Przysłów 20
1 Wino [jest] szydercą, mocny trunek – wrzaskliwy, a każdy, kto zostaje zwiedziony przez nie, jest niemądry.
Wiyn is a letcherouse thing and drunkenesse is ful of noise; who euere delitith in these, schal not be wijs.
2 Strach, [który budzi] król, jest jak ryk lwa; kto go rozgniewa, grzeszy przeciwko swojej duszy.
As the roryng of a lioun, so and the drede of the kyng; he that territh hym to ire, synneth ayens his owne lijf.
3 Zaprzestać sporu jest zaszczytem dla człowieka, ale [każdy] głupiec się w niego wdaje.
It is onour to a man that departith hym silf fro stryuyngis; but fonned men ben medlid with dispisyngis.
4 Leniwy nie orze z powodu zimna; dlatego będzie żebrać we żniwa, ale nic nie [otrzyma].
A slow man nolde ere for coold; therfor he schal begge in somer, and me schal not yyue to hym.
5 Rada w sercu człowieka jest jak głęboka woda, lecz człowiek roztropny zaczerpnie jej.
As deep watir, so counsel is in the herte of a man; but a wijs man schal drawe it out.
6 Większość ludzi przechwala się swoją dobrocią, ale wiernego człowieka któż znajdzie?
Many men ben clepid merciful; but who schal fynde a feithful man?
7 Sprawiedliwy postępuje uczciwie, błogosławione [są] po nim jego dzieci.
Forsothe a iust man that goith in his simplenesse, schal leeue blessid sones aftir hym.
8 Król siedzący na swoim sędziowskim tronie rozprasza swoimi oczami wszelkie zło.
A king that sittith in the seete of doom, distrieth al yuel bi his lokyng.
9 Któż może powiedzieć: Oczyściłem swoje serce, jestem czysty od swego grzechu?
Who may seie, Myn herte is clene; Y am clene of synne?
10 Dwojakie odważniki i dwojaka miara – obydwa budzą odrazę w PANU.
A weiyte and a weiyte, a mesure and a mesure, euer eithir is abhomynable at God.
11 Nawet dziecko poznaje się po uczynkach, czy jego czyn jest czysty i prawy.
A child is vndurstondun bi hise studies, yf his werkis ben riytful and cleene.
12 Ucho, które słyszy, i oko, które widzi, oba uczynił PAN.
An eere heringe, and an iye seynge, God made euere eithir.
13 Nie kochaj spania, byś nie zubożał; otwórz oczy, a nasycisz się chlebem.
Nyle thou loue sleep, lest nedynesse oppresse thee; opene thin iyen, and be thou fillid with looues.
14 [To] liche, [to] liche, mówi kupujący, ale chwali się, gdy odchodzi.
Ech biere seith, It is yuel, it is yuel; and whanne he hath go awey, thanne he schal haue glorie.
15 Istnieje złoto i obfitość pereł, ale wargi rozumne są kosztownym klejnotem.
Gold, and the multitude of iemmes, and a preciouse vessel, ben the lippis of kunnyng.
16 Zabierz szatę tego, [który ręczył] za obcego, a od tego, [który ręczył] za cudzą kobietę, zabierz zastaw.
Take thou awei the cloth of hym, that was borewe of an othere man; and for straungeris take thou awei a wed fro hym.
17 Chleb oszustwa smakuje człowiekowi, ale potem jego usta będą napełnione piaskiem.
The breed of a leesing is sweet to a man; and aftirward his mouth schal be fillid with rikenyng.
18 Zamysły są utwierdzone dzięki radzie, a wojnę prowadź z rozwagą.
Thouytis ben maad strong bi counselis; and bateils schulen be tretid bi gouernals.
19 Plotkarz zdradza tajemnice; dlatego nie zadawaj się z tym, który pochlebia wargami.
Be thou not medlid with him that schewith pryuetees, and goith gylefulli, and alargith hise lippis.
20 Kto złorzeczy swemu ojcu albo matce, tego pochodnia zgaśnie w gęstych ciemnościach.
The liyt of hym that cursith his fadir and modir, schal be quenchid in the myddis of derknessis.
21 Dziedzictwo prędko nabyte na początku nie będzie błogosławione na końcu.
Eritage to which me haastith in the bigynnyng, schal wante blessing in the laste tyme.
22 Nie mów: Odpłacę złem. Czekaj na PANA, a wybawi cię.
Seie thou not, Y schal yelde yuel for yuel; abide thou the Lord, and he schal delyuere thee.
23 Dwojakie odważniki budzą odrazę w PANU, a fałszywa waga nie jest dobra.
Abhomynacioun at God is weiyte and weiyte; a gileful balaunce is not good.
24 Od PANA pochodzą drogi człowieka; jakże może człowiek zrozumieć własną drogę?
The steppis of man ben dressid of the Lord; who forsothe of men mai vndurstonde his weie?
25 Sidłem dla człowieka jest pożreć to, co święte, i zastanowić się dopiero po złożeniu ślubów.
Falling of man is to make auow to seyntis, and aftirward to withdrawe the vowis.
26 Mądry król rozprasza niegodziwych i wywiera na nich zemstę.
A wijs kyng scaterith wickid men; and bowith a bouwe of victorie ouer hem.
27 Duch człowieka [jest] pochodnią PANA, [która] bada wszystkie skrytości wnętrza.
The lanterne of the Lord is the spirit of man, that sekith out alle the priuetees of the wombe.
28 Miłosierdzie i prawda strzegą króla, a jego tron oparty jest na miłosierdziu.
Merci and treuthe kepen a kyng; and his trone is maad strong bi mekenesse.
29 Chlubą młodzieńców jest ich siła, a ozdobą starców – sędziwość.
The ful out ioiyng of yonge men is the strengthe of hem; and the dignyte of elde men is hoornesse.
30 Siność ran oczyszcza zło, a razy – głębię wnętrza.
The wannesse of wounde schal wipe aweie yuels, and woundis in the priuyere thingis of the wombe.
