Rodzaju 38

1 I stało się czasu onego, że Judas odszedł od braci swej, i wstąpił do niektórego męża Odolamickiego, którego imię było Chyra.

At that time, Judah left his older and younger brothers and went down from the hilly area and stayed with a man whose name was Hiram, who lived in Adullam [town].

2 I ujrzał tam Judas córkę męża Chananejskiego, którego zwano Sua; a pojąwszy ją, wszedł do niej.

There he (met/became acquainted with) a woman who was the daughter of a man from Canaan named Shua. He married her. He had sex [EUP] with her,

3 A ona począwszy porodziła syna, i nazwała imię jego Her.

and she became pregnant and later gave birth to a son, whom he named Er.

4 Zasię począwszy porodziła syna, i nazwała imię jego Onan.

Later she became pregnant again and gave birth to another son whom she named Onan.

5 Nad to jeszcze urodziła syna, i nazwała imię jego Sela; a Judas był w Chezybie, gdy mu urodziła.

Many years later, when Judah and his family went to live in Kezib [town], Judah’s wife gave birth to another son, whom she named Shelah.

6 I dał Judas żonę Herowi pierworodnemu swemu, której imię było Tamar.

When Judah’s oldest son Er [grew up], Judah got a wife for him, a woman named Tamar.

7 I był Her, pierworodny Judasów, zły w oczach Pańskich, i zabił go Pan.

But Er did something that Yahweh considered to be very wicked, so Yahweh caused him to die.

8 Tedy rzekł Judas do Onana: Wnijdź do żony brata twego, a złącz się z nią prawem powinowactwa, i wzbudź nasienie bratu twemu.

Then Judah said to Onan, “Your older brother died without having any sons. So marry his widow and have sex [EUP] with her. That is what our customs require that you should do.”

9 Lecz wiedząc Onan, iż to potomstwo nie jemu być miało, gdy wchodził do żony brata swego, tracił z siebie nasienie na ziemię, aby nie wzbudził potomstwa bratu swemu.

But Onan knew if he did that, any children who would be born would not be considered to be his. So every time he had sex [EUP] with his brother’s widow, he spilled his semen on the ground, so that she would not get pregnant and produce children for his older brother.

10 I nie podobało się to Panu, co Onan czynił; przeto go też Pan zabił.

Yahweh considered that what he did was wicked, so he caused him to die also.

11 Zatem rzekł Judas do Tamary, niewiasty swej: Mieszkaj wdową w domu ojca twego, aż urośnie Sela, syn mój, bo rzekł: By on też snać nie umarł jako bracia jego. I odeszła Tamar, i mieszkała w domu ojca swego.

Then Judah said to his daughter-in-law Tamar, “Return to your father’s house, but do not marry anyone else. When my youngest son Shelah grows up, [he can marry you].” But Judah [really did not want Shelah to marry her, because] he was afraid that then Shelah would die too, just as his older brothers had died. So Tamar [obeyed Judah and] went back to live in her father’s house again.

12 A gdy minęło wiele dni, umarła córka Suego, żona Judasowa; i pocieszywszy się Judas, szedł do tych, co strzygli owce jego, sam i Chyra, towarzysz jego, Odolamita, do Timnat.

Several years later, Judah’s wife, who was the daughter of Shua, died. When the time of mourning for her was finished, Judah decided to go up to Timnah, to the place where his (men were shearing his sheep/sheep were being sheared) His friend Hiram, from Adullam, went with him.

13 I oznajmiono to Tamarze, mówiąc: Oto, świeker twój idzie do Timnat, aby strzygł owce swoje.

Someone said to Tamar, “Your father-in-law is going to [the fields near the city of] Timnah to help the men who are shearing his sheep.”

14 Która złożywszy z siebie szaty wdowieństwa swego, okryła się rąbkiem, i zatknęła się, i usiadła na rozstaniu drogi, która wiedzie do Timnat; bo widziała, że był urósł Sela, a ona nie była mu dana za żonę.

[She realized that now Shelah was grown up, but Judah had not given her to him to be his wife. So] she took off her widow’s clothes, and covered her head with a veil, so that people would not (recognize her/know who she was). Then she sat down at the entrance to Enaim [town], which is on the road to Timnah.

15 A ujrzawszy ją Judas, mniemał, że to nierządnica, bo zakryła była twarz swoję.

When Judah came along and saw her, he thought that she was a prostitute, because she had covered her head [like prostitutes often did] (OR, [and sat where prostitutes often sat)].

16 Tedy ustąpiwszy do niej z drogi, mówił: Proszę niech wnijdę do ciebie; albowiem nie wiedział, żeby jego synowa była. I rzekła: Cóż mi dasz, żebyś do mnie wszedł?

Judah did not realize that she was his daughter-in-law. So he said to her, “Hey, let me have sex [EUP] with you!” She replied, “What will you give me for allowing you to have sex [EUP] with me?”

17 I odpowiedział: Poślęć koźlątko z trzody; a ona rzekła: Daszże mi zastaw, aż mi je przyślesz?

He replied, “I will send you a young goat from my flock of goats.” She asked, “Will you give me something now for me to keep until you send the goat?”

18 I rzekł: Cóż ci mam dać w zastaw? A ona odpowiedziała: Pierścień twój, i chustkę twoję, i laskę twoję, którą masz w ręce swej. Tedy jej dał, i wszedł do niej; a poczęła z niego.

He replied, “What do you want me to give to you?” She replied, “Give me the ring that has your name on it that is tied by a cord around your neck, and give me the walking stick that you are holding in your hand.” So he gave them to her. Then he had sex [EUP] with her, and she became pregnant.

19 A wstawszy odeszła, i złożywszy z siebie odzienie swoje, oblekła się w szaty wdowieństwa swego.

After she left, she took off the veil and put her widow’s clothes on again.

20 Potem posłał Judas koźlątko, przez rękę towarzysza swego Odolamitę, aby odebrał zastawę z ręki niewiasty onej; ale jej nie znalazł.

Judah gave a young goat to his friend from Adullam, for him to take back to the woman, as he had promised. But his friend could not find the woman.

21 I pytał mężów miejsca onego, mówiąc: Gdzie jest nierządnica ona, która była na rozstaniu tej drogi? Którzy odpowiedzieli: Nie było tu nierządnicy.

So he asked the men who lived there, “Where is the prostitute who was sitting by the road at Enaim?” They replied, “There has never been a prostitute here!”

22 Wrócił się tedy do Judasa, i rzekł: Nie znalazłem jej; lecz i mężowie miejsca onego powiedzieli: Nie było tu żadnej nierządnicy.

So he went back to Judah and said, “I did not find her. [Furthermore], the men who live in that town said, ‘There has never been a prostitute here.’”

23 Tedy rzekł Judas: Niechże sobie ma ten zakład, abyśmy nie byli na wzgardę; otom posyłał to koźlątko, a tyś jej nie znalazł.

Judah said, “She can keep the things that I gave to her. If we continued to search for her, people would ridicule us. I tried to send this young goat to her, but you could not find her to give it to her.”

24 I stało się, jakoby po trzech miesiącach, powiedziano Judzie, mówiąc: Dopuściła się nierządu Tamar, synowa twoja, a oto, już brzemienna jest z nierządu. Tedy rzekł Judas: Wywiedźcie ją, aby była spalona.

About three months later, someone told Judah, “Your daughter-in-law Tamar has become a prostitute and now she is pregnant!” Judah said, “Drag her outside of the city and kill her by burning her!”

25 A gdy była wywiedziona, posłała do świekra swego, mówiąc: Z męża, którego te rzeczy są, jestem brzemienna. Przy tem powiedziała: Poznaj proszę, czyj to pierścień, i chustka, i laska?

But as they were taking her outside of the city, she gave the ring and walking stick to someone, and told him to take them to Judah, and say to him, “The man who owns these things is the one who caused me to become pregnant.” She also said to tell him, “Look at this ring, and the cord that is attached to it, and this walking stick. Whose are they?”

26 Tedy poznawszy to Judas rzekł: Sprawiedliwsza jest nad mię, ponieważem jej nie dał Seli, synowi memu; i więcej jej nie uznał.

When the man did that, Judah recognized the ring and the stick. He said, “She is more righteous than I am. I did not tell my son Shelah to marry her, as I promised that I would.” And Judah did not have sex [EUP] with her again.

27 I stało się, gdy przyszedł czas rodzenia jej, oto bliźnięta były w żywocie jej.

When it was time for her to give birth, [she was surprised that] there were twin boys in her womb.

28 A gdy rodziła, wytknęło rękę jedno dziecię, którą ująwszy baba, uwiązała u ręki nić czerwoną mówiąc: Ten pierwej wynijdzie.

As she was giving birth, one of them put out his hand. So the midwife fastened a scarlet thread around his wrist, saying, “This one came out first.”

29 I stało się, gdy zasię wciągnęło rękę swoję, oto, wyszedł brat jego; i rzekła: Czemuś przerwał? na tobie niech będzie rozerwanie; i nazwała imię jego Fares.

But he pulled his hand back inside the womb, and his brother came out first. So she said, “So this is how you break your way out first!” So she named him Perez, [which sounds like the Hebrew word that means ‘breaking out].’

30 A potem wyszedł brat jego, na którego ręce była nić czerwona; i nazwała imię jego Zera.

Then his younger brother, the one who had the scarlet thread around his wrist, came out. And he was named Zerah, [which sounds like the Hebrew word that means ‘redness of dawn].’