Rut 4

1 Potem Boaz udał się do bramy i tam usiadł. A oto przechodził spokrewniony, o którym mówił Boaz. I powiedział do niego: Człowieku! Podejdź i usiądź tutaj. Tamten więc przyszedł i usiadł.

Then Boaz went up to the gate and sat down. Just then the near kinsman of whom Boaz had spoken came along. Boaz said, ‘Hello, So-and-so (calling him by name), come here and sit down.’ So he stopped and sat down.

2 Wtedy [Boaz] wziął dziesięciu starszych tego miasta i mówił do nich: Usiądźcie tutaj. I usiedli.

Boaz also took ten of the town elders and said, ‘Sit down here.’ So they sat down.

3 I przemówił do tamtego spokrewnionego: Noemi, która wróciła z ziemi Moabu, sprzedaje kawałek ziemi, która [należała] do naszego brata Elimelecha.

Then he said to the near relative, ‘Naomi, who has come back from the country of Moab, is offering for sale the piece of land which belonged to our relative Elimelech,

4 I pomyślałem sobie, że należy cię o tym powiadomić tymi słowy: Kup [go] w obecności siedzących tutaj i starszych mego ludu. Jeśli chcesz go wykupić, wykup. Lecz jeśli nie chcesz go wykupić, powiedz mi, abym wiedział. Nikt bowiem nie ma [prawa] wykupu przed tobą, ja zaś jestem po tobie. Wtedy on odpowiedział: Ja wykupię.

and I thought that I would lay the matter before you, suggesting that you buy it in the presence of these men who sit here and of the elders of my people. If you will buy it and so keep it in the possession of the family, do so; but if not; then tell me, so that I may know; for no one but you has the right to buy it, and I am next to you.’ ‘I will buy it,’ he said.

5 Boaz jeszcze dodał: W dniu, kiedy wykupisz pole z rąk Noemi, kupisz je [również] od Rut Moabitki, żony zmarłego, aby wzbudzić imię zmarłego na jego dziedzictwie.

Then Boaz said, ‘On the day you buy the field from Naomi, you must also marry Ruth the Moabite, the widow of the dead, in order to preserve the name of the dead in connection with his inheritance.’

6 Spokrewniony odpowiedział: Nie mogę [go] wykupić, żebym czasem nie poniósł szkody na własnym dziedzictwie. Ty wykup dla siebie moje prawo wykupu, gdyż [ja] nie mogę go wykupić.

‘I cannot buy it for myself without spoiling my own inheritance,’ the near relative said. ‘You take my right of buying it as a relative, because I cannot do so.’

7 A taki był dawniej zwyczaj w Izraelu co do prawa wykupu i co do zamiany dla zatwierdzenia każdej sprawy: człowiek zdejmował swój but i dawał [go] swojemu bliźniemu. Było to poświadczeniem w Izraelu.

Now this used to be the custom in Israel: to make valid anything relating to a matter of redemption or exchange, a man drew off his sandal and gave it to the other man; and this was the way contracts were attested in Israel.

8 Wtedy ów spokrewniony powiedział do Boaza: Wykup je sobie. I zdjął swój but.

So when the near relative said to Boaz, ‘Buy it for yourself,’ Boaz drew off the man’s sandal.

9 Potem Boaz przemówił do starszych i całego ludu: Dziś jesteście świadkami, że nabyłem z ręki Noemi wszystko, co [należało] do Elimelecha, oraz wszystko, co [należało] do Kiliona i Machlona.

Then Boaz said to the elders and to all the people, ‘You are witnesses at this time that I have bought all that was Elimelech’s and all that was Chilion’s and Mahlon’s from Naomi.

10 Także Rut Moabitkę, żonę Machlona, nabyłem sobie za żonę, aby wzbudzić imię zmarłego na jego dziedzictwie, aby nie zginęło imię zmarłego wśród jego braci ani z bramy jego miejsca. Wy [jesteście] dziś [tego] świadkami.

Moreover I have secured Ruth the Moabite, the wife of Mahlon, to be my wife, in order to perpetuate the name of the dead in connection with his inheritance, so that his name will not disappear from among his relatives and from the household where he lived. You are witnesses this day.’

11 I cały lud, który [był] w bramie miasta, oraz starsi powiedzieli: [Jesteśmy] świadkami. Niech PAN sprawi, aby kobieta, która wchodzi do twojego domu, [była] jak Rachel i jak Lea, które zbudowały dom Izraela. Postępuj godnie w Efrata i zdobądź [sobie] imię w Betlejem.

Then all the people who were at the gate and the elders said, ‘We are witnesses. May the Lord make the woman who is coming into your house like Rachel and Leah, who together built the house of Israel. May you do well in Ephrata, and become famous in Bethlehem.

12 Niech twój dom – przez potomstwo, które PAN da ci z tej młodej kobiety – będzie jak dom Peresa, którego Tamar urodziła Judzie.

From the children whom the Lord will give you by this young woman may your household become like the household of Perez, whom Tamar bore to Judah.’

13 Boaz wziął więc sobie Rut i stała się jego żoną. A gdy z nią obcował, PAN sprawił, że poczęła i urodziła syna.

So Boaz married Ruth, and she became his wife; and the Lord gave to her a son.

14 Wtedy kobiety powiedziały do Noemi: Błogosławiony PAN, który nie zostawił cię dziś bez spokrewnionego, aby jego imię było znane w Izraelu.

Then the women said to Naomi, ‘Blessed be the Lord who has not left you at this time without a near relative, and may his name be famous in Israel.

15 On będzie pociechą dla twojej duszy i żywicielem w twojej starości. Urodziła go bowiem twoja synowa, która cię miłuje i która jest dla ciebie lepsza niż siedmiu synów.

This child will restore your vigor and nourish you in your old age; for your daughter-in-law who loves you, who is worth more to you than seven sons, has borne a son to Boaz!’

16 Wzięła więc Noemi dziecko, położyła je na swym łonie i była dla niego piastunką.

So Naomi took the child in her arms and cared for him as if he was her own.

17 I sąsiadki nadały mu imię. Mówiły bowiem: Narodził się syn Noemi. I nadały mu imię Obed. On to jest ojcem Jessego, ojca Dawida.

The women of the neighbourhood gave him a name, saying, ‘A son is born to Naomi!’ They named him Obed. He became the father of Jesse, who was the father of David.

18 A oto potomkowie Peresa: Peres spłodził Chesrona;

This is the genealogy of Perez: Perez was the father of Hezron,

19 A Chesron spłodził Rama, a Ram spłodził Amminadaba;

Hezron of Ram, Ram of Amminadab,

20 A Amminadab spłodził Nachszona, a Nachszon spłodził Salmona;

Amminidab of Nashon, Nashon of Salmon,

21 A Salmon spłodził Boaza, a Boaz spłodził Obeda;

Salmon of Boaz, Boaz of Obed,

22 A Obed spłodził Jessego, a Jesse spłodził Dawida.

Obed of Jesse, Jesse of David.