امثال 27

۱ 1 درباره فردا فخر منما، زیرا نمی دانی که روز چه خواهد زایید.

Boast not thyself of tomorrow, for thou know not what a day may bring forth.

۲ 2 دیگری تو را بستاید و نه دهان خودت، غریبی و نه لبهای تو.

Let another man praise thee, and not thine own mouth, a stranger, and not thine own lips.

۳ 3 سنگ سنگین است و ریگ ثقیل، اما خشم احمق از هر دوی آنها سنگینتر است.

A stone is heavy, and the sand weighty, but a fool's vexation is heavier than both.

۴ 4 غضب ستم کیش است و خشم سیل، اماکیست که در برابر حسد تواند ایستاد.

Wrath is cruel, and anger is overwhelming, but who is able to stand before jealousy?

۵ 5 تنبیه آشکار از محبت پنهان بهتر است.

Better is open rebuke than love that is hidden.

۶ 6 جراحات دوست وفادار است، اما بوسه های دشمن افراط است.

Faithful are the wounds of a friend, but the kisses of an enemy are profuse.

۷ 7 شکم سیر از‌شان عسل کراهت دارد، امابرای شکم گرسنه هر تلخی شیرین است.

The full soul loathes a honeycomb, but to the hungry soul every bitter thing is sweet.

۸ 8 کسی‌که از مکان خود آواره بشود، مثل گنجشکی است که از آشیانه‌اش آواره گردد.

As a bird that wanders from her nest, so is a man who wanders from his place.

۹ 9 روغن و عطر دل را شاد می‌کند، همچنان حلاوت دوست از مشورت دل.

Oil and perfume rejoice the heart, so too the sweetness of a man's friend by hearty counsel.

۱۰ 10 دوست خود و دوست پدرت را ترک منما، و در روز مصیبت خود به خانه برادرت داخل مشو، زیرا که همسایه نزدیک از برادر دور بهتراست.

Forsake not thine own friend, and thy father's friend. And go not to thy brother's house in the day of thy calamity. Better is a neighbor nearby than a brother far off.

۱۱ 11 ‌ای پسر من حکمت بیاموز و دل مرا شادکن، تا ملامت کنندگان خود را مجاب سازم.

My son, be wise, and make my heart glad, that I may answer him who reproaches me.

۱۲ 12 مرد زیرک، بلا را می‌بیند و خویشتن رامخفی می‌سازد، اما جاهلان می‌گذرند و درعقوبت گرفتار می‌شوند.

A prudent man sees the evil, and hides himself. The simple pass on, and suffer for it.

۱۳ 13 جامه آن کس را بگیر که به جهت غریب ضامن است، و او را به رهن بگیر که ضامن بیگانگان است.

Take his garment who is surety for a stranger, and hold him in pledge who is surety for a strange woman.

۱۴ 14 کسی‌که صبح زود برخاسته، دوست خودرا به آواز بلند برکت دهد، از برایش لعنت محسوب می‌شود.

He who blesses his friend with a loud voice, rising early in the morning, it shall be considered a curse to him.

۱۵ 15 چکیدن دائمی آب در روز باران، و زن ستیزه‌جو مشابه‌اند.

A continual dropping in a very rainy day, and a contentious woman are alike.

۱۶ 16 هرکه او را باز‌دارد مثل کسی است که باد رانگاه دارد، یا روغن را که در دست راست خودگرفته باشد.

He who would restrain her restrains the wind, and his right hand encounters oil.

۱۷ 17 آهن، آهن را تیز می‌کند، همچنین مرد روی دوست خود را تیز می‌سازد.

Iron sharpens iron, so a man sharpens the countenance of his friend.

۱۸ 18 هر‌که درخت انجیر را نگاه دارد میوه‌اش راخواهد خورد، و هر‌که آقای خود را ملازمت نماید محترم خواهد شد،

He who keeps the fig tree shall eat the fruit of it, and he who regards his master shall be honored.

۱۹ 19 چنانکه در آب صورت به صورت است، همچنان دل انسان به انسان.

As in water face is to face, so the heart of a man is to a man.

۲۰ 20 هاویه و ابدون سیر نمی شوند، همچنان چشمان انسان سیر نخواهند شد. (Sheol h7585)

Sheol and Abaddon are never satisfied, and the eyes of man are never satisfied. (Sheol h7585)

۲۱ 21 بوته برای نقره و کوره به جهت طلاست، همچنان انسان از دهان ستایش کنندگان خود(آزموده می‌شود).

The refining pot is for silver, and the furnace for gold, and a man is tried by his praise.

۲۲ 22 احمق را میان بلغور در هاون با دسته بکوب، و حماقتش از آن بیرون نخواهد رفت.

Though thou should pound a fool in a mortar with a pestle along with crushed grain, yet his foolishness will not depart from him.

۲۳ 23 به حالت گله خود نیکو توجه نما، و دل خود را به رمه خود مشغول ساز،

Be thou diligent to know the state of thy flocks, and look well to thy herds.

۲۴ 24 زیرا که دولت دائمی نیست، و تاج هم نسلابعد نسل (پایدار) نی.

For riches are not forever. And does the crown endure to all generations?

۲۵ 25 علف را می‌برند و گیاه سبز می‌روید، وعلوفه کوهها جمع می‌شود،

The hay is carried, and the tender grass shows itself, and the herbs of the mountains are gathered in.

۲۶ 26 بره‌ها برای لباس تو، و بزها به جهت اجاره زمین به‌کار می‌آیند،

The lambs are for thy clothing, and the goats are the cost of the field.

۲۷ 27 و شیر بزها برای خوراک تو و خوراک خاندانت، و معیشت کنیزانت کفایت خواهد کرد.

And then will be goats' milk enough for thy food; for the food of thy household, and maintenance for thy maidens.