Provérbios 13

1 O filho sábio [ouve] a correção do pai; mas o zombador não escuta a repreensão.

Mądry syn [przyjmuje] pouczenie ojca, a szyderca nie słucha strofowania.

2 Cada um comerá do bem pelo fruto de sua boca, mas a alma dos infiéis [deseja] a violência.

Człowiek będzie spożywać dobro z owocu swoich ust, a dusza przewrotnych [będzie spożywać] przemoc.

3 Quem toma cuidado com sua boca preserva sua alma; mas aquele que abre muito seus lábios será arruinado.

Kto strzeże swych ust, strzeże swojej duszy; kto [szeroko] otwiera swe wargi, będzie zniszczony.

4 A alma do preguiçoso deseja, mas nada [consegue]; porém a alma dos trabalham com empenho prosperará.

Dusza leniwego pragnie, a nic nie ma, a dusza pracowitych zostanie obficie nasycona.

5 O justo odeia a palavra mentirosa, mas o perverso age de forma repugnante e vergonhosa.

Sprawiedliwy nienawidzi kłamliwego słowa, a niegodziwy staje się obrzydliwy i zhańbiony.

6 A justiça guarda aquele que tem um caminho íntegro; mas a perversidade transtornará ao pecador.

Sprawiedliwość strzeże tego, który postępuje uczciwie, a niegodziwość powala grzesznika.

7 Há [alguns] que fingem ser ricos, mesmo nada tendo; e [outros] que fingem ser pobres, mesmo tendo muitos bens.

Znajduje się taki, który czyni siebie bogatym, a nie ma nic; inny czyni siebie ubogim, choć ma wiele bogactw.

8 O resgate da vida de cada um são suas riquezas; mas o pobre não ouve ameaças.

Okupem za życie człowieka jest jego bogactwo, a ubogi nie słucha strofowania.

9 A luz dos justos se alegra, mas a lâmpada dos perversos se apagará.

Radośnie błyszczy światło sprawiedliwych, a pochodnia niegodziwych zgaśnie.

10 A arrogância só produz brigas; mas com os que aceitam conselhos [está] a sabedoria.

Spór powstaje tylko dzięki pysze, a mądrość jest przy tych, co przyjmują radę.

11 A riqueza [ganha] sem esforço será perdida; mas aquele que a obtém pelas próprias mãos terá cada vez mais.

Łatwo zdobyte bogactwo zmniejsza się, a kto je gromadzi [swą] ręką, pomnaża je.

12 A esperança que demora enfraquece o coração, mas o desejo cumprido é [como] uma árvore de vida.

Przedłużająca się nadzieja sprawia ból sercu, a spełnione pragnienie [jest] drzewem życia.

13 Quem despreza a [boa] palavra perecerá; mas aquele que teme ao mandamento será recompensado.

Kto gardzi słowem [Bożym], ten zginie, a kto się boi przykazania, dostanie nagrodę.

14 A doutrina do sábio é manancial de vida, para se desviar das ciladas da morte.

Prawo mądrego jest źródłem życia, by uniknąć sideł śmierci.

15 O bom entendimento alcança o favor, mas o caminho dos infiéis é áspero.

Prawdziwy rozum daje łaskę, a droga przewrotnych jest ciężka.

16 Todo prudente age com conhecimento, mas o tolo espalha sua loucura.

Każdy roztropny postępuje rozważnie, a głupi ujawnia głupotę.

17 O mensageiro perverso cai no mal, mas o representante fiel é [como] um remédio.

Niegodziwy posłaniec popada w zło, a wierny wysłannik jest lekarstwem.

18 [Haverá] pobreza e vergonha ao que rejeita a correção; mas aquele que atende à repreensão será honrado.

Ubóstwo i hańba [spadną na] tego, który odrzuca karność, a kto szanuje upomnienia, dozna czci.

19 O desejo realizado agrada a alma, mas os tolos abominam se afastar do mal.

Spełnione pragnienie jest słodkie dla duszy, a odwrócenie się od zła budzi odrazę w głupcach.

20 Quem anda com os sábios se torna sábio; mas aquele que acompanha os tolos sofrerá.

Kto przestaje z mądrymi, będzie mądry, a towarzysz głupców będzie zniszczony.

21 O mal perseguirá os pecadores, mas os justos serão recompensados com o bem.

Nieszczęście ściga grzeszników, a sprawiedliwych [Bóg] nagrodzi dobrem.

22 O homem de bem deixará herança aos filhos de seus filhos; mas a riqueza do pecador está reservada para o justo.

Dobry [człowiek] zostawia dziedzictwo dzieciom [swoich] dzieci, a majątek grzesznika jest zachowany dla sprawiedliwego.

23 A lavoura dos pobres [gera] muita comida; mas há [alguns] que se destroem por falta de juízo.

Obfita żywność jest na roli ubogich, lecz i ta może niszczeć przez nieroztropność.

24 Aquele que retém sua vara odeia a seu filho; porém aquele que o ama, desde cedo o castiga.

Kto oszczędza swą rózgę, nienawidzi swego syna, a kto go kocha, karze w porę.

25 O justo come até sua alma estar saciada; mas o ventre dos perversos passará por necessidade.

Sprawiedliwy je i syci swoją duszę, a żołądek niegodziwych cierpi niedostatek.