امثال 3

۱ 1 ای پسر من، تعلیم مرا فراموش مکن و دل تو اوامر مرا نگاه دارد،

My son, forget not my law; but let your heart keep my commandments:

۲ 2 زیرا که طول ایام وسالهای حیات و سلامتی را برای تو خواهدافزود.

For length of days, and long life, and peace, shall they add to you.

۳ 3 زنهار که رحمت و راستی تو را ترک نکند. آنها را بر گردن خود ببند و بر لوح دل خودمرقوم دار.

Let not mercy and truth forsake you: bind them about your neck; write them on the table of your heart:

۴ 4 آنگاه نعمت و رضامندی نیکو، درنظر خدا و انسان خواهی یافت.

So shall you find favor and good understanding in the sight of God and man.

۵ 5 به تمامی دل خود بر خداوند توکل نما و بر عقل خود تکیه مکن.

Trust in the LORD with all your heart; and lean not to your own understanding.

۶ 6 در همه راههای خود او را بشناس، و اوطریقهایت را راست خواهد گردانید.

In all your ways acknowledge him, and he shall direct your paths.

۷ 7 خویشتن را حکیم مپندار، از خداوند بترس و از بدی اجتناب نما.

Be not wise in your own eyes: fear the LORD, and depart from evil.

۸ 8 این برای ناف تو شفا، وبرای استخوانهایت مغز خواهد بود.

It shall be health to your navel, and marrow to your bones.

۹ 9 از مایملک خود خداوند را تکریم نما و از نوبرهای همه محصول خویش.

Honor the LORD with your substance, and with the first fruits of all your increase:

۱۰ 10 آنگاه انبارهای تو به وفورنعمت پر خواهد شد، و چرخشتهای تو از شیره انگور لبریز خواهد گشت.

So shall your barns be filled with plenty, and your presses shall burst out with new wine.

۱۱ 11 ‌ای پسر من، تادیب خداوند را خوار مشمار، و توبیخ او را مکروه مدار.

My son, despise not the chastening of the LORD; neither be weary of his correction:

۱۲ 12 زیرا خداوند هر‌که را دوست داردتادیب می‌نماید، مثل پدر پسر خویش را که از اومسرور می‌باشد.

For whom the LORD loves he corrects; even as a father the son in whom he delights.

۱۳ 13 خوشابحال کسی‌که حکمت را پیدا کند، و شخصی که فطانت را تحصیل نماید.

Happy is the man that finds wisdom, and the man that gets understanding.

۱۴ 14 زیرا که تجارت آن از تجارت نقره ومحصولش از طلای خالص نیکوتر است.

For the merchandise of it is better than the merchandise of silver, and the gain thereof than fine gold.

۱۵ 15 ازلعلها گرانبهاتر است و جمیع نفایس تو با آن برابری نتواند کرد.

She is more precious than rubies: and all the things you can desire are not to be compared to her.

۱۶ 16 به‌دست راست وی طول ایام است، و به‌دست چپش دولت و جلال.

Length of days is in her right hand; and in her left hand riches and honor.

۱۷ 17 طریقهای وی طریقهای شادمانی است و همه راههای وی سلامتی می‌باشد.

Her ways are ways of pleasantness, and all her paths are peace.

۱۸ 18 به جهت آنانی که او را به‌دست گیرند، درخت حیات‌است وکسی‌که به او متمسک می‌باشد خجسته است.

She is a tree of life to them that lay hold on her: and happy is every one that retains her.

۱۹ 19 خداوند به حکمت خود زمین را بنیاد نهاد، و به عقل خویش آسمان را استوار نمود.

The LORD by wisdom has founded the earth; by understanding has he established the heavens.

۲۰ 20 به علم او لجه‌ها منشق گردید، و افلاک شبنم رامی چکانید.

By his knowledge the depths are broken up, and the clouds drop down the dew.

۲۱ 21 ‌ای پسر من، این چیزها از نظر تودور نشود. حکمت کامل و تمیز را نگاه دار.

My son, let not them depart from your eyes: keep sound wisdom and discretion:

۲۲ 22 پس برای جان تو حیات، و برای گردنت زینت خواهد بود.

So shall they be life to your soul, and grace to your neck.

۲۳ 23 آنگاه در راه خود به امنیت سالک خواهی شد، و پایت نخواهد لغزید.

Then shall you walk in your way safely, and your foot shall not stumble.

۲۴ 24 هنگامی که بخوابی، نخواهی ترسید و چون دراز شوی خوابت شیرین خواهد شد.

When you lie down, you shall not be afraid: yes, you shall lie down, and your sleep shall be sweet.

۲۵ 25 از خوف ناگهان نخواهی ترسید، و نه از خرابی شریران چون واقع شود.

Be not afraid of sudden fear, neither of the desolation of the wicked, when it comes.

۲۶ 26 زیرا خداوند اعتماد تو خواهد بود و پای تو را از دام حفظ خواهد نمود.

For the LORD shall be your confidence, and shall keep your foot from being taken.

۲۷ 27 احسان را ازاهلش باز مدار، هنگامی که بجا آوردنش در قوت دست توست.

Withhold not good from them to whom it is due, when it is in the power of your hand to do it.

۲۸ 28 به همسایه خود مگو برو وبازگرد، و فردا به تو خواهم داد، با آنکه نزد توحاضر است.

Say not to your neighbor, Go, and come again, and to morrow I will give; when you have it by you.

۲۹ 29 بر همسایه ات قصد بدی مکن، هنگامی که او نزد تو در امنیت ساکن است.

Devise not evil against your neighbor, seeing he dwells securely by you.

۳۰ 30 باکسی‌که به تو بدی نکرده است، بی‌سبب مخاصمه منما.

Strive not with a man without cause, if he have done you no harm.

۳۱ 31 بر مرد ظالم حسد مبر وهیچکدام از راههایش را اختیار مکن.

Envy you not the oppressor, and choose none of his ways.

۳۲ 32 زیراکج خلقان نزد خداوند مکروهند، لیکن سر او نزدراستان است،

For the fraudulent is abomination to the LORD: but his secret is with the righteous.

۳۳ 33 لعنت خداوند بر خانه شریران است. اما مسکن عادلان را برکت می‌دهد.

The curse of the LORD is in the house of the wicked: but he blesses the habitation of the just.

۳۴ 34 یقین که مستهزئین را استهزا می‌نماید، اما متواضعان رافیض می‌بخشد.

Surely he scorns the scorners: but he gives grace to the lowly.

۳۵ 35 حکیمان وارث جلال خواهند شد، اما احمقان خجالت را خواهند برد.

The wise shall inherit glory: but shame shall be the promotion of fools.