< Romanos 11 >

1 Então pergunto: por acaso Deus rejeitou seu povo? De maneira nenhuma! Pois também eu sou israelita, da descendência de Abraão, da tribo de Benjamim.
Dadꞌi au ae utane taꞌo ia: mbei ma hei duꞌa mae, “Huu atahori Israꞌel ra nda nau rena Lamatualain sa, naeni de Ana nda simbo se sa.” Taꞌo naa, do? Hokoꞌ! Te au ia mia se boe! Au ia, mia leo Benyamin. Benyamin aman, Yakob. Eni baꞌin, Isak. Isak aman, Abraham, mana dadꞌi basa atahori Israꞌel ra bei-baꞌi nara.
2 Deus não rejeitou seu povo, o qual desde antes conhecia. Ou não sabeis o que a Escritura diz de Elias? Como ele fala a Deus, contra Israel:
Lamatualain nda parna fo nae nda simbo Eni atahori nara sa. Sira ia ra, Ana nahine memaꞌ se eniꞌ a mia lele uluꞌ a. Hei feꞌe misinedꞌa, saa fo nenesuraꞌ sia Lamatuaꞌ Susura Meumaren soꞌal baꞌi Elia, to? Ana unggu-remu Lamatuaꞌ soꞌal atahori Israꞌel ra, boe ma ana noꞌe fo Lamatuaꞌ fee se huku-dokiꞌ,
3 “Senhor, mataram os teus profetas, e derrubaram os teus altares; só eu fiquei, e buscam tirar-me a vida.”
nae, “Lamatuaꞌ! Atahori ia ra tao risa mana ola-olaꞌ ra, fo Lamatuaꞌ haitua nemaꞌ ra. Ara o ofe lenggu-bara hendi mei tutunu-hohotuꞌ a, sia mamanaꞌ fo atahori beꞌutee neu Lamatuaꞌ. Mia basa Lamatuaꞌ mana ola-ola nara, akaꞌ au mesaꞌ nggo feꞌe masodꞌaꞌ. Te ara o sangga dalaꞌ fai, fo rae tao risa au!”
4 Mas o que lhe disse a divina resposta? “Reservei para mim sete mil homens que não dobraram os joelhos a Baal.”
Te Lamatuaꞌ nataa nae, taꞌo ia: “Oꞌolam naa, sala! Huu Au atahori nggara mana beꞌutee neu Au, feꞌe hambu atahori rifon hitu. Ara raꞌatataaꞌ rahereꞌ, ma nda songgo-tanggu Baꞌal sa!”
5 Portanto, também agora no presente tempo ficou um remanescente, escolhido pela graça.
Aleꞌ ia onaꞌ naa boe. Te nda basa atahori Yahudi ra hiruꞌ rasadꞌea Lamatualain sa. Feꞌe hela atahori ruma mia hita e fo Lamatuaꞌ pili nala, nae fee masoi-masodꞌaꞌ, huu Ana nae natudꞌu rala malolen neu nggita, nda huu hita tao dꞌala maloleꞌ sa! Te mete ma Ana musi pili nala hita huu hita tao maloleꞌ, naa sosoan nae, Ana nda bisa naꞌetuꞌ fo nae natudꞌu, do nda natudꞌu, rala malolen neu nggita sa. Mete ma taꞌo naa, naa naran nda ‘natudꞌu Rala malolen sa’ ena.
6 E, se é pela graça, logo não é pelas obras; de outra maneira, a graça já não é graça.
7 Então, quê? O que Israel busca, isso não obteve; mas os escolhidos o obtiveram, e os demais foram endurecidos,
Dadꞌi neu mateꞌen, taꞌo ia: atahori Yahudi hetar sangga-sanggaꞌ fo Lamatualain natudꞌu Rala malolen neu se, naa fo sira bisa maloleꞌ baliꞌ ro E. Te nda nau hambu sa, huu rala nara manggateeꞌ seli de nda nau rena E sa. Te ruma hambu. Sira ia ra, Lamatuaꞌ pili nala memaꞌ ena.
8 como está escrito: “Deus lhes deu espírito de insensibilidade; olhos que não veem, e ouvidos que não ouvem; até o dia de hoje.”
Sia Lamatuaꞌ Susura Meumaren nenesuraꞌ soꞌal manalangga fatuꞌ naa ra oi, “Lamatuaꞌ fee se, mataꞌ nda mana rita sa, ndikiꞌ nda mana rena sa, ma dudꞌuꞌa mbakat nda mana dꞌua rahine sa. De ara nda rahine bee tebꞌe sa boe, losa leleꞌ ia.”
9 E Davi diz: “A mesa deles se torne em laço e armadilha; em meio de tropeço e retribuição para eles.
Mane Daud o sura sia Susura Meumareꞌ a soꞌal nusaꞌ Yahudi ra nae, “Hela neu fo ara feta-dote sia sira mei hehelin, ma duꞌa rae basaꞌ e malole ena, te feta-dꞌote nara teꞌe-sii baliꞌ se, huu sira ue-tatao maꞌahulun. Ma hata-heto nara mana tao se raꞌatunu.
10 Seus olhos se escureçam, para que não vejam, e suas costas fiquem constantemente encurvadas.”
Hela neu fo mata nara maꞌahatu, fo afiꞌ rita saa-saa boe! Hela neu fo lemba-rasaa mamabꞌeraꞌ rakandooꞌ a fo nggarasa rui nara bau rukutele!”
11 Então, pergunto: por acaso tropeçaram para que caíssem? De maneira nenhuma! Mas pela queda deles a salvação [veio] aos gentios, para lhes provocarem ciúmes.
Dadꞌi au ae utane taꞌo ia: taꞌo bee de atahori Yahudi ra raꞌatunu? Ara tudꞌa ena, do? Hokoꞌ! Te huu ara nda nau rena Lamatualain sa, ma nda nau ramahere neu Kristus sa, naa mana soi dalaꞌ fee atahori nda Yahudi ra sa fo hambu masoi-masodꞌaꞌ mia sala-kilu nara. No Eni tataon naa, Lamatuaꞌ nau fo atahori Yahudi ra horombala, fo ara tungga baliꞌ Eni fai.
12 Ora, se a queda deles é o enriquecimento do mundo, e se o prejuízo deles é o enriquecimento dos gentios, quanto mais a sua plenitude!
Manggareloꞌ ena, atahori Yahudi ra ralena-langga ndoo-tetuꞌ a. Naeni de atahori feaꞌ mia ndule raefafoꞌ ia bisa ramedꞌa Lamatuaꞌ rala malolen boe. De atahori Yahudi ra, runggi monaeꞌ. Te naa tao atahori nda Yahudi ra sa onton monaeꞌ. Naa. Dꞌodꞌoo, mete ma basa atahori Yahudi ra malole baliꞌ ro Lamatuaꞌ, na, naa malole lenaꞌ fai!
13 Mas falo a vós mesmos, gentios; como sou apóstolo dos gentios, honro meu ministério,
Dadꞌi! Au ae ufadꞌe hei atahori nda Yahudi ra sa, taꞌo ia: Lamatuaꞌ denu au fo eti ufadꞌe nggi soꞌal Eni Hara-lii Malolen. Naeni de au manggate ulalao ue-tataos fo malolen seli ia.
14 a fim de que, de alguma maneira, eu provoque ciúmes aos do meu povo, e salve alguns deles.
Te mete ma au ulalao ue-tataos ia no maloleꞌ, seꞌu te au tao atahori Yahudi nggara horombala, losa sira ruma hambu masoi-masodꞌaꞌ mia sala-kilu nara.
15 Pois, se a rejeição deles é a reconciliação do mundo, o que será sua admissão, senão vida dentre os mortos?
Leleꞌ Lamatuaꞌ nda simbo Eni atahori Yahudi nara sa, naa soi dalaꞌ fo atahori feaꞌ ra hambu kakaꞌeꞌ fo ara bisa masoꞌ dadꞌi Lamatuaꞌ atahorin. Te dei fo, mete ma ara dame baliꞌ ro Lamatuaꞌ, naa malolen seli. Huu naa onaꞌ sira rasodꞌa baliꞌ mia mamate nara ena!
16 E se as primícias são santas, a massa também é; e se a raiz é santa, os ramos também são.
Haꞌi conto mia atahori rae tao roti. Mete ma ana haꞌi nala tarigu mbei fo fee neu Lamatuaꞌ, dei fo basa roti naa ra dadꞌi Eni enan mana meumareꞌ. Ma mete ma atahori fee Lamatuaꞌ hau sa okan esa dadꞌi bꞌoa uluꞌ, dei fo hau naa lalaꞌen dadꞌi Lamatuaꞌ enan mana meumareꞌ.
17 Porém, se alguns dos ramos foram quebrados e separados, e sendo tu oliveira selvagem, foste enxertado no lugar deles, e feito participante da raiz, e nutrido pela boa oliveira,
Au ae uꞌusasamaꞌ nusa Yahudi no hau huu saitun esa mana mori sia osi. Lamatualain tati hendi hau naa dꞌanan ruma ena. Te hei atahori nda Yahudi ra sa, onaꞌ saitun fui. Basa ma, Lamatuaꞌ tati nala dꞌana mara ruma de tute naꞌabꞌue neu hau huuꞌ mana sia osi rala. No taꞌo naa, dꞌanaꞌ mia hau huuꞌ mana sia deaꞌ a, simbo nala masodꞌaꞌ mia hau huuꞌ mana sia ralaꞌ a. Naa onaꞌ hei atahori nda Yahudi ra sa, simbo mala Lamatuaꞌ rala malolen, fo Ana nae fee neu atahori Yahudi nara.
18 não te orgulhes de ser melhor que os ramos. Mesmo se te orgulhares, não és tu que sustentas a raiz, mas sim, a raiz a ti.
Te besa-bꞌesa, o! Afi koao, fo duꞌa mae hei mana mia deaꞌ naa malole lenaꞌ dꞌanaꞌ fo Lamatuaꞌ tati hendiꞌ ra! Mete ma mae soꞌu-soꞌu aom, afi liliiꞌ, te ho dꞌanaꞌ esa a! Ho nda mana tao maꞌadere hau huuꞌ naa sa. Te okan mana tao hau huuꞌ a maꞌadꞌere!
19 Tu, então, dirás: “Os ramos foram quebrados para que eu fosse enxertado.”
Mbei ma ho mae, “Lamatuaꞌ tati hendi dꞌanaꞌ esa mia hau huuꞌ mana mori sia osin rala, fo Ana bisa tute baliꞌ au sia naa, fo nggati dꞌana mbaraaꞌ a.”
20 É verdade. Por causa da incredulidade eles foram quebrados, e tu, por causa da fé estás firme. Não tenhas orgulho, mas sim temor,
Naa tebꞌe. Te afiꞌ liliiꞌ mae, Lamatuaꞌ tati hendi dꞌanaꞌ naa ra ena, huu ara nda ramahere Kristus sa. Ma ho nggati se, huu mumuhere neu E. Dadꞌi afiꞌ koao! Malole lenaꞌ, ho besa-bꞌesa, ma afiꞌ mataꞌ-mataꞌ!
21 pois, se Deus não poupou os ramos naturais, ele poderá não poupar a ti também.
Huu atahori Yahudi ra, onaꞌ dꞌana matetuꞌ mana mori naꞌahuluꞌ. Te huu Lamatuaꞌ nda hela se raꞌatataaꞌ dooꞌ sia naa sa. De mete ma nda mumuhere mukundoo neu E sa, afiꞌ mumuhena mae Ana nau hela nggo muꞌutataaꞌ sia naa!
22 Olha, pois, a bondade e severidade de Deus; a severidade sobre os que caíram, mas a bondade de Deus sobre ti, se continuares na bondade; de outra maneira, também tu serás cortado fora.
Dadꞌi hei musi duꞌa malolole dei. Lamatuaꞌ naꞌena rala maloleꞌ. Te Ana o nahine fee huku-dꞌoki mamabꞌeraꞌ boe. Dei fo Ana huku-doki atahori mana tudꞌaꞌ ra, mana nda maloleꞌ ro E sa. Te soaꞌ neu atahori nda Yahudi ra sa, Lamatuaꞌ natudꞌu rala malolen neu nggi, sadꞌi hei dadꞌi esa mikindoo mo E, ma hela neu fo Ana tao maloleꞌ fee nggi. Te mete ma hei nda hela neu fo Ana tao taꞌo naa sa, Ana o nau tati hendi nggi mia Eni hau huun.
23 E também eles, se não continuarem na incredulidade, serão enxertados, porque Deus é poderoso para enxertá-los de volta.
Atahori Yahudi ra o onaꞌ naa boe. Mete ma ara doaꞌ, fo ramahere neu Kristus, dei fo Lamatuaꞌ nau tute baliꞌ se reu hau huu matetuꞌ naa. Huu Ana naꞌena koasa fo tao taꞌo naa!
24 Pois, se tu foste cortado da oliveira naturalmente selvagem, e contra a natureza enxertado na oliveira boa, quanto mais estes, que são naturais, serão enxertados na sua própria oliveira!
Te hei nda atahori Yahudi ra sa, onaꞌ dꞌanaꞌ mia saitun fui fo feꞌesaꞌan mana mori leli sia osi a deaꞌ. Te Lamatuaꞌ tengga nala baliꞌ nggi de Ana tute neu hau saitun maloleꞌ, fo Ana sela sia osin, naa fo hau huu fui a mesaꞌ ne fea, ma hau huuꞌ mana sia osi a mesaꞌ ne fea. Te mete ma atahori nda Yahudi sa bisa dadꞌi onaꞌ na ena, saa fo atahori Yahudi fai. Naa bisa lenaꞌ fai, mete ma Lamatuaꞌ tute baliꞌ se neu sira hau huu inen.
25 Não quero, irmãos, que ignoreis este mistério, para que não sejais sábios apenas a vós mesmos: o endurecimento veio em parte sobre Israel, até que a plenitude dos gentios tenha entrado;
Toronooꞌ mana sia Roma re! Hei musi mihine dalaꞌ ia fo feꞌesaꞌan feꞌe maꞌafuniꞌ. Huu mete ma hei mihine ena, ama afiꞌ koao, duꞌa mae, hei mahineꞌ. Te taꞌo ia: aleꞌ ia, atahori Yahudi ra rala nara manggateeꞌ, ma nda nau ramahere Kristus sa. Te ara nda onaꞌ naa rakandooꞌ a sa. De mete ma basa atahori nda Yahudi ra sa fo Lamatuaꞌ tengga nalaꞌ ra ramahere Kristus ena, dei fo atahori Yahudi ra o ramahere Kristus boe.
26 e assim, todo o Israel será salvo, como está escrito: “O Libertador virá de Sião, e afastará as irreverências de Jacó.
Dadꞌi mete ma fain losa ena, dei fo Lamatuaꞌ fee masoi-masodꞌaꞌ neu basa atahori Yahudi mia sala-kilu nara. Naa onaꞌ mana nenesuraꞌ sia Susura Meumareꞌ a oi, “Dei fo Atahori esa nema, mana fee nggita tasodꞌa mia sosoeꞌ a. Ana nema mia lete Sion, sia kota Yerusalem. Dei fo Eni mana tao Yakob tititi-nonosi nara dꞌoaꞌ. Huu ara rasodꞌa nda taoafiꞌ neu Au sa, ara o hiruꞌ rasadꞌea Au dꞌala masodꞌa ndoo-tetu ngga ena.
27 E este será o meu pacto com eles, quando eu tirar os seus pecados.”
Au ae fee ambon neu sala-kilu nara. Huu Au helu-fuli basa o se taꞌo naa ena.”
28 Assim, quanto ao Evangelho, eles são inimigos, para benefício vosso; mas quanto à escolha [divina], são amados, por causa dos patriarcas.
Leleꞌ atahori Yahudi ra rena Kristus Hara-lii Malolen, ara tao ao nara onaꞌ musu mana labꞌan E. No taꞌo naa, ara fee hei atahori nda Yahudi ra sa hambu kakaꞌeꞌ! Mae taꞌo naa o, Lamatuaꞌ feꞌe sue se, huu Ana sue bei-baꞌi nara, ma tengga nala se dadꞌi atahori nara ena.
29 Pois os dons gratuitos e o chamado da parte de Deus não podem ser cancelados.
Huu mete ma Lamatuaꞌ fee saa esa ena, Ana nda lea nala baliꞌ sa. Ma mete ma Ana noꞌe nala atahori nae, “Wae! Ima, tungga Au! Ima dadꞌi Au atahori ngga leo!” Ana nda oi hendi se sa ena.
30 Pois, assim como vós também antigamente fostes desobedientes a Deus, agora recebestes misericórdia pela desobediência deles,
Feꞌesaꞌan, hei atahori nda Yahudi ra sa nda nau rena Lamatuaꞌ sa. Te ia naa, hei mana simbo Lamatuaꞌ susuen, huu atahori Yahudi ra mana nda nau rena E sa.
31 assim também agora eles foram desobedientes, a fim de que, pela misericórdia que foi a vós [concedida], eles também agora recebam misericórdia;
Dadꞌi aleꞌ ia, sira, mana nda nau tao tungga Lamatuaꞌ hihii-nanaun sa. Naeni de Lamatuaꞌ feꞌe nau natudꞌu susuen neu nggi. Ma dei fo Ana nau kasian se boe.
32 porque Deus pôs todos debaixo da desobediência, a fim de ter misericórdia para com todos. (eleēsē g1653)
Aleꞌ ia, Lamatuaꞌ mete atahori Yahudi ra onaꞌ atahori nda Yahudi ra sa boe. Huu basa se nda nau tao tungga hihii-nanaun sa, onaꞌ ara neneronggaꞌ ma nda ritaꞌ rae dea reu taꞌo bee sa boe. Ana hela taꞌo naa, fo Ana nae natudꞌu susuen neu basa atahori ra. (eleēsē g1653)
33 Ó profundidade das riquezas, tanto da sabedoria como do conhecimento de Deus! Quão incompreensíveis são os seus juízos, e inimagináveis os seus caminhos!
Lamatualain mahinen seli! Ma Ana pake mahinen fo taoꞌ a maloleꞌ ra. Nda hambu atahori bisa rahine E no matetuꞌ sa. Nda hambu atahori rahine no matetuꞌ soꞌal Ana naꞌetuꞌ dedꞌeat sa. Nda hambu atahori esa o nahine boe sa, taꞌo bee fo Lamatuaꞌ tao dalaꞌ esa.
34 Pois quem entendeu a mentalidade do Senhor? Ou quem foi o seu conselheiro?
Nda hambu atahori rahine no matetuꞌ hita Lamatuan dudꞌuꞌan sa. Nda hambu esa bisa fee nenoriꞌ neu E sa.
35 Ou quem lhe deu primeiro, para ser por ele recompensado?
Nda hambu atahori bisa fee hieꞌ saa esa neu Lamatuaꞌ sa. Nda hambu atahori bisa raꞌasusuuꞌ Lamatuaꞌ fo Ana bala-bꞌae baliꞌ se!
36 Porque dele, por ele, e para ele, [são] todas as coisas! A ele [ seja] a glória eternamente! Amém! (aiōn g165)
Huu basa-bꞌasaꞌ e raꞌoka sia Lamatualain! Basaꞌ e dadꞌi, huu Eni! Basa saa fo hita taoꞌ a, hita ue-tao fee neu E. Hita soꞌu kokoa-kikioꞌ soaꞌ neu E, losa doo nduꞌu-dꞌoon neu! Tebꞌe taꞌo naa! (aiōn g165)

< Romanos 11 >