امثال 21
| دل پادشاه در دست خداوند است، او آن را مانند آب جوی، به هر سو که بخواهد هدایت می‌کند. | 1 |
The king's heart is a stream of water in the hand of Yahweh; he turns it wherever he pleases.
| تمام کارهای انسان به نظر خودش درست است، اما انگیزه‌ها را خداوند می‌بیند. | 2 |
Every person's way is right in his own eyes, but it is Yahweh who weighs the hearts.
| به جا آوردن عدالت و انصاف بیشتر از تقدیم قربانیها خداوند را خشنود می‌سازد. | 3 |
To do what is right and just is more acceptable to Yahweh than sacrifice.
| غرور و تکبر گناهانی هستند که آدم بدکار توسط آنها شناخته می‌شود. | 4 |
Haughty eyes and a proud heart— the lamp of the wicked—are sin.
| زیرکی و کوشش، انسان را توانگر می‌کند، اما شتابزدگی باعث فقر می‌شود. | 5 |
The plans of the diligent lead only to prosperity, but everyone who acts too quickly comes only to poverty.
| ثروتی که با زبان دروغگو به دست آید، بخاری است بی‌دوام و تله‌ای مرگبار. | 6 |
Acquiring riches by a lying tongue is a fleeting vapor and a snare that kills.
| ظلم بدکارانی که نمی‌خواهند راستی را به جا آورند، عاقبت به سوی خودشان باز می‌گردد و آنان را نابود می‌کند. | 7 |
The violence of the wicked will drag them away, for they refuse to do what is just.
| راه آدم گناهکار کج است ولی شخص پاک در راستی گام برمی‌دارد. | 8 |
The way of a guilty person is crooked, but the one who is pure does what is right.
| سکونت در گوشهٔ پشت بام بهتر است از زندگی کردن با زن ستیزه‌جو در یک خانه مشترک. | 9 |
It is better to live on a corner of the roof than in a house shared with a quarrelsome wife.
| آدم بدکار شرارت را دوست دارد، و همسایه‌اش نیز از دست او در امان نیست. | 10 |
The appetite of the wicked craves evil; his neighbor finds no favor in his eyes.
| جاهلان تا تنبیه شدن مسخره‌کنندگان را نبینند درس عبرت نمی‌گیرند، اما دانایان تنها با شنیدن می‌آموزند. | 11 |
When the mocker is punished, the naive become wise, and when the wise person is instructed, he lays hold of knowledge.
| خداشناسان از مشاهدهٔ خراب شدن خانهٔ بدکاران و هلاکت ایشان پند می‌گیرند. | 12 |
The righteous person watches the house of the wicked person; he brings wicked people to disaster.
| آنکه فریاد فقیران را نشنیده می‌گیرد در روز تنگدستی خود نیز فریادرسی نخواهد داشت. | 13 |
The one who shuts his ears to the cry of the poor, he also will cry out, but he will not be answered.
| هدیه‌ای که در خفا داده می‌شود خشم را می‌خواباند و رشوهٔ پنهانی غضب شدید را فرو می‌نشاند. | 14 |
A gift in secret appeases anger and a concealed gift appeases strong wrath.
| اجرای عدالت برای عادلان شادی‌بخش است، اما برای ظالمان مصیبت‌بار. | 15 |
When justice is done, it brings joy to the righteous person, but it brings terror to evildoers.
| مرگ در انتظار کسانی است که از راه حکمت منحرف می‌شوند. | 16 |
The one who wanders from the way of understanding, he will rest in the assembly of the dead.
| کسی که خوشگذرانی را دوست دارد، تهیدست می‌شود و آدم میگسار و عیاش هرگز ثروتمند نخواهد شد. | 17 |
Whoever loves pleasure will become poor; the one who loves wine and oil will not be rich.
| بدکاران در همان دامی که برای درستکاران نهاده‌اند، گرفتار می‌شوند. | 18 |
A wicked person is ransom for the righteous person, and the treacherous person is ransom for upright people.
| سکونت در بیابان بی‌آب و علف بهتر است از زندگی کردن با زن ستیزه‌جو. | 19 |
It is better to live in the desert than with a quarreling and angry wife.
| خانهٔ شخص دانا پر از نعمت و ثروت است، ولی آدم نادان هر چه به دست می‌آورد بر باد می‌دهد. | 20 |
Desirable treasure and oil are kept in the dwelling of the wise, but a foolish person swallows it all up.
| درستکار و مهربان باش تا عمر خوشی داشته باشی و از احترام و موفقیت برخوردار شوی. | 21 |
The one who does right and is kind— this person finds life, righteousness, and honor.
| یک مرد دانا می‌تواند شهر زورمندان را بگیرد و قلعه اعتمادشان را فرو بریزد. | 22 |
A wise man scales the city of the mighty ones, and he brings down the stronghold in which they trusted.
| هر که مواظب سخنانش باشد جانش را از مصیبتها نجات خواهد داد. | 23 |
Whoever guards his mouth and tongue keeps himself out of trouble.
| کسانی که دیگران را مسخره می‌کنند، مغرور و متکبرند. | 24 |
The proud and haughty person—”Mocker” is his name— acts with arrogant pride.
| داشتن اشتیاق و آرزو برای شخص تنبل کشنده است، زیرا برای رسیدن به آن تن به کار نمی‌دهد. | 25 |
The desire of the lazy kills him, for his hands refuse to work.
| او تمام روز در آرزوی گرفتن به سر می‌برد؛ ولی شخص خداشناس سخاوتمند است و از بخشیدن به دیگران دریغ نمی‌کند. | 26 |
All day long he craves and craves more, but the righteous person gives and does not hold back.
| خدا از قربانیهای بدکاران نفرت دارد، بخصوص اگر با نیت بد تقدیم شده باشد. | 27 |
The sacrifice of the wicked is detestable; it is even more detestable when he brings it with evil motives.
| شاهد دروغگو نابود خواهد شد، اما سخنان شخص امین تا ابد باقی خواهد ماند. | 28 |
A false witness will perish, but the one who listens will speak for all time.
| آدم بدکار خودسرانه عمل می‌کند، اما شخص درستکار تمام جوانب امر را می‌سنجد. | 29 |
A wicked man makes his face hard, but an upright person is certain about his ways.
| هیچ حکمت و بصیرت و نقشه‌ای نمی‌تواند علیه خداوند عمل کند. | 30 |
There is no wisdom, there is no understanding, and there is no advice that can stand against Yahweh.
| انسان اسب را برای روز جنگ آماده می‌کند، ولی پیروزی را خداوند می‌بخشد. | 31 |
The horse is prepared for the day of battle, but the victory belongs to Yahweh.
