Jana 11
1 A był chory pewien [człowiek], Łazarz z Betanii, z miasteczka Marii i jej siostry Marty.
A certayne man was sicke named Lazarus of Bethania the toune of Mary and her sister Martha.
2 A to była ta Maria, która namaściła Pana maścią i wycierała jego nogi swoimi włosami. Jej to brat, Łazarz, chorował.
It was that Mary which annoynted Iesus with oyntment and wyped his fete with her heere whose brother Lazarus was sicke
3 Siostry więc posłały do niego [wiadomość]: Panie, oto ten, którego miłujesz, choruje.
and his sisters sent vnto him sayinge. Lorde behold he whom thou lovest is sicke.
4 A gdy Jezus to usłyszał, powiedział: Ta choroba nie jest na śmierć, ale na chwałę Bożą, aby przez nią był uwielbiony Syn Boży.
When Iesus hearde yt he sayd: this infirmite is not vnto deth but for ye laude of God that the sonne of God myght be praysed by the reason of it.
5 Jezus zaś miłował Martę i jej siostrę, i Łazarza.
Iesus loved Martha and her sister and Lazarus.
6 A gdy usłyszał, że choruje, został jeszcze dwa dni w miejscu, w którym przebywał.
After he hearde that he was sicke then aboode he two dayes still in the same place where he was.
7 Lecz potem powiedział do swoich uczniów: Chodźmy znowu do Judei.
Then after that sayd he to his disciples: let us goo into Iewry agayne.
8 Uczniowie mu powiedzieli: Mistrzu, Żydzi dopiero co usiłowali cię ukamienować, a znowu tam idziesz?
His disciples sayde vnto him. Master the Iewes lately sought meanes to stone the and wilt thou goo thyther agayne?
9 Jezus odpowiedział: Czyż dzień nie ma dwunastu godzin? Jeśli ktoś chodzi we dnie, nie potknie się, bo widzi światłość tego świata.
Iesus answered: are ther not twelve houres in ye daye? Yf a man walke in ye daye he stombleth not because he seith the lyght of this worlde.
10 A jeśli ktoś chodzi w nocy, potknie się, bo nie ma w nim światłości.
But yf a ma walke in ye nyght he stombleth because ther is no lyght in him.
11 To powiedział, a potem dodał: Łazarz, nasz przyjaciel, śpi, ale idę, aby obudzić go ze snu.
This sayde he and after yt he sayde vnto the: oure frende Lazarus slepeth but I goo to wake him out of slepe.
12 Wtedy jego uczniowie powiedzieli: Panie, jeśli śpi, będzie zdrowy.
Then sayde his disciples: Lorde yf he slepe he shall do well ynough.
13 Ale Jezus mówił o jego śmierci, lecz oni myśleli, że mówił o zaśnięciu [zwykłym] snem.
How be it Iesus spake of his deeth: but they thought yt he had spoke of ye naturall slepe.
14 Wówczas Jezus powiedział im otwarcie: Łazarz umarł.
Then sayde Iesus vnto the playnly Lazarus is deed
15 I ze względu na was raduję się, że mnie tam nie było, abyście uwierzyli. Ale chodźmy do niego.
and I am glad for youre sakes yt I was not there because ye maye beleve. Neverthelesse let vs go vnto him.
16 Wtedy Tomasz, zwany Didymos, powiedział do współuczniów: Chodźmy i my, aby z nim umrzeć.
Then sayde Thomas which is called Dydimus vnto ye disciples: let vs also goo that we maye dye wt him
17 Kiedy Jezus przyszedł, zastał go już cztery dni leżącego w grobie.
Then went Iesus and founde that he had lyne in his grave foure dayes already.
18 A Betania była niedaleko Jerozolimy, [w odległości] około piętnastu stadiów.
Bethanie was nye vnto Ierusalem aboute. xv. furlonges of
19 A wielu Żydów przyszło do Marty i Marii, aby je pocieszyć po [stracie] brata.
and many of the Iewes were come to Martha and Mary to comforte them over their brother.
20 Gdy Marta usłyszała, że Jezus nadchodzi, wybiegła mu naprzeciw. Ale Maria siedziała w domu.
Martha assone as she hearde yt Iesus was comynge went and met him: but Mary sate still in the housse.
21 I powiedziała Marta do Jezusa: Panie, gdybyś tu był, mój brat by nie umarł.
Then sayde Martha vnto Iesus: Lorde yf thou haddest bene here my brother had not bene deed:
22 Ale i teraz wiem, że Bóg da tobie, o cokolwiek go poprosisz.
but neverthelesse I knowe that whatsoever thou axest of God God will geve it the.
23 Jezus jej odpowiedział: Twój brat zmartwychwstanie.
Iesus sayde vnto her: Thy brother shall ryse agayne.
24 Marta mu powiedziała: Wiem, że zmartwychwstanie przy zmartwychwstaniu w dniu ostatecznym.
Martha sayde vnto him: I knowe that he shall ryse agayne in the resurreccion at the last daye.
25 I powiedział do niej Jezus: Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we mnie wierzy, choćby i umarł, będzie żył.
Iesus sayde vnto her: I am the resurreccion and the lyfe: He that beleveth on me ye though he were deed yet shall he lyve.
And whosoever lyveth and belevest on me shall never dye. Beleveth thou this? (aiōn g165)
27 Odpowiedziała mu: Tak, Panie. Ja uwierzyłam, że ty jesteś Chrystusem, Synem Bożym, który miał przyjść na świat.
She sayde vnto him: ye Lorde I beleve that thou arte Christ the sonne of god which shuld come into the worlde.
28 A to powiedziawszy, poszła i potajemnie zawołała swoją siostrę Marię, i powiedziała: Jest tu Nauczyciel i woła cię.
And assone as she had so sayde she went her waye and called Marie her sister secretly sayinge: The master is come and calleth for the
29 Gdy tylko ona to usłyszała, zaraz wstała i poszła do niego.
And she assone as she hearde that arose quickly and came vnto him.
30 A Jezus jeszcze nie wszedł do miasteczka, lecz był na tym miejscu, gdzie Marta wyszła mu naprzeciw.
Iesus was not yet come into the toune: but was in the place where Martha met him.
31 Wtedy Żydzi, którzy byli z nią w domu i pocieszali ją, widząc, że Maria szybko wstała i wyszła, poszli za nią, mówiąc: Idzie do grobu, aby tam płakać.
The Iewes then which were with her in the housse and comforted her when they sawe Mary that she rose vp hastely and went out folowed her saying: She goeth vnto the grave to wepe there.
32 A gdy Maria przyszła tam, gdzie był Jezus, ujrzała go, przypadła mu do nóg i powiedziała: Panie, gdybyś tu był, mój brat by nie umarł.
Then when Mary was come where Iesus was and sawe him she fell doune at his fete sayinge vnto him: Lorde yf thou haddest bene here my brother had not bene deed.
33 Kiedy Jezus zobaczył ją płaczącą i płaczących Żydów, którzy z nią przyszli, rozrzewnił się w duchu i zasmucił się.
When Iesus sawe her wepe and ye Iewes also wepe which came wt her he groned in ye sprete and was troubled in him selfe
34 I zapytał: Gdzie go położyliście? Odpowiedzieli mu: Panie, chodź i zobacz.
and sayde: Where have ye layed him? They sayde vnto him: Lorde come and se.
35 I Jezus zapłakał.
And Iesus wept.
36 Wtedy Żydzi powiedzieli: Patrzcie, jak go miłował.
Then sayde the Iewes: Beholde howe he loved him.
37 A niektórzy z nich mówili: Czyż ten, który otworzył oczy ślepego, nie mógł sprawić, aby on nie umarł?
And some of the sayde: coulde not he which openned the eyes of the blynde have made also that this man shuld not have dyed?
38 Jezus zaś [ponownie] się rozrzewnił i przyszedł do grobu. Była to jaskinia, a u jej [wejścia] był położony kamień.
Iesus agayne groned in him selfe and came to the grave. It was a caue and a stone layde on it.
39 I powiedział Jezus: Usuńcie ten kamień. Powiedziała do niego Marta, siostra zmarłego: Panie, już cuchnie, bo od czterech dni [leży] w grobie.
And Iesus sayd: take ye awaye the stone. Martha the sister of him that was deed sayd vnto him: Lorde by this tyme he stinketh. For he hath bene deed foure dayes:
40 Jezus jej rzekł: Czyż nie powiedziałem ci, że jeśli uwierzysz, ujrzysz chwałę Bożą?
Iesus sayde vnto her: Sayde I not vnto the yt if thou didest beleve thou shuldest se ye glory of God.
41 Wtedy usunęli kamień [z miejsca], gdzie był położony zmarły. Jezus zaś podniósł oczy w górę i powiedział: Ojcze, dziękuję ci, że mnie wysłuchałeś.
Then they toke awaye ye stone from ye place where the deed was layde. And Iesus lyfte vp his eyes and sayde: Father I thanke the because that thou hast hearde me.
42 A ja wiedziałem, że mnie zawsze wysłuchujesz, ale powiedziałem to ze względu na stojących wokoło ludzi, aby uwierzyli, że ty mnie posłałeś.
I wot that thou hearest me all wayes: but because of the people that stonde by I sayde it yt they maye beleve that thou hast sent me.
43 Gdy to powiedział, zawołał donośnym głosem: Łazarzu, wyjdź na zewnątrz!
And when he thus had spoken he cryed wt a loud voyce. Lazarus come forthe.
44 I wyszedł ten, który umarł, mając ręce i nogi powiązane opaskami, a twarz obwiązaną chustką. Powiedział do nich Jezus: Rozwiążcie go i pozwólcie mu odejść.
And he that was deed came forth bounde hand and fote with grave bondes and his face was bounde with a napkin. Iesus sayde vnto the: loowse him and let him goo.
45 Wielu więc z Żydów, którzy przyszli do Marii i widzieli to, czego Jezus dokonał, uwierzyło w niego.
Then many of the Iewes which came to Mary and had sene the thinges which Iesus dyd beleved on him.
46 Lecz niektórzy z nich odeszli do faryzeuszy i powiedzieli im, co Jezus uczynił.
But some of them went their wayes to the Pharises and tolde them what Iesus had done.
47 Wtedy naczelni kapłani i faryzeusze zebrali się na naradę i mówili: Co zrobimy? Bo ten człowiek czyni wiele cudów.
Then gadered the hye prestes and the Pharises a counsell and sayde: what do we? This ma doeth many miracles.
48 Jeśli go tak zostawimy, wszyscy uwierzą w niego i przyjdą Rzymianie, i zabiorą [nam] to nasze miejsce i naród.
Yf we let him scape thus all men will beleve on him and ye Romaynes shall come and take awaye oure countre and the people.
49 A jeden z nich, Kajfasz, który był tego roku najwyższym kapłanem, powiedział do nich: Wy nic nie wiecie;
And one of them named Cayphas which was the hieprest yt same yeare sayde vnto them: Ye perceave nothinge at all
50 I nie bierzecie pod uwagę, że pożyteczniej jest dla nas, żeby jeden człowiek umarł za lud, a żeby cały ten naród nie zginął.
nor yet consider that it is expedient for vs that one man dye for the people and not that all the people perisshe.
51 A nie mówił tego sam od siebie, ale będąc tego roku najwyższym kapłanem, prorokował, że Jezus miał umrzeć za ten naród;
This spake he not of him selfe but beinge hye preste that same yeare he prophesied that Iesus shulde dye for the people
52 A nie tylko za ten naród, ale też [po to], aby zgromadzić w jedno rozproszone dzieci Boże.
and not for the people only but that he shuld gader to geder in one the chyldren of God which were scattered abroode.
53 Od tego więc dnia naradzali się wspólnie [nad tym], aby go zabić.
From that daye forth they held a counsell to geder for to put him to deeth.
54 A Jezus już nie chodził jawnie wśród Żydów, ale odszedł stamtąd do krainy, która leży w pobliżu pustyni, do miasta zwanego Efraim, i tam mieszkał ze swoimi uczniami.
Iesus therfore walked no more opely amoge the Iewes: but wet his waye thence vnto a coutre nye to a wildernes into a cite called Ephraim and there hauted with his disciples.
55 A zbliżała się Pascha żydowska. I wielu z tej okolicy szło do Jerozolimy przed Paschą, aby się oczyścić.
And the Iewes ester was nye at hand and many went out of the countre vp to Ierusalem before the ester to purify them selves.
56 Szukali Jezusa i stojąc w świątyni, mówili jedni do drugich: Czy myślicie, że nie przyjdzie na święto?
Then sought they for Iesus and spake bitwene the selves as they stode in the teple: What thinke ye seynge he cometh not to the feast.
57 A naczelni kapłani i faryzeusze wydali nakaz, [aby], jeśli ktoś się dowie, gdzie jest, oznajmił [to], żeby go [mogli] schwytać.
The hye prestes and Pharises had geven a comaundemet that yf eny man knew where he were he shuld shewe it that they myght take him.
