امثال 1
| امثال سلیمان، پادشاه اسرائیل، که پسر داوود بود: | 1 |
Ordsprog av Salomo, Davids sønn, Israels konge.
| این امثال به شما کمک خواهند کرد تا حکمت و ادب بیاموزید و بتوانید سخنان پرمغز را درک کنید. | 2 |
Av dem kan en lære visdom og tukt og å skjønne forstandige ord;
| آنها به شما یاد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشید و با صداقت و عدالت و انصاف عمل کنید. | 3 |
av dem kan en motta tukt til klokskap og lære rettferdighet og rett og rettvishet;
| این امثال به جاهلان حکمت می‌بخشند و به جوانان فهم و بصیرت. | 4 |
de kan gi de enfoldige klokskap, de unge kunnskap og tenksomhet.
| با شنیدن و درک این امثال، حتی دانایان داناتر می‌شوند و دانشمندان چاره اندیشی کسب می‌کنند تا بتوانند معانی گفتار پیچیدهٔ حکیمان را بفهمند. | 5 |
Den vise skal høre på dem og gå frem i lærdom, og den forstandige vinne evne til å leve rett.
| 6 |
Av dem kan en lære å forstå ordsprog og billedtale, vismenns ord og deres gåter.
| ترس خداوند سرآغاز دانش است. کسی که حکمت و ادب را خوار می‌شمارد، جاهل است. | 7 |
Å frykte Herren er begynnelsen til kunnskap; visdom og tukt foraktes av dårer.
| ای جوان، نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو، | 8 |
Hør, min sønn, på din fars tilrettevisning og forlat ikke din mors lære!
| زیرا سخنان ایشان مانند تاج و جواهر، سیرت تو را زیبا خواهند ساخت. | 9 |
For de er en fager krans for ditt hode og kjeder om din hals.
| وقتی گناهکاران تو را وسوسه می‌کنند، تسلیم نشو. | 10 |
Min sønn! Når syndere lokker dig, da samtykk ikke!
| اگر آنها به تو بگویند: «بیا در کمین مردم بنشینیم و آنها را بکشیم | 11 |
Når de sier: Kom med oss! Vi vil lure efter blod, sette feller for de uskyldige uten grunn;
| و مانند قبر، آنها را ببلعیم و از هستی ساقط کنیم؛ (Sheol h7585) | 12 |
vi vil sluke dem levende som dødsriket, med hud og hår, likesom det sluker dem som farer ned i graven; (Sheol h7585)
| از این راه ما اشیاء قیمتی فراوان به چنگ خواهیم آورد و خانه‌های خود را از این غنایم پر خواهیم ساخت؛ | 13 |
vi vil finne alle slags kostelig gods, fylle våre hus med rov;
| هر چه به دست بیاوریم به تساوی بین خود تقسیم خواهیم کرد؛ پس بیا و با ما همدست شو!» | 14 |
du skal få kaste lodd om det med oss, vi skal alle ha samme pung -
| پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنین افرادی دور نگه دار؛ | 15 |
slå da ikke følge med dem, min sønn, hold din fot borte fra deres sti!
| زیرا آنها همیشه در پی گناه و قتل هستند. | 16 |
For deres føtter haster til det onde, og de er snare til å utøse blod;
| یک پرنده وقتی می‌بیند برایش دام گذاشته‌اند، از آن دوری می‌کند. | 17 |
til ingen nytte blir garnet utspent så alle fuglene ser det;
| ولی این افراد چنین نیستند. آنها خودشان را به دام می‌اندازند و با دست خود گور خود را می‌کنند. | 18 |
de lurer efter sitt eget blod, de setter feller for sig selv.
| این است سرنوشت تمام کسانی که در پی سود نامشروع هستند. چنین اشخاص خود را نابود می‌کنند. | 19 |
Så går det hver den som søker urettferdig vinning; den tar livet av sine egne herrer.
| حکمت در کوچه‌ها ندا می‌دهد. | 20 |
Visdommen roper høit på gaten, den lar sin røst høre på torvene;
| مردم را که در سر چهارراه‌ها و نزد دروازهٔ شهر جمع شده‌اند صدا کرده، می‌گوید: | 21 |
på hjørnet av larmfylte gater roper den, ved portinngangene, rundt omkring i byen taler den og sier:
| «ای نادانان! تا کی می‌خواهید نادان بمانید؟ تا کی می‌خواهید دانایی را مسخره کنید و از آن متنفر باشید؟ | 22 |
Hvor lenge vil I uforstandige elske uforstand og spotterne ha lyst til spott og dårene hate kunnskap?
| بیایید و مشورت مرا بپذیرید، و من روح خود را بر شما نازل خواهم کرد و شما را دانا خواهم ساخت. | 23 |
Vend om og gi akt på min tilrettevisning! Da vil jeg la min ånd velle frem for eder, jeg vil kunngjøre eder mine ord.
| «بارها شما را صدا کردم ولی توجه نکردید، التماس نمودم اما اعتنا ننمودید. | 24 |
Fordi jeg ropte, og I ikke vilde høre, fordi jeg rakte ut min hånd, og ingen gav akt,
| شما نصیحت و نکوهش مرا نپذیرفتید. | 25 |
fordi I forsmådde alle mine råd og ikke vilde vite av min tilrettevisning,
| من نیز به مصیبت شما خواهم خندید، و هنگامی که بلا دامنگیرتان شود شما را مسخره خواهم کرد، | 26 |
så vil også jeg le når ulykken rammer eder, jeg vil spotte når det kommer som I reddes for,
| آری، وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گیرد و مصیبت مثل گردباد شما را احاطه کند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد. | 27 |
når det I reddes for, kommer som et uvær, og eders ulykke farer frem som en stormvind, når trengsel og nød kommer over eder.
| «هنگامی که آنها فریاد برآورند، به دادشان نخواهم رسید، و اگرچه با اشتیاق به دنبالم بگردند، مرا نخواهند یافت؛ | 28 |
Da skal de kalle på mig, men jeg svarer ikke; de skal søke mig, men ikke finne mig.
| زیرا از دانایی متنفر بوده‌اند و از خداوند اطاعت نکرده‌اند. | 29 |
Fordi de hatet kunnskap og ikke vilde frykte Herren,
| نصیحت مرا گوش نگرفته‌اند و نکوهش مرا نپذیرفته‌اند. | 30 |
fordi de ikke vilde vite av mitt råd og foraktet all min tilrettevisning,
| بنابراین ثمرهٔ راهی را که در پیش گرفته‌اند خواهند دید. | 31 |
derfor skal de ete frukten av sine gjerninger, og av sine onde råd skal de mettes.
| زیرا سرکشی احمقان، ایشان را خواهد کشت و بی‌خیالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد. | 32 |
For de uforstandiges selvrådighet dreper dem, og dårenes trygghet ødelegger dem;
| ولی همهٔ کسانی که به من گوش دهند، از هیچ بلایی نخواهند ترسید و در امنیت زندگی خواهند کرد.» | 33 |
men den som hører på mig, skal bo trygt og leve i ro uten frykt for ulykke.
