Atos 20

1 Quando os habitantes de Éfeso pararam de se amotinar, Paulo convocou os cristãos. Ele os animou a [continuar confiando no Senhor Jesus. Pouco ]depois, ele se despediu deles e partiu, rumo à [província da ]Macedônia.

Кала ваздимо пэрэачиля, Павло акхарда сиклярнэн, подрицарда лэн, тунчи розачиляпэ лэнца тай джиля дэ Македония.

2 [Após chegar ]lá, ele visitou [cada cidadezinha onde havia cristãos ]e os animou. Depois chegou a Grécia, [também chamada de província de Acaia. ]

Кала Павло проджялас авэр пхуя, вов бутэ лавэнца подрицарэлас патякунэн. Тунчи вов авиля дэ Греция

3 Permaneceu lá três meses. Depois resolveu voltar de navio à Síria, mas [ouviu que ]alguns dos judeus [SYN] [daquela região ]pretendiam matá-lo [durante a viagem. Portanto ]resolveu viajar [por terra e regressou ]pela Macedônia.

тай просля котэ трин чёна. Кала вов стидэняпэ тэ ладэ пав пане дэ Сирия, иудея камле тэ умарэ лэ. Нэ вов уджянгля пала када тай прылиля дэ гындо тэ рисявэ пав Македония.

4 Os homens que iam acompanhá-lo na viagem [a Jerusalém foram]: Sópatro, filho de Pirro, criado na [cidade de ]Bereia; Aristarco e Segundo, da [cidade de ]Tessalônica; Gaio, da [cidadezinha de ]Derbe; e também Timóteo, [da província da Galácia]; e Tíquico e Trófimo, da [província da ]Ásia.

Лэґа сле Сопатро, Пиррохкоро чяво, Вериятар, фессалоникийцуря Аристархо тай Секундо, Гаий Дервиятар тай Тимофеи, Тихико тай Трофимо Цыкня Азиятар.

5 Estes [sete ]homens foram na frente de [Paulo e eu, Lucas, viajando de navio da Macedônia; portanto ]eles ficaram à espera de nós [dois ]em Trôade.

Вонэ джиле англал и дожутярэнас амэн дэ Троада.

6 [Mas nós dois ](excl) [viajamos por terra até a cidade de ]Filipos. Depois de terminar o festival [em que os judeus comem ]pães asmos, embarcamos num navio [que partia de Filipos com destino ]à cidade de [Trôade. ]Cinco dias depois, chegamos (excl) em Trôade, onde nos reunimos com os demais homens que tinham viajado [à nossa frente]. Então [todos ]nós ficamos em Trôade durante sete dias.

Кала проджиля сырботори, саво акхарэлпэ Биквасно мандро, амэ сле дэ Филиппы. Тунчи лагле котарь пав пане. Проджиля панч дивэ тай амэ дыкхлепэ лэнца дэ Троада. Котэ амэ просле эфта дивэ.

7 Na noite do domingo/primeiro dia da semana, nós (excl) [e os demais cristãos dali ]nos reunimos para comemorar a Santa Ceia [e tomar uma refeição ][SYN]. Paulo falou aos cristãos, e continuava ensinando até à meia-noite, pois planejava sair [de Trôade ]no dia seguinte.

Дэ перво куркэхкоро диво амэ стидэнепэ їтханэ, соб тэ пхагэ мандро. Павло дэдумэлас лэнца. И кади сар вов камля пэ авэр диво тэ джя дэ дром, лэхкири дума зацырдэняпэ ды епашрят.

8 Estavam acesas muitas lamparinas [a óleo ]na sala onde estávamos (excl) reunidos no andar superior da casa, [e por isso a fumaça provocava sono em algumas das pessoas. ]

Дэ упралуни цэра, тев амэ стидэнепэ, пхабонас бут лампы.

9 Um jovem chamado Êutico estava ali, sentado numa das janelas [abertas. A sala ficava no terceiro andar da casa. ]Enquanto Paulo continuava discursando por muito tempo, Êutico pegou no sono. Finalmente, adormeceu profundamente. Caiu [da janela, ]do terceiro andar [para o chão. Alguns dos cristãos desceram imediatamente ]e o levantaram {ele foi levantado} do chão. [Mas ele já estava ]morto.

Пэ фэлястра бэшля тэрно мануш пав лавэ Евтихо. Нэ сар Павло бут вряма дэдумэлас, Евтихо засута тай тэлэдэня пэ пхув барэ вучимастар. Кала лэ подлиле, вов сля муло.

10 Paulo [também ]desceu. Ele se abaixou e se prostrou em cima do jovem, abraçando-o. Então disse [às pessoas ali congregadas: ]“Não se preocupem; ele [voltou ]à vida [agora]!”

Павло змукляпэ тэлэ, пэля упрал пэ тэрнэ манушэ и облиля лэ. — На пэрэджювэн! — пхэнда Павло. — Вов джювдо!

11 Então Paulo, [em companhia dos outros, ]subiu novamente, e eles comemoraram a Santa Ceia e tomaram sua refeição [SYN]. Depois, Paulo ficou conversando com os cristãos até à madrugada. Depois partiu.

Тунчи подваздэняпэ упрал, пхагля мандро и ачиля тэ ха. Вов дэдумэлас ды дэнзор, ай тунчи джиля дэ дром.

12 Os [outros ]levaram o jovem [para casa ]e ficaram profundamente animados, vendo-o vivo [de novo.]

Тэрнэ ж манушэ отлиджялдэ цэрэ джювдэґа, и всавэрэ фартэ лошавэнас кадэлэсти.

13 Nós (excl) embarcamos no navio. Paulo não embarcou [conosco em Trôade], pois ele preferia viajar [mais depressa ]por terra até [a cidade de ]Assôs. Nós, os outros viajantes, embarcamos e partimos para Assôs.

Амэ бэшле пэ корабли тай лагле дэ Ассо, камле котарь тэ залэ Павло. Вов еджино кади прыпхэнда, колэсти со камля тэ джя пэза.

14 Em Assôs, nós (excl) nos reunimos com Paulo, e juntos embarcamos com ele [num navio ]e partimos para [a cidade de ]Mitilene.

Дэ Ассо вов дыкхляпэ амэнца, амэ лиле лэ пэ корабли тай джиле дэ Митилина.

15 No dia depois [da nossa chegada em Mitilene, partimos de lá e chegamos num local ]perto da [ilha de ]Quios. No dia seguinte, viajamos até a [ilha de ]Samos. No próximo dia [saímos de Samos ]e viajamos à [cidadezinha de ]Mileto.

Кала амэ отджиле котарь, тунчи пэ авэр диво авиле дэ Хиосо. Проджиля инте екх диво тай авиле дэ Самосо, инте екхэ дивэсти — дэ Милето.

16 [A caminho para Mileto, o navio passou perto da cidade de Éfeso. ]Paulo tinha resolvido [anteriormente ]não parar/desembarcar em Éfeso, pois não queria demorar [muitos ]dias na [província da ]Ásia. Ele fazia questão de chegar a Jerusalém, se possível, antes do festival de Pentecostes [e este festival estava para chegar.]

Павло прылиля дэ гындо тэ обджя Эфесо, соб тэ на пролиджя бут вряма дэ Цыкни Азия, колэсти со камля сигэдэр тэ авэ дэ Ерусалимо пэ Пандэшахкоро диво.

17 [Ao chegar o navio em ]Mileto, Paulo mandou [um mensageiro ]a Éfeso, convidando os presbíteros da congregação a irem ter com ele/encontrarem-no.

Милетостар Павло бичалда дэ Эфесо. Вов мангля пхурэдэрэн кхандирятар тэ авэн лэстэ.

18 Chegados os presbíteros, Paulo lhes disse: “Vocês sabem pessoalmente [como eu me comportava na sua presença enquanto ]eu estava aqui com vocês, desde o primeiro dia que cheguei da [província ]da Ásia [até o dia que saí].

Кала вонэ авиле, вов пхэнда лэнди: — Тумэ джянэн, сар мэ джювдом катэ тумэндэ всавири вряма англунэ дивэстар, кала авилём дэ Азия.

19 [Vocês sabem como ]eu servia humildemente o Senhor [Jesus ]e como eu chorava às vezes[, pensando nas outras pessoas. Vocês também sabem o muito que ]sofri quando os judeus [SYN] [incrédulos ]tentavam [frequentemente fazer-me mal. ]

Мэ на слём пхутярдо и ясвэнца теравас бути Раести и на дыкхавас ни пэ всавири грыжа, сави родэнас важ ман иудея.

20 Vocês também sabem que eu lhes preguei fielmente a [mensagem de Deus, ]sem omitir nada que pudesse ser-lhes útil. Vocês sabem que eu lhes ensinava sempre a [mensagem de Deus ]na presença de muitas outras pessoas e que [também ia às suas casas ]para ensinar lá.

Мэ на умукавас нисо кодэлэстар, со б тэ авэл мишто важ тумэн, пхэнавас Лав тай сикляравас тумэн пэ гаса англа всавэрэн и пав цэрэн.

21 Preguei a judeus e a gentios/não judeus, dizendo-lhes que [todos ]eles deveriam afastar-se do seu comportamento pecaminoso e pedir que Deus [os perdoasse. Também lhes dizia que deveriam ]crer no nosso Senhor Jesus.

Мэ допхэнавас иудеенди тай греконэнди, со лэнди трэбуни тэ прыджянэ пэхкоро бэзимо англа Дэвлэ и тэ патя дэ амарэ Рае Исусо.

22 “E agora escutem bem: Vou agora a Jerusalém, pois me foi mostrado claramente pelo Espírito [de Deus ]{o Espírito [de Deus ]me mostrou claramente} que devo ir lá. Não sei o que me acontecerá [enquanto estiver lá. ]

Екхатар лиджял ман Фано, тэ джяв дэ Ерусалимо, нэ на джянав, со котэ манца авэла.

23 Mas sei que, em cada cidade [que visitava na minha viagem, ]o Espírito Santo [me dizia/inspirava os cristãos a me dizerem] que, [em Jerusalém, ]as pessoas me prenderão na cadeia [PRS] e farão-me sofrer [PRS].

Джянав кацик, со дэ кожно форо Свэнто Фано допхэнэл манди, со дожутярэн котэ баруно тай бари грыжа.

24 Mas não me importa–podem até me matar. O que me importa é completar o trabalho [MET] que o Senhor Jesus me mandou [fazer. Ele me nomeou ]para comunicar às pessoas a boa mensagem de que Deus [nos salva], fazendo em nosso benefício algo que não merecemos.

Нэ мэ на тховав цимин пэхкэрэ джювимасти, кацик манди тэ проджя муро дром тай тэ стерэ бути, сави дэня Рай Исусо, тэ розпхэнэ Бахтало Лав пала мищимо Дэвлэхкоро.

25 Preguei a vocês a mensagem de como Deus deseja governar [a vida dos seres humanos. ]Mas agora sei que hoje é a última vez que vocês, meus irmãos cristãos, ver-me-ão [SYN].

И екхатар мэ джянав, со всавэрэ тумэ, каґа мэ дыкхаваспэ тай розпхэнавас пала Тхагаримо, никала будэр ман на удыкхэна.

26 Por isso quero que todos vocês entendam que se alguém [que me ouviu pregar, ]morrer [sem confiar em Jesus, ]a culpa não é minha [MTY],

Колэсти пхэнав тумэнди авдивэ: кала кось тумэндар мэ на авава вуджило дэ кодэлэ,

27 pois eu lhes disse [LIT] tudo [HYP] que Deus planejou para nós (incl).

колэсти со мэ на гаравдом ни екх лав пала всавири Дэвлэхкири воля.

28 [Vocês líderes ]devem continuar crendo e seguindo/obedecendo [à mensagem de Deus. Devem também ajudar ]todos os demais cristãos [MET], cujo cuidado o Espírito Santo lhes incumbiu como responsáveis [MTY]. Cuidem de [MET] si mesmos e dos demais cristãos, [como um pastor cuida das suas ovelhas. ]Deus os tornou filhos dele quando [seu Filho derramou ]seu sangue [na cruz para os salvar. ]

Дыкхэн пала пэстэ и пала всавири кхандири, дэ савя Свэнто Фано тховда тумэн тэ чяравэн отара Дэвлэхкири, сави Вов тинда Пэсти Пэхкэрэ ратэґа тай тэ дыкхэн пала ла.

29 Sei [muito bem ]que depois da minha partida, entrarão no meio de vocês [falsos mestres ][MET], causando muito dano aos cristãos. [Eles serão como ]lobos ferozes que matam as ovelhas.

Мэ джянав, со кала уджява, тумэндэ авэна мижэ рува, савэнди на дор отара.

30 Até no seu próprio grupo de cristãos há alguns por quem os [demais ]cristãos serão enganados, recebendo deles {alguns que enganarão os [demais ]cristãos, ensinando-lhes} mensagens falsas. Eles ensinarão aquelas mensagens para que algumas pessoas [deem fé a elas/acreditem nelas e ]se tornem seguidores deles.

И машкар тумэн авэна мануша, савэ чячимо пэрэболдэна дэ хохавимо, соб тэ улиджя сиклярнэн пала пэ.

31 Cuidado, portanto, [para que nenhum de vocês deixe de crer na mensagem verdadeira sobre nosso Senhor Jesus! ]Lembrem-se de que durante uns três anos, noite e dia, eu ensinava fielmente aquela mensagem, [advertindo-os para que não acreditassem nenhuma outra mensagem. ]Sendo que muitas vezes eu chorei [por amor a vocês.]

Колэсти на совэн! Рапирэн, со мэ трин бэрша ясвэнца, диво тай рят на пэрэачявас тэ дэ годи кожнонэсти тумэндар.

32 “[Ora, ao deixar vocês], peço que Deus os proteja, guardando-os para que continuem acreditando na mensagem [de como Ele nos ](incl) [salva, ]fazendo em nosso benefício algo que nem merecemos. [Se vocês continuarem crendo ]na mensagem [que eu lhes comuniquei, ]ficarão [espiritualmente maduros, ]e Deus lhes dará as boas coisas/bênçãos que Ele prometeu a todos aqueles que lhe pertencem.

Екхатар мэ отдав тумэн Дэвлэсти тай Лэхкэрэ мищимахкэрэ Лавэсти. И Дэвэл барярэла тумаро патявимо сиклярэла тумэн и дэла тумэнди котор машкар всавэрэн Лэхкэрэн свэнтонэн манушэн.

33 [Quanto a mim mesmo], não cobicei o dinheiro ou roupa [fina ]de ninguém [MTY].

Мэ никастар на камлём тэ лэ ни рупь, ни совнак, ни їда.

34 Vocês mesmos sabem que trabalhei sempre [com as mãos ][MTY] para ganhar o dinheiro de que eu e meus companheiros precisávamos.

Тумэ еджинэ джянэн, со мэ пэхкэрэ вастэнца затеравас пэ котор мандро и пэсти и кодэлэнди, ко манца сля.

35 Em tudo que fiz, mostrei-lhes que nós (incl) devemos trabalhar muito para ter [o suficiente ]para dar aos necessitados. Nós (incl) devemos lembrar-nos daquilo que nosso Senhor Jesus disse: ‘Nós (incl) ficamos/Deus fica contente(s) quando as pessoas nos dão aquilo que desejamos/precisamos, mas –nós ficamos/Deus fica ainda mais contente(s) ao darmos/ao dar às outras pessoas aquilo que elas desejam / precisam.’”

Дэ всавэрэ мэ сикававас, со кади и тумэнди трэбуни тэ терэ бути и тэ дэ зор бизоракэрэ манушэнди тай тэ рапирэ Раехкоро Исусохкоро Лав: «Бахтало мануш, саво прылэл, нэ бахталэдэр кодэва мануш, саво дэл».

36 Terminadas essas palavras, Paulo se ajoelhou em companhia dos presbíteros e orou.

Кала Павло пхэнда када, вов тэлиля всавэрэнца пэ чянга тай помангляпэ.

37 Todos eles choraram muito/alto, abraçando e beijando Paulo.

Всавэрэ ровэнас, облэнас Павло тай чюминдэнас лэ.

38 Eles estavam tristes principalmente porque Paulo tinha dito que não iriam vê-lo [SYN] nunca mais. Depois, [todos ]eles o acompanharam até o navio, [e Paulo embarcou. Então os presbíteros voltaram para casa.]

Лэнди сля бибахт лэхкэрэ лавэндар, со на дыкхэна лэ будэр. Тунчи вонэ пролиджялдэ Павло пэ корабли.