امثال 14

1 زن دانا خانه خود را بنا می‌کند، اما زن نادان با دست خود خانه‌اش را خراب می‌کند.

Ženska mudrost sagradi kuću, a ludost je rukama razgrađuje.

2 کسانی که به راستی عمل می‌کنند به خداوند احترام می‌گذارند، ولی اشخاص بدکار او را تحقیر می‌کنند.

Tko živi s poštenjem, boji se Jahve, a tko ide stranputicom, prezire ga.

3 نادان چوب سخنانِ متکبرانهٔ خود را می‌خورد، ولی سخنان مرد دانا او را محافظت می‌کند.

U luđakovim je ustima šiba za oholost njegovu, a mudre štite vlastite usne.

4 اگر در طویله گاو نباشد، طویله تمیز می‌ماند، اما بدون گاو نمی‌توان محصول زیادی به دست آورد.

Gdje nema volova, prazne su jasle, a obilna je žetva od snage bikove.

5 شاهد امین دروغ نمی‌گوید، ولی از دهان شاهد ناراست دروغ می‌بارد.

Istinit svjedok ne laže, a krivi svjedok širi laž.

6 کسی که همه چیز را به باد مسخره می‌گیرد هرگز نمی‌تواند حکمت پیدا کند، اما شخص فهیم به آسانی آن را به دست می‌آورد.

Podsmjevač traži mudrost i ne nalazi je, a razumni lako dolazi do znanja.

7 از احمقان دوری کن زیرا چیزی ندارند به تو یاد دهند.

Idi od čovjeka bezumna jer nećeš upoznati usne što zbore znanje.

8 حکمت شخص عاقل راهنمای اوست، اما حماقت احمقان باعث گمراهی آنان می‌شود.

Mudrost je pametna čovjeka u tom što pazi na svoj put, a bezumnička ludost prijevara je.

9 نادانان با گناه بازی می‌کنند، اما درستکاران رضایت خدا را می‌طلبند.

Luđacima je grijeh šala, a milost je Božja s poštenima.

10 تنها دل شخص است که تلخی جان او را احساس می‌کند و در شادی او نیز کسی جز خودش نمی‌تواند سهیم باشد.

Srce poznaje svoj jad, i veselje njegovo ne može dijeliti nitko drugi.

11 خانهٔ بدکاران خراب می‌شود، اما خیمهٔ درستکاران وسعت می‌یابد.

Dom opakih propast će, a šator će pravednika procvasti.

12 راههایی هستند که به نظر انسان راست می‌آیند اما عاقبت به مرگ منتهی می‌شوند.

Neki se put učini čovjeku prav, a na koncu vodi k smrti.

13 خنده نمی‌تواند اندوه دل را پنهان سازد؛ هنگامی که خنده پایان می‌یابد، درد و اندوه برجای خود باقی می‌ماند.

I u smijehu srce osjeća bol, a poslije veselja dolazi tuga.

14 آدم خدانشناس نتیجهٔ کارهای خود را خواهد دید و شخص نیک از ثمرهٔ اعمال خویش بهره خواهد برد.

Otpadnik se siti svojim prestupcima, a dobar čovjek svojim radom.

15 آدم ساده لوح هر حرفی را باور می‌کند، اما شخص زیرک سنجیده رفتار می‌نماید.

Glupan vjeruje svakoj riječi, a pametan pazi na korak svoj.

16 شخص دانا محتاط است و از خطر دوری می‌کند، ولی آدم نادان از روی غرور، خود را به خطر می‌اندازد.

Mudar se boji i oda zla se uklanja, a bezuman se raspaljuje i bez straha je.

17 آدم تندخو کارهای احمقانه می‌کند و شخص حیله‌گر مورد نفرت قرار می‌گیرد.

Nagao čovjek čini ludosti, a razborit ih podnosi.

18 حماقت نصیب جاهلان می‌شود و دانایی نصیب زیرکان.

Glupaci baštine ludost, a mudre ovjenčava znanje.

19 بدکاران عاقبت در برابر نیکان سر تعظیم فرود خواهند آورد و محتاج آنان خواهند شد.

Zli padaju ničice pred dobrima i opaki pred vratima pravednikovim.

20 ثروتمندان دوستان بسیار دارند، اما شخص فقیر را حتی همسایه‌هایش تحقیر می‌کند.

I svom prijatelju mrzak je siromah, a bogataš ima mnogo ljubitelja.

21 خوار شمردن فقرا گناه است. خوشا به حال کسی که بر آنها ترحم کند.

Griješi tko prezire bližnjega svoga, a blago onomu tko je milostiv ubogima.

22 کسانی که نقشه‌های پلید در سر می‌پرورانند گمراه خواهند شد، ولی آنانی که نیت خوب دارند مورد محبت و اعتماد قرار خواهند گرفت.

Koji snuju zlo, ne hode li stranputicom, a zar nisu dobrota i vjernost s onima koji snuju dobro?

23 کسی که زحمت می‌کشد منفعت عایدش می‌شود، ولی آنکه فقط حرف می‌زند فقیر خواهد شد.

U svakom trudu ima probitka, a pusto brbljanje samo je na siromaštvo.

24 ثروت نصیب دانایان خواهد شد، اما پاداش احمقان حماقت ایشان است.

Mudrima je vijenac bogatstvo njihovo, a bezumnima kruna - njihova ludost.

25 شاهد راستگو جان مردم را نجات می‌دهد، اما شاهد دروغگو به مردم خیانت می‌کند.

Istinit svjedok izbavlja duše, a tko laži širi, taj je varalica.

26 کسی که از خداوند می‌ترسد تکیه‌گاه محکمی دارد و فرزندانش در امان خواهند بود.

U strahu je Gospodnjem veliko pouzdanje i njegovim je sinovima utočište.

27 خداترسی چشمهٔ حیات است و انسان را از دامهای مرگ دور نگه می‌دارد.

Strah Gospodnji izvor je života: on izbavlja od zamke smrti.

28 عظمت یک پادشاه بستگی به تعداد مردمی دارد که بر آنها فرمان می‌راند. پادشاه بدون قوم نابود می‌شود.

Mnoštvo je naroda ponos kralju, a bez puka knez propada.

29 کسی که صبر و تحمل دارد شخص بسیار عاقلی است، اما از آدم تندخو حماقت سر می‌زند.

Tko se teško srdi, velike je razboritosti, a nabusit duhom pokazuje ludost.

30 آرامش فکر به بدن سلامتی می‌بخشد، اما حسادت مانند خوره جان را می‌خورد.

Mirno je srce život tijelu, a ljubomor je gnjilež u kostima.

31 هر که به فقرا ظلم کند به آفرینندهٔ آنها اهانت کرده است و هر که به فقرا ترحم نماید، به خدا احترام گذاشته است.

Tko tlači siromaha huli na stvoritelja, a časti ga tko je milostiv ubogomu.

32 خداشناسان وقتی بمیرند پناهگاهی دارند، اما گناهکاران به‌وسیلۀ گناهان خودشان تباه می‌شوند.

Opaki propada zbog vlastite pakosti, a pravednik i u samoj smrti nalazi utočište.

33 حکمت در دل دانایان ساکن است، اما در میان نادانان جای ندارد.

U razumnu srcu mudrost počiva, a što je u bezumnome, to se i pokaže.

34 درستکاری مایه سرافرازی یک قوم است و گناه مایه رسوایی آن.

Pravednost uzvisuje narod, a grijeh je sramota pucima.

35 پادشاه از خدمتگزاران کاردان خشنود می‌گردد، ولی کسانی که دردسر ایجاد می‌کنند مورد غضب او واقع می‌شوند.

Kralju je mio razborit sluga, a na sramotna se srdi.