када пхэндя: — Пэр со тумэ ровэн и росшынэн манди о води? Мэ гытосардо най качи тэ авав спхангло, нэ и тэ мэрав андо Иерусалимо важ алав Раеско Исусоско.
Tetapi ia menjawab, "Apa gunanya Saudara menangis seperti ini sehingga membuat hati saya hancur? Saya sudah siap bukan hanya untuk ditangkap di sana, tetapi juga untuk mati sekalipun karena Tuhan Yesus."
14 Кала амэндэ на выжыля тэ парувас лэско гындо, ашыле мулком тай пхэндэ: — Мэк авэла воля лэ Раестири.
Paulus tidak mau mendengar kami, maka kami berhenti melarang dia. "Biarlah kehendak Tuhan saja yang jadi," kata kami.
15 Кала прожыля коискачи деса амэ стидэпэ и жыле андо Иерусалимо.
Setelah tinggal di situ beberapa lama, kami menyiapkan barang-barang kami, lalu berangkat ke Yerusalem.
16 Амэнца жыле коисавэ сытярнэ андай Кесария. Онэ андэ амэн андо чер Мнасоноско андав Кипро, саво сас дэлмутно сытярно, амэ ашылепэ лэстэ.
Beberapa saudara dari Kaisarea pergi juga bersama-sama dengan kami untuk mengantar kami ke rumah Manason, karena di rumah dialah kami akan menginap. (Manason adalah seorang Siprus yang sudah lama menjadi pengikut Yesus.)
17 Кала амэ авиле андо Иерусалимо, пхрала лошаса прилинэ амэн.
Waktu kami sampai di Yerusalem, saudara-saudara di situ menyambut kami dengan senang hati.
18 Пэ авэр дес Павло екхэтанэ амэнца жыля кав Иаково. Котэ сас всаворэ пхурэдэра.
Besoknya Paulus pergi bersama-sama kami mengunjungi Yakobus; semua pemimpin-pemimpin jemaat ada di situ juga.
19 Павло дя лэнди о васт и роспхэндя пала вся кода, со о Дэл тердя машкар найиудеёря черэз лэстири бути.
Sesudah memberi salam kepada mereka, Paulus menceritakan kepada mereka segala sesuatu yang sudah dilakukan Allah melalui dia di antara orang-orang bukan Yahudi.
20 Онэ выашундэ лэс тай лашардэ лэ Дэвлэс. Тунчи онэ пхэндэ Павлости: — Пхрала, ту дикхэс, скачи мии иудеёрэн патяйле, и всаворэ онэ фартэ ритярэнпэ палав Законо.
Sesudah mendengar cerita Paulus itu, mereka semuanya memuji Allah. Kemudian mereka berkata kepada Paulus, "Saudara Paulus! Saudara harus tahu bahwa sudah beribu-ribu orang Yahudi yang percaya kepada Yesus. Mereka semua adalah orang-orang yang setia mentaati hukum Musa.
21 Ай пала тутэ онэ ашундэ, со ту сытярэс иудеёнэн, савэ жувэн машкар найиудеёря, тэ отжан лэ Моисеёстирэ Законостар и пхэнэс, тэ на обшынэн пэстирэ шавэн тай тэ на жувэн кадя, сар амэндэ прилито.
Dan sekarang mereka mendengar bahwa Saudara mengajar semua orang Yahudi yang tinggal di antara bangsa lain, supaya melepaskan hukum Musa. Saudara menasihati mereka supaya mereka tidak menyunati anak-anak mereka atau menuruti adat istiadat Yahudi.
22 Со ж тэ терас? Онэ екхпатив ужанэна, кай ту авилян.
Sekarang orang-orang Yahudi yang sudah percaya itu tentu akan mendengar bahwa Saudara sudah ada di sini. Jadi, bagaimana sekarang?
23 Колэсти стер када, со амэ пхэнаса. Машкар амэндэ исин штар мануша, савэ солахадэ англав Дэл.
Sebaiknya turutlah nasihat kami. Ada empat orang di sini yang sudah membuat janji kepada Tuhan.
24 Ай ту лэ лэн, прожа лэнца жужаримаско обрядо и потин пала лэндэ, кай онэ тэ обшынэн и бал по шэро. Ай тунчи всаворэ дикхэна, со кода, со пала тутэ пхэнэн, начячимос, и со ту жувэс пав Законо.
Nah, hendaklah Saudara pergi mengadakan upacara penyucian diri bersama-sama dengan mereka, dan tanggunglah biaya mereka supaya rambut mereka dapat dicukur. Dengan demikian akan nyata kepada semua orang bahwa apa yang mereka dengar tentang Saudara tidak benar, karena Saudara sendiri pun menjalankan hukum Musa.
25 Ай со трэбуй тэ терэн лэ патикунэнди найиудеёнди, амэ пистросардэ, сар лэнди тэ жувэн: нащи тэ хан хамос, саво анэн андэ жэртва идолонэнди, тэ на пэн рат и тэ на хан мас пай тасадо ското, тай тэ на терэн лубимос.
Tetapi mengenai orang yang bukan Yahudi yang sudah percaya kepada Yesus, kami sudah mengirim surat kepada mereka tentang keputusan kami bahwa mereka tidak boleh makan makanan yang telah dipersembahkan kepada berhala, tidak boleh makan darah, atau makan binatang yang mati dicekik; dan tidak boleh melakukan perbuatan-perbuatan yang cabul."
26 Тунчи пэ авэр дес о Павло ля пэса калэн манушэн и прожыля екхэтанэ лэнца жужаримаско обрядо. Тунчи вов зажыля андо храмо и пхэндя, кала жужаримос прожала и кала пала кажно лэндар анэна жэртва.
Maka Paulus pergi dengan keempat orang itu lalu mengadakan upacara penyucian diri bersama-sama dengan mereka pada keesokan harinya. Kemudian mereka masuk ke Rumah Tuhan untuk memberitahukan berapa hari lagi baru upacara penyucian itu selesai dan kurban untuk mereka masing-masing dipersembahkan.
27 Кала прожыле эхта дес, коисавэ иудеёря андай Цыкни Азия удикхле лэ Павлос андо храмо, вазгле пэр лэстэ всаворэн манушэн тай хутилдэ лэс.
Ketika jangka waktu tujuh hari itu hampir berakhir, beberapa orang Yahudi dari Asia melihat Paulus di dalam Rumah Tuhan. Lalu mereka menghasut orang banyak, kemudian memegang Paulus
28 Онэ цыписавэнас: — Мурша Израилёстирэ! Поможысарэн! Акэ мануш, саво андэ всаворэ тхана сытярэл вырито всаворэн манушэн пала амаро народо, амаро Законо и храмо. Ай икхатар вов андя андо храмо греконэн, соса и магрисардя кадва свэнто тхан.
sambil berteriak-teriak, "Hai orang-orang Israel, tolong! Inilah orangnya yang pergi ke mana-mana mengajar kepada semua orang ajaran-ajaran yang menentang bangsa Israel, menentang hukum Musa dan menentang Rumah Tuhan ini. Dan sekarang ia malah membawa orang-orang bukan Yahudi masuk ke dalam Rumah Tuhan dan membikin najis tempat yang suci ini!"
29 Жы калэстэ онэ дикхле андо форо лэ Павлос екхэтанэ лэ эфесяниноса Трофимоса и гындосардэ, со Павло андя лэс андо храмо.
(Mereka berkata begitu sebab mereka sudah melihat Trofimus orang Efesus itu di kota bersama-sama Paulus; dan mereka menyangka Paulus sudah membawa dia ke dalam Rumah Tuhan.)
30 Андо всаворо форо вазглепэ и стидэпэ и мануша. Ай лэ Павлос схутилдэ, выцырдэ андав храмо и удара лэ храмостирэ сыго запхандадэ.
Seluruh kota menjadi kacau-balau, dan semua orang berlari-lari berkerumun. Mereka menangkap Paulus dan menyeret dia keluar dari Rumah Tuhan. Saat itu juga pintu Rumah Tuhan ditutup.
31 Онэ камэнас тэ умарэн лэ Павлос, нэ дума пала када, со всаворо Иерусалимо вазгляпэ, дожыля кав миенго римсконэс полкос.
Sementara perusuh-perusuh itu berusaha membunuh Paulus, orang memberitahukan kepada komandan pasukan Roma bahwa seluruh Yerusalem sedang heboh.
32 Вов сыго ля халавдэн и коискачи шэлэнгонэн тай прастая кордэ, кай стидэпэ мануша. Кала иудеёря удикхле пхурэдэрэс мия халавдэн и лэстирэ халавдэн, онэ пэрэашыле тэ марэн лэ Павлос.
Langsung komandan itu mengambil beberapa perwira dan prajurit lalu cepat-cepat pergi dengan mereka ke tempat huru-hara itu. Pada waktu orang banyak itu melihat komandan itu dengan pasukannya, mereka berhenti memukul Paulus.
33 Ай пхурэдэр мия халавдэн поджыля, ля лэ Павлос и припхэндя тэ спхандэн лэс дуе лэпунзэнца. И пушэлас кай мануша, ко вов кацаво и со вов тердя.
Komandan itu pergi kepada Paulus lalu menangkapnya, dan menyuruh orang memborgol dia. Kemudian komandan itu bertanya mengenai siapa Paulus itu dan apa yang telah dilakukannya.
34 Нэ сар мануша цыписавэнас кажно пэско и лэстэ на выжыля тэ ужанэл чячимос, вов припхэндя тэ одандярэн лэ Павлос андо халавдэнго чер.
Sebagian dari orang banyak itu menjawab begini dan sebagian lagi menjawab begitu. Keadaan begitu kacau sehingga komandan itu tidak bisa mengetahui apa sebenarnya yang telah terjadi. Oleh sebab itu ia memerintahkan supaya Paulus dibawa ke markas.
35 Кала онэ сас пэ лестница, бут мануша стасавэнас пай рига кадя, со халавдэнди прижыляпэ тэ андярэн лэ Павлос пэ васт.
Ketika mereka membawa dia sampai ke tangga, perusuh-perusuh itu mengamuk begitu hebat sehingga Paulus harus digotong oleh para prajurit.
36 Пала лэндэ жанас бут мануша и цыписавэнас: — Миримос лэсти!
Mereka diikuti dari belakang oleh gerombolan perusuh-perusuh itu yang berteriak-teriak, "Bunuh dia!"
37 Ай кала поджыле кав халавдэнго чер, Павло пхэндя миенгости: — Чи домукэлпэ манди тэ пхэнав тути варисо? — Ту жанэс греконэндири шыб? — пушля пхурэдэр мия халавдэн.
Begitu mau masuk ke dalam markas, Paulus berkata kepada komandan itu, "Bolehkah saya bicara sebentar dengan Tuan?" "Apa kau bisa bahasa Yunani?" tanya komandan itu.
38 — Тунчи ту на кодва египтянино, саво коискачи вряма палпалэ вазгля лэ манушэн и уандярдя андэ мал штар мии прахарен?
"Kalau begitu, kau bukan orang Mesir itu yang tempo hari mengadakan pemberontakan lalu membawa lari empat ribu orang pengacau bersenjata masuk padang gurun?"
39 Ай о Павло пхэндя: — Мэ иудеё андав Тарсо, саво андэ Киликия, мануш барэ форостар. Мангав тут, дэ манди тэ пхэнав лав кай мануша.
Paulus menjawab, "Saya orang Yahudi; saya warga kota Tarsus, kota yang penting di Kilikia. Tolong izinkan saya berbicara kepada orang-orang itu."
40 И кала о пхурэдэр домукля лэс тэ дэл дума, о Павло вщиля пэ лестница и сикадя вастэса, кай тэ ашэн мулком и мануша. Ай кала онэ ашыле мулком, вов задя дума пай евреёнэндири шыб.
Maka setelah Paulus diberi izin berbicara, Paulus berdiri di tangga, lalu memberi isyarat dengan tangannya. Semua orang menjadi tenang. Kemudian Paulus berbicara kepada mereka di dalam bahasa Ibrani. Paulus berkata,
