Przysłów 25

1 To również są przysłowia Salomona, które przepisali mężowie Ezechiasza, króla Judy.

Voici maintenant les sentences du roi Salomon qui n'ont point été classées et qu'ont transcrites les amis d'Ézéchias, roi de la Judée.

2 Chwałą Boga jest sprawę taić, ale chwałą królów – dociekać sprawy.

La gloire de Dieu cèle sa parole; la gloire d'un roi apprécie toute chose.

3 Wysokość niebios i głębia ziemi, i serca królów są niezbadane.

Le ciel est haut, la mer est profonde; mais le cœur d'un roi ne peut être sondé.

4 Usuń żużel ze srebra, a wyjdzie naczynie dla złotnika.

Bats de l'argent rouillé, et il sera tout à fait purifié.

5 Usuń niegodziwego sprzed króla, a jego tron umocni się w sprawiedliwości.

Extermine les impies devant le roi, et son trône se maintiendra dans la justice.

6 Nie wywyższaj się przed królem i nie stawaj na miejscu wielkich;

Ne te vante pas en présence du roi; ne promets rien dans les demeures des princes.

7 Bo lepiej, żeby ci powiedziano: Podejdź tu, niż żeby cię poniżono przed księciem, którego twoje oczy widziały.

Car il vaut mieux que l'on te dise: Viens auprès de moi, que de t'humilier en présence d'un prince. Ne dis rien que tes yeux ne l'aient vu.

8 Nie spiesz się do kłótni, bo na końcu [nie będziesz wiedział], co zrobić, gdy cię zawstydzi twój bliźni.

Ne t'engage pas inopinément dans une querelle, de peur que tu ne t'en repentes à la fin. Si ton ami vient à te réprimander,

9 Załatw sprawę ze swoim bliźnim i nie zdradzaj tajemnicy drugiemu;

retire-toi dans le secret avec lui, et ne le méprise pas,

10 By ten, który słucha, nie zawstydził cię, a twoja niesława nie przylgnęła do ciebie.

de peur que ton ami n'en vienne aux reproches; car alors ce seraient des querelles et des haines sans fin, et qui seraient pour toi comme la mort. La grâce et l'amitié nous délivrent de tout mal; conserve-les en toi, pour ne point devenir un sujet d'outrages, et garde tes voies dans la paix.

11 Odpowiednio wypowiedziane słowo [jest jak] złote jabłko w srebrnych rzeźbach.

Parler raison vaut un collier de cornaline mêlé de grains d'or.

12 Jak złoty kolczyk i klejnot ze szczerego złota tak jest dla uszu posłusznego ten, który mądrze strofuje.

Une sage parole, dans une oreille docile, vaut un pendant d'oreille où l'or est entrelacé de cornalines de grand prix.

13 Czym chłód śniegu w czasie żniwa, [tym] wierny posłaniec dla tych, którzy go posyłają, bo pokrzepia dusze swych panów.

Le messager fidèle est, pour ceux qui l'envoient, aussi agréable que le serait la neige au temps de la moisson; il réjouit le cœur de ceux qui l'ont envoyé.

14 Człowiek, który się chlubi zmyślonym darem, jest jak chmury i wiatr bez deszczu.

L'homme qui se glorifie d'un présent trompeur ne vaut pas mieux que des fléaux éclatants, tels que la tempête, les sombres nuées ou les torrents de pluie.

15 Cierpliwością można przekonać władcę, a łagodny język łamie kości.

La patience fait la prospérité des rois, et une langue douce amollit jusqu'aux os.

16 Czy znalazłeś miód? Zjedz tyle, ile trzeba, byś objadłszy się, nie zwrócił go.

Si tu trouves du miel, n'en mange que ce qui te suffit, de peur que tu ne vomisses, si tu t'en es gorgé.

17 Oddal nogę od domu bliźniego, by nie miał cię dość i cię nie znienawidził.

Entre rarement chez ton ami, de peur que, rassasié de toi, il ne te prenne en haine.

18 Kto mówi fałszywe świadectwo przeciw swemu bliźniemu, [jest] młotem i mieczem, i ostrą strzałą.

L'homme qui porte contre son ami un faux témoignage ressemble à une massue, à un glaive, à une flèche acérée.

19 Ufność w człowieka niewiernego w dniu ucisku jest [jak] złamany ząb i zwichnięta noga.

La dent du méchant et le pied du pervers seront détruits au jour de l'adversité.

20 [Jak] ten, kto zabiera odzienie w czasie zimy i jak ocet na saletrze taki [jest ten], kto śpiewa pieśni smutnemu sercu.

Comme le vinaigre ne vaut rien à un ulcère, ainsi la douleur du corps attriste le cœur; et comme le bois est rongé par la pourriture, et les vêtements par un ver, ainsi le cœur de l'homme est rongé par la tristesse.

21 Jeśli twój nieprzyjaciel jest głodny, nakarm go chlebem, a jeśli jest spragniony, napój go wodą;

Si ton ennemi a faim, nourris-le; s'il a soif, donne-lui à boire.

22 Bo zgarniesz rozżarzone węgle na jego głowę, a PAN cię nagrodzi.

En agissant ainsi, tu amasseras sur sa tête des charbons ardents, et le Seigneur te comblera de biens.

23 [Jak] północny wiatr przepędza deszcz, tak gniewna twarz [przepędza] plotkarski język.

L'aquilon, excite les nuées; un front sans pudeur irrite la langue.

24 Lepiej mieszkać w kącie pod dachem niż z kłótliwą żoną w przestronnym domu.

Mieux vaut demeurer dans un coin de la terrasse qu'avec une femme querelleuse, en une maison commune.

25 [Jak] zimna woda dla pragnącej duszy, [tak] dobra wieść z dalekiej ziemi.

Comme l'eau fraîche est douce à une âme altérée, ainsi est bonne la nouvelle arrivant d'une terre lointaine.

26 [Jak] zmącone źródło i zepsuty zdrój, [tak] sprawiedliwy, który upada przed niegodziwym.

Si quelqu'un ferme un puits ou corrompt une source d'eau, c'est une chose funeste comme un juste tombant en présence de l'impie.

27 Niedobrze jest jeść za dużo miodu, a szukanie własnej chwały nie jest chwałą.

Il n'est pas bon de manger beaucoup de miel; mais il est juste d'honorer les sages discours.

28 Człowiek, który nie panuje nad swoim duchem, jest [jak] miasto zburzone [i] bez muru.

Comme une ville dont les remparts sont renversés, et qui n'est plus fortifiée, ainsi est un homme qui agit sans conseil.