Przysłów 26

1 Jak śnieg w lecie i jak deszcz we żniwa, tak głupiemu nie przystoi chwała.

Come la neve non conviene all’estate, né la pioggia al tempo della mèsse, così non conviene la gloria allo stolto.

2 Jak ptak się tuła [i] jak jaskółka lata, tak nie przyjdzie niezasłużone przekleństwo.

Come il passero vaga qua e là e la rondine vola, così la maledizione senza motivo, non raggiunge l’effetto.

3 Bicz na konia, wędzidło na osła, a kij na grzbiet głupiego.

La frusta per il cavallo, la briglia per l’asino, e il bastone per il dosso degli stolti.

4 Nie odpowiadaj głupiemu według jego głupoty, abyś i ty nie był do niego podobny.

Non rispondere allo stolto secondo la sua follia, che tu non gli abbia a somigliare.

5 Odpowiedz głupiemu według jego głupoty, aby nie był mądry we własnych oczach.

Rispondi allo stolto secondo la sua follia, perché non abbia a credersi savio.

6 Kto powierza głupiemu posłannictwo, odcina sobie nogi i pije na własną szkodę.

Chi affida messaggi a uno stolto si taglia i piedi e s’abbevera di pene.

7 [Jak] nierówne są nogi chromego, tak przysłowie w ustach głupich.

Come le gambe dello zoppo son senza forza, così è una massima in bocca degli stolti.

8 Jaki jest ten, kto przywiązuje kamień do procy, taki ten, kto oddaje cześć głupiemu.

Chi onora uno stolto fa come chi getta una gemma in un mucchio di sassi.

9 Jak cierń wbija się w rękę pijaka, tak przysłowie w ustach głupców.

Una massima in bocca agli stolti è come un ramo spinoso in mano a un ubriaco.

10 Wielki [Bóg] stworzył wszystko i odpłaca głupiemu, odpłaca również przestępcom.

Chi impiega lo stolto e il primo che capita, è come un arciere che ferisce tutti.

11 [Jak] pies powraca do swoich wymiocin, tak głupi powtarza swoją głupotę.

Lo stolto che ricade nella sua follia, è come il cane che torna al suo vomito.

12 Widzisz człowieka, co mądry w swoich oczach? Więcej nadziei dla głupca niż dla niego.

Hai tu visto un uomo che si crede savio? C’è più da sperare da uno stolto che da lui.

13 Leniwy mówi: Lew na drodze, lew na ulicach.

Il pigro dice: “C’è un leone nella strada, c’è un leone per le vie!”

14 Jak drzwi się obracają na swoich zawiasach, tak leniwy na swoim łóżku.

Come la porta si volge sui cardini così il pigro sul suo letto.

15 Leniwy kryje rękę pod pachę, a ciężko mu ją podnosić do ust.

Il pigro tuffa la mano nel piatto; gli par fatica riportarla alla bocca.

16 Leniwy uważa się za mądrzejszego niż siedmiu odpowiadających rozsądnie.

Il pigro si crede più savio di sette uomini che dànno risposte sensate.

17 Kto przechodzi i wtrąca się w cudzy spór, jest jak ten, który łapie psa za uszy.

Il passante che si riscalda per una contesa che non lo concerne, è come chi afferra un cane per le orecchie.

18 Jak szalony wypuszcza iskry, strzały i śmierć;

Come un pazzo che avventa tizzoni, frecce e morte,

19 Taki jest każdy, kto zwodzi swego bliźniego i mówi: Czy nie żartowałem?

così è colui che inganna il prossimo, e dice: “Ho fatto per ridere!”

20 Gdy nie ma drew, ogień gaśnie; tak gdy nie ma plotkarza, ustaje spór.

Quando mancan le legna, il fuoco si spegne; e quando non c’è maldicente, cessan le contese.

21 Jak węgiel dla żaru i drwa do ognia, tak kłótliwy człowiek do wzniecenia sporu.

Come il carbone da la brace, e le legna dànno la fiamma, così l’uomo rissoso accende le liti.

22 Słowa plotkarzy są [jak] rany; przenikają do głębi wnętrzności.

Le parole del maldicente son come ghiottonerie, e penetrano fino nell’intimo delle viscere.

23 Palące wargi i złe serce [są jak] gliniana skorupa pokryta żużlem srebrnym.

Labbra ardenti e un cuor malvagio son come schiuma d’argento spalmata sopra un vaso di terra.

24 Ten, kto nienawidzi, udaje wargami, lecz w sercu knuje podstęp.

Chi odia, parla con dissimulazione; ma, dentro, cova la frode.

25 Gdy mówi miłym głosem, nie wierz mu, bo siedem obrzydliwości ma w swoim sercu.

Quando parla con voce graziosa, non te ne fidare, perché ha sette abominazioni in cuore.

26 Nienawiść [człowieka] bywa pokryta podstępem, [ale] jego niegodziwość będzie odkryta na zgromadzeniu.

L’odio suo si nasconde sotto la finzione, ma la sua malvagità si rivelerà nell’assemblea.

27 Kto kopie dół, wpadnie w niego; kto kamień toczy, na niego się on obróci.

Chi scava una fossa vi cadrà, e la pietra torna addosso a chi la rotola.

28 Kłamliwy język nienawidzi [tych, których] uciska, a usta pochlebcze prowadzą do zguby.

La lingua bugiarda odia quelli che ha ferito, e la bocca lusinghiera produce rovina.