Łukasza 18
1 Pewnego dnia Jezus, mówiąc o potrzebie wytrwałej modlitwy, opowiedział uczniom następującą przypowieść:
Jesus told his disciples a parable to show them that they should always pray and never despair.
2 —Żył w pewnym mieście sędzia—człowiek nieprzejmujący się Bogiem i lekceważący ludzi.
‘There was,’ he said, ‘in a certain town a judge, who had no fear of God nor regard for people.
3 Często przychodziła do niego pewna wdowa z tego miasta i błagała: „Bądź moim obrońcą przed tym, który mnie oskarża”.
In the same town there was a widow who went to him again and again, and said “Grant me justice against my opponent.”
4 Sędzia przez pewien czas nie chciał tego uczynić. W końcu jednak pomyślał sobie: „Chociaż nie przejmuję się Bogiem i nie obchodzą mnie ludzie,
For a time the judge refused, but afterwards he said to himself “Although I am without fear of God or regard for people,
5 to pomogę tej natrętnej kobiecie, żeby mi więcej nie zawracała głowy”.
yet, as this widow is so troublesome, I will grant her justice, to stop her from plaguing me with her endless visits.”’
6 Widzicie, co ten zły sędzia sobie pomyślał?—kontynuował Jezus.
Then the Master added, ‘Listen to what this iniquitous judge says!
7 —Czyż więc Bóg nie weźmie w obronę swoich wybranych, którzy Go o to błagają dniem i nocą? I czy będzie z tym zwlekał?
And God – won’t he see that his own people, who cry to him night and day, have justice done them – though he holds his hand?
8 Z pewnością szybko przyjdzie im z pomocą! Ale czy ludzie będą jeszcze wierzyć Bogu, gdy Ja, Syn Człowieczy, powtórnie powrócę na ziemię?
He will, I tell you, give them justice soon enough! Yet, when the Son of Man comes, will he find faith on earth?’
9 Następnie, zwracając się do tych, którzy szczycili się własną doskonałością, a pogardzali innymi, opowiedział następującą przypowieść:
Another time, speaking to people who were satisfied that they were religious, and who regarded everyone else with scorn, Jesus told this parable –
10 —Dwóch ludzi przyszło do świątyni, aby się modlić: szanowany przez wszystkich faryzeusz i pogardzany poborca podatkowy.
‘Two men went up into the Temple Courts to pray. One was a Pharisee and the other a tax-gatherer.
11 Pierwszy stanął z przodu i tak się modlił: „Dziękuję Ci, Boże, że nie jestem grzesznikiem, jak inni ludzie—chciwi, bezbożni, niewierni w małżeństwie albo jak ten nędzny poborca podatkowy!
The Pharisee stood forward and began praying to himself in this way – “God, I thank you that I am not like other men – thieves, rogues, adulterers – or even like this tax-gatherer.
12 Aż dwa razy w tygodniu powstrzymuję się od posiłków i składam w ofierze dziesięć procent moich dochodów”.
I fast twice a week, and give a tenth of everything I get to God.”
13 W tym czasie poborca podatkowy stał z daleka i nie śmiał nawet podnieść oczu ku niebu. Bił się z żalem w piersi i błagał: „Boże, okaż mi, grzesznikowi, litość!”.
Meanwhile the tax-gatherer stood at a distance, not venturing even to raise his eyes to heaven, but he kept striking his breast and saying “God, have mercy on me, a sinner.”
14 Zapewniam was, że ten drugi odszedł do domu z Bożym przebaczeniem, nie pierwszy! Każdy bowiem, kto sam siebie wywyższa, zostanie poniżony. A kto się uniża, zostanie wywyższony.
This man, I tell you, went home pardoned, rather than the other. For everyone who exalts himself will be humbled, while everyone who humbles himself will be exalted.’
15 Zdarzyło się też, że przyprowadzono do Jezusa dzieci, aby je pobłogosławił. Uczniowie jednak odsuwali je, nie chcąc, aby Mu przeszkadzały.
Some of the people were bringing even their babies to Jesus, for him to touch them; but, when the disciples saw it, they began to find fault with those who had brought them.
16 Widząc to, Jezus przywołał je do siebie, i rzekł: —Nie zabraniajcie dzieciom przychodzić do Mnie, gdyż do takich jak one należy królestwo Boże.
Jesus, however, called the little children to him. ‘Let the little children come to me,’ he said, ‘and do not hinder them, for it is to the childlike that the kingdom of God belongs.
17 Zapewniam was: Jeśli ktoś nie przyjdzie do Boga tak, jak dziecko przychodzi do ojca, nie będzie miał wstępu do Jego królestwa.
I tell you, unless a man receives the kingdom of God like a child, he will not enter it at all.’
18 Innym razem pewien wysoko postawiony człowiek zapytał Jezusa: —Dobry Nauczycielu, co mam czynić, aby osiągnąć życie wieczne? (aiōnios g166)
And one of the leaders asked Jesus this question – ‘Good teacher, what must I do if I am to gain eternal life?’ (aiōnios g166)
19 —Dlaczego nazywasz Mnie dobrym?—zapytał Jezus. —Naprawdę dobry jest tylko Bóg.
‘Why do you call me good?’ answered Jesus. ‘No one is good but God.
20 Jeśli zaś chodzi o twoje pytanie, to znasz chyba przykazania: „Bądź wierny w małżeństwie, nie zabijaj, nie kradnij, nie składaj fałszywych zeznań, szanuj rodziców!”?
You know the commandments – Do not commit adultery, Do not kill, Do not steal, Do not say what is false about others, Honour your father and your mother.’
21 —Nauczycielu! Nigdy nie przekroczyłem żadnego z nich—odpowiedział.
‘I have observed all these,’ he replied, ‘from childhood.’
22 —Zatem jedno pozostało ci do zrobienia—powiedział Jezus. —Sprzedaj swój majątek, a pieniądze rozdaj biednym. To zapewni ci skarb w niebie. Potem wróć i chodź ze Mną.
Hearing this, Jesus said to him, ‘There is one thing still lacking in you; sell everything that you have, and distribute to the poor, and you will have wealth in heaven; then come and follow me.’
23 Na te słowa rozmówca spochmurniał; był bowiem bardzo bogaty.
But the man became greatly distressed on hearing this, for he was extremely rich.
24 Jezus odprowadził go wzrokiem i powiedział: —Oto jak trudno jest bogatym wejść do królestwa Bożego.
Seeing this, Jesus said to his disciples, ‘How hard it is for the wealthy to enter the kingdom of God!
25 Łatwiej wielbłądowi przejść przez ucho od igły, niż bogatemu człowiekowi wejść do królestwa Bożego.
It is easier, indeed, for a camel to get through a needle’s eye than for a rich person to enter the kingdom of God!’
26 Ludzie, którzy słyszeli te słowa, zapytali: —Kto więc może być zbawiony?
‘Then who can be saved?’ asked those who heard this.
27 —To przekracza ludzkie możliwości, ale dla Boga wszystko jest możliwe—odparł Jezus.
But Jesus said, ‘What is impossible with people is possible with God.’
28 —My zostawiliśmy wszystko i poszliśmy za Tobą—odezwał się Piotr.
‘But we,’ said Peter, ‘we left what belonged to us and followed you.’
29 —Zapewniam was—odpowiedział Jezus—że każdy, kto dla sprawy królestwa Bożego, opuścił dom, żonę, braci, rodziców lub dzieci,
‘I tell you,’ he answered, ‘that there is no one who has left house, or wife, or brothers, or parents, or children, for the sake of the kingdom of God,
31 Potem wziął Dwunastu na bok i powiedział im: —Gdy znajdziemy się w Jerozolimie, spełnią się wszystkie przepowiednie proroków mówiące o tym, że Ja, Syn Człowieczy,
Gathering the Twelve round him, Jesus said to them, ‘Listen! We are going up to Jerusalem; and there everything that is written in the prophets will be done to the Son of Man.
32 zostanę wydany w ręce Rzymian. Będą śmiać się ze Mnie, znieważać i pluć na Mnie;
For he will be given up to the Gentiles, mocked, insulted and spat on;
33 ubiczują Mnie i w końcu zabiją. Lecz po trzech dniach powrócę do życia!
they will scourge him, and then put him to death; and on the third day he will rise again.’
34 Oni jednak nie rozumieli tego i nie mogli odkryć sensu tych słów.
The apostles did not comprehend any of this. His meaning was unintelligible to them and they did not understand what he was saying.
35 Gdy zbliżali się do Jerycha, minęli pewnego niewidomego żebraka, siedzącego przy drodze.
As Jesus was getting near Jericho, a blind man was sitting by the roadside, begging.
36 Słysząc gwar przechodzącego tłumu, pytał, co się dzieje.
Hearing a crowd going by, the man asked what was the matter;
37 Powiedziano mu więc, że przechodzi tędy Jezus z Nazaretu.
and, when people told him that Jesus of Nazareth was passing,
38 Na to on zaczął wołać: —Jezusie, potomku króla Dawida, zmiłuj się nade mną!
he shouted out, ‘Jesus, Son of David, take pity on me!’
39 Ci, którzy szli przodem, uciszali go, on jednak tym głośniej wołał: —Potomku Dawida, zmiłuj się!
Those who were in front kept telling him to be quiet, but he continued to call out the louder, ‘Son of David, take pity on me!’
40 Jezus zatrzymał się i polecił go przyprowadzić. Potem zapytał:
Then Jesus stopped and ordered the man to be brought to him. And, when he had come close up to him, Jesus asked him,
41 —Co mogę dla ciebie zrobić? —Panie!—prosił niewidomy. —Chciałbym widzieć!
‘What do you want me to do for you?’ ‘Master,’ he said, ‘I want to recover my sight.’
42 —Zatem przejrzyj!—powiedział Jezus. —Twoja wiara cię uzdrowiła.
And Jesus said, ‘Recover your sight, your faith has delivered you.’
43 I natychmiast niewidomy odzyskał wzrok i poszedł z Nim, wielbiąc Boga. Również cały tłum, który był świadkiem tego cudu, dziękował Bogu.
Instantly he recovered his sight, and began to follow Jesus, praising God. And all the people, on seeing it, gave glory to God.
