Provérbios 1
1 Provérbios de Salomão, filho de Davi, rei de Israel.
Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
2 Para conhecer a sabedoria e a instrução; para entender as palavras da prudência;
Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
3 Para obter a instrução do entendimento; justiça, juízo e equidades;
Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 Para dar inteligência aos simples, conhecimento e bom senso aos jovens.
Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
5 O sábio ouvirá, e crescerá em conhecimento; o bom entendedor obterá sábios conselhos.
Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
6 Para entender provérbios e [sua] interpretação; as palavras dos sábios, e seus enigmas.
Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
7 O temor ao SENHOR [é] o principio do conhecimento; os tolos desprezam a sabedoria e a instrução.
Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
8 Filho meu, ouve a instrução de teu pai; e não abandones a doutrina de tua mãe.
Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
9 Porque [serão] um ornamento gracioso para tua cabeça; e colares para teu pescoço.
Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
10 Filho meu, se os pecadores tentarem te convencer, não te deixes influenciar.
Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
11 Se disserem: Vem conosco, vamos espiar [derramamento] de sangue; preparemos uma emboscada ao inocente sem razão.
Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
Pożremy ich żywcem jak grób, całych, jak zstępujących do dołu; (Sheol h7585)
13 Acharemos toda espécie de coisas valiosas, encheremos nossas casas de despojos.
Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
14 Lança tua sorte entre nós, compartilharemos todos de uma [só] bolsa.
Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
15 Filho meu, não sigas teu caminho com eles; desvia teu pé [para longe] de onde eles passarem;
Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
16 Porque os pés deles correm para o mal, e se apressam para derramar sangue.
Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
17 Certamente [é] inútil se estender a rede diante da vista de todas as aves;
Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
18 Porém estes estão esperando [o derramamento] de seu [próprio] sangue; e preparam emboscada para suas [próprias] almas.
Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
19 Assim [são] os caminhos de todo aquele que tem ganância pelo lucro desonesto; ela tomará a alma daqueles que a tem.
Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
20 A sabedoria grita pelas ruas; nas praças ela levanta sua voz.
Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
21 Ela clama nas encruzilhadas, onde [passam] muita gente; às entradas das portas, nas cidades ela diz suas mensagens:
Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
22 Até quando, ó tolos, amareis a tolice? E vós zombadores, desejareis a zombaria? E [vós] loucos, odiareis o conhecimento?
Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
23 Convertei-vos à minha repreensão; eis que vos derramarei meu espírito, [e] vos farei saber minhas palavras.
Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
24 [Mas] porque eu clamei, e recusastes; estendi minha mão, e não houve quem desse atenção,
Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
25 E rejeitastes todo o meu conselho, e não quisestes minha repreensão,
Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
26 Também eu rirei em vosso sofrimento, [e] zombarei, quando vier vosso medo.
Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
27 Quando vier vosso temor como tempestade, e a causa de vosso sofrimento como ventania, quando vier sobre vós a opressão e a angústia,
Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
28 Então clamarão a mim; porém eu não responderei; de madrugada me buscarão, porém não me acharão.
Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
29 Porque odiaram o conhecimento; e escolheram não temer ao SENHOR.
Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
30 Não concordaram com meu conselho, [e] desprezaram toda a minha repreensão.
Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
31 Por isso comerão do fruto do seu [próprio] caminho, e se fartarão de seus [próprios] conselhos.
Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
32 Pois o desvio dos tolos os matará, e a confiança dos loucos os destruirá.
Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
33 Porém aquele que me ouvir habitará em segurança, e estará tranquilo do temor do mal.
[Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
