Przysłów 24

1 Nie zazdrość złym ludziom ani nie pragnij z nimi przebywać;

Non portare invidia agli uomini malvagi, E non desiderare di esser con loro.

2 Ich serce bowiem obmyśla przemoc, a ich wargi mówią o krzywdzie.

Perciocchè il cuor loro macchina rapina, E le lor labbra parlano d'iniquità.

3 Dom buduje się mądrością, a umacnia się rozumem.

La casa sarà edificata per sapienza, E sarà stabilita per prudenza.

4 Dzięki wiedzy komory będą napełnione wszelkimi kosztownymi i przyjemnymi bogactwami.

E per conoscimento le camere saranno ripiene Di beni preziosi e dilettevoli, d'ogni maniera.

5 Mądry człowiek jest silny, a mąż, który ma wiedzę, dodaje siły.

L'uomo savio [è] forte; E l'uomo intendente è possente di forza.

6 Bo dzięki mądrej radzie poprowadzisz wojnę, a mnóstwo doradców [da ci] wybawienie.

Perciocchè con prudenti consigli tu farai la guerra; E la salute [è posta] in moltitudine di consiglieri.

7 Mądrość jest dla głupca zbyt wzniosła; nie otwiera ust swoich w bramie.

Le sapienze [son] troppo alte per lo stolto; Egli non aprirà la bocca nella porta.

8 Kto knuje zło, będzie zwany złośliwym.

Chi divisa far male Sarà chiamato uomo malizioso.

9 Obmyślanie głupoty [jest] grzechem, a szyderca budzi odrazę w ludziach.

Il pensiero di stoltizia [è] peccato; E lo schernitore [è] l'abbominio degli uomini.

10 Jeśli w dniu ucisku ustaniesz, twoja siła jest słaba.

[Se] tu ti rallenti nel giorno della distretta, Le tue forze [saranno] corte.

11 [Jeśli] odmówisz ratunku prowadzonym na śmierć i tym, którzy idą na stracenie;

Se tu ti rattieni dal riscuoter quelli che son tratti alla morte, E quelli che stanno in forse di essere uccisi,

12 Jeśli powiesz: Nie wiedzieliśmy o tym; czy ten, który waży serca, nie rozumie? A ten, który strzeże twojej duszy, nie pozna? I czy nie odda człowiekowi według jego uczynków?

Dicendo: Ecco noi non ne sappiamo nulla; Colui che pesa i cuori non [vi] porrà egli mente? E il guardiano dell'anima tua [non] lo conoscerà egli, E non renderà egli a ciascuno secondo le sue opere?

13 Synu mój, jedz miód, bo jest dobry, i plaster miodu słodki dla twojego podniebienia.

Figliuol mio, mangia pure del miele; Perciocchè [egli è] buono; E del favo [del miele, che è] dolce al tuo palato;

14 Tak [będzie] poznanie mądrości dla twojej duszy; jeśli ją znajdziesz, będzie nagroda, a twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.

Tal [sarà] la conoscenza della sapienza all'anima tua, Quando tu l'avrai trovata; e vi sarà premio, E la tua speranza non sarà troncata.

15 Nie czyhaj, niegodziwcze, przed mieszkaniem sprawiedliwego, nie burz miejsca jego odpoczynku;

O empio, non insidiar l'abitacolo del giusto, Non guastare il suo ricetto.

16 Bo sprawiedliwy upada siedem razy, jednak znowu powstaje; a niegodziwi popadną w nieszczęście.

Perciocchè il giusto cade sette volte, e si rileva; Ma gli empi ruinano nel male.

17 Nie ciesz się, gdy twój nieprzyjaciel upadnie, i niech twoje serce się nie raduje, gdy się potknie;

Non rallegrarti, quando il tuo nemico sarà caduto; E quando egli sarà ruinato, il cuor tuo non [ne] gioisca;

18 Aby PAN tego nie widział i nie uznał za zło, i nie odwrócił od niego swojego gniewu.

Che talora il Signore nol vegga, e che [ciò] non gli dispiaccia, E ch'egli non istorni l'ira sua d'addosso a lui.

19 Nie gniewaj się z powodu złoczyńców ani nie zazdrość niegodziwym;

Non adirarti per li maligni; Non portare invidia agli empi.

20 Bo zły nie otrzyma nagrody, pochodnia niegodziwych zostanie zgaszona.

Perciocchè non vi sarà premio alcuno per lo malvagio; La lampana degli empi sarà spenta.

21 Synu mój, bój się PANA i króla, a nie przestawaj z chwiejnymi;

Figliuol mio, temi il Signore e il re; Non rimescolarti co' rapportatori.

22 Bo ich nieszczęście nastąpi nagle, a któż zna upadek obydwóch?

Perciocchè in un momento sorgerà la loro calamità; E chi conosce la ruina [procedente] d'amendue loro?

23 I to też [należy] do mądrych. Niedobrze jest mieć wzgląd na osobę w sądzie.

Queste cose ancora [son] per li Savi. Ei non [è] bene di aver riguardo alla qualità delle persone in giudicio.

24 Kto mówi niegodziwemu: Jesteś sprawiedliwy, tego będą ludzie przeklinać, a narody będą się nim brzydzić.

I popoli malediranno, [e] le nazioni esecreranno Colui che dice all'empio: Tu [sei] giusto.

25 A ci, którzy [go] strofują, będą szczęśliwi i przyjdzie na nich obfite błogosławieństwo.

Ma quelli che lo gastigano saranno grati; E benedizione di bene verrà sopra loro.

26 Pocałują wargi tego, który daje słuszną odpowiedź.

Chi risponde parole diritte Bacia le labbra.

27 Przygotuj swoją pracę na zewnątrz, a wykonuj ją na swoim polu, a potem buduj swój dom.

Ordina le tue faccende fuori, E mettile in assetto ne' tuoi campi; E poi edificherai la tua casa.

28 Nie bądź bez powodu świadkiem przeciw swemu bliźniemu ani nie oszukuj swymi wargami.

Non essere testimonio contro al tuo prossimo senza cagione; E vorresti tu subornare alcuno con le tue labbra?

29 Nie mów: Zrobię mu, jak on mi zrobił, oddam temu człowiekowi według jego uczynku.

Non dire: Come egli ha fatto a me, così farò a lui; Io renderò a costui secondo l'opera sua.

30 Szedłem koło pola leniwego i koło winnicy nierozumnego;

Io passai [già] presso al campo del pigro, E presso alla vigna dell'uomo scemo di senno;

31 A oto wszystko zarosło cierniem, pokrzywy pokryły wszystko, a kamienny mur był zburzony.

Ed ecco, [amendue] erano tutti montati in ortiche, I cardi ne aveano coperto il disopra, E la lor chiusura di pietre era ruinata.

32 Spojrzałem i rozważałem w sercu; obejrzałem i wyciągnąłem naukę.

Ed io, riguardando [ciò, vi] posi mente; Veduto[lo, ne] presi ammaestramento.

33 Trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, by odpocząć;

Dormendo un poco, sonnecchiando un poco, Piegando un poco le mani per riposare;

34 A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny, a niedostatek – jak mąż uzbrojony.

La tua povertà verrà [come] un viandante, E la tua inopia come uno scudiere.