Kaznodziei 10
1 Zdechłe muchy zasmradzają i psują olejek aptekarza. Tak samo odrobina głupstwa psuje [człowieka] poważanego z powodu jego mądrości i sławy.
Dead flies cause the ointment of the apothecary to send forth a stinking smell: so does a little folly him that is in reputation for wisdom and honor.
2 Serce mądrego jest po jego prawicy, ale serce głupca po jego lewicy.
A wise man’s heart is at his right hand; but a fool’s heart at his left.
3 Nawet gdy głupiec idzie drogą, brakuje mu rozumu, i mówi wszystkim, że jest głupcem.
Yes also, when he that is a fool walks by the way, his wisdom fails him, and he says to every one that he is a fool.
4 Jeśli duch władcy powstaje przeciwko tobie, nie opuszczaj swego miejsca, gdyż pokora zapobiega wielkim wykroczeniom.
If the spirit of the ruler rise up against you, leave not your place; for yielding pacifies great offenses.
5 Jest zło, które widziałem pod słońcem, to błąd, który pochodzi od władcy:
There is an evil which I have seen under the sun, as an error which proceeds from the ruler:
6 Głupota jest wywyższona do wielkiej godności, a bogaci [w mądrość] siedzą nisko.
Folly is set in great dignity, and the rich sit in low place.
7 Widziałem sługi na koniach, a książąt idących pieszo jak słudzy.
I have seen servants on horses, and princes walking as servants on the earth.
8 Kto kopie dół, [sam] w niego wpadnie, kto rozwala płot, tego ukąsi wąż.
He that digs a pit shall fall into it; and whoever breaks an hedge, a serpent shall bite him.
9 Kto przenosi kamienie, porani się nimi, kto rąbie drwa, naraża się na niebezpieczeństwo.
Whoever removes stones shall be hurt therewith; and he that splits wood shall be endangered thereby.
10 Jeśli stępi się żelazo, a nie naostrzy się jego ostrza, wtedy trzeba wytężyć siły. Ale lepiej skutkuje mądrość.
If the iron be blunt, and he do not whet the edge, then must he put to more strength: but wisdom is profitable to direct.
11 Wąż ukąsi bez zaklęcia, a gaduła nie jest niczym lepszym.
Surely the serpent will bite without enchantment; and a babbler is no better.
12 Słowa z ust mądrego są łaskawe, ale wargi głupca pożerają jego samego.
The words of a wise man’s mouth are gracious; but the lips of a fool will swallow up himself.
13 Początek słów jego ust to głupota, a koniec jego mowy to wielkie szaleństwo.
The beginning of the words of his mouth is foolishness: and the end of his talk is mischievous madness.
14 Głupiec wiele mówi, [choć] człowiek nie wie, co nastąpi. Któż mu oznajmi, co po nim nastanie?
A fool also is full of words: a man cannot tell what shall be; and what shall be after him, who can tell him?
15 Głupi męczą się trudem, a nie wiedzą nawet, jak dojść do miasta.
The labor of the foolish wearies every one of them, because he knows not how to go to the city.
16 Biada tobie, ziemio, gdy twoim królem dziecko, a twoi książęta z rana biesiadują.
Woe to you, O land, when your king is a child, and your princes eat in the morning!
17 Błogosławiona jesteś, ziemio, gdy twój król pochodzi ze szlachetnego rodu, a twoi książęta we właściwym czasie jadają, by się posilić, a nie dla pijaństwa.
Blessed are you, O land, when your king is the son of nobles, and your princes eat in due season, for strength, and not for drunkenness!
18 Z powodu lenistwa chyli się dach, a wskutek opieszałości rąk przecieka dom.
By much slothfulness the building decays; and through idleness of the hands the house drops through.
19 Dla uciechy wyprawia się ucztę i wino rozwesela życie, ale pieniądze umożliwiają wszystko.
A feast is made for laughter, and wine makes merry: but money answers all things.
20 Nawet w swoich myślach nie złorzecz królowi ani w swojej sypialni nie przeklinaj bogatego, bo ptak niebieski zaniesie ten głos, a to, co skrzydlate, rozgłosi sprawę.
Curse not the king, no not in your thought; and curse not the rich in your bedchamber: for a bird of the air shall carry the voice, and that which has wings shall tell the matter.
