امثال 24
| بر مردان شریر حسد مبر، و آرزو مدارتا با ایشان معاشرت نمایی، | ۱ 1 |
No tengas envidia de los hombres malvados; ni ansia de estar con ellos;
| زیرا که دل ایشان در ظلم تفکر می‌کند ولبهای ایشان درباره مشقت تکلم می‌نماید. | ۲ 2 |
porque su corazón maquina rapiñas, y sus labios hablan para dañar.
| خانه به حکمت بنا می‌شود، و با فطانت استوار می‌گردد، | ۳ 3 |
Con la sabiduría se edifica una casa, y con la prudencia se afirma.
| و به معرفت اطاقها پر می‌شود، از هر گونه اموال گرانبها و نفایس. | ۴ 4 |
Con la inteligencia se hinchen sus cámaras de todo lo más precioso y deseable.
| مرد حکیم در قدرت می‌ماند، و صاحب معرفت در توانایی ترقی می‌کند، | ۵ 5 |
El hombre sabio está lleno de fuerza; el que tiene sabiduría aumenta su poder.
| زیرا که با حسن تدبیر باید جنگ بکنی، و ازکثرت مشورت دهندگان نصرت است. | ۶ 6 |
Pues con prudentes medidas puedes ganar la guerra, y donde hay muchos consejeros allí está la victoria.
| حکمت برای احمق زیاده بلند است، دهان خود را در دربار باز نمی کند. | ۷ 7 |
Cosa demasiado alta es para el necio la sabiduría; no abrirá él en el foro su boca.
| هر‌که برای بدی تفکر می‌کند، او را فتنه انگیزمی گویند. | ۸ 8 |
Quien medita cómo hacer daño será llamado intrigante.
| فکر احمقان گناه است، و استهزاکننده نزد آدمیان مکروه است. | ۹ 9 |
El afán del insensato consiste en pecar, y abominable para los hombres es el maldiciente.
| اگر در روز تنگی سستی نمایی، قوت توتنگ می‌شود. | ۱۰ 10 |
Si desfalleces en el día de la prueba, tu fortaleza es poca cosa.
| آنانی را که برای موت برده شوند خلاص کن، و از رهانیدن آنانی که برای قتل مهیااندکوتاهی منما. | ۱۱ 11 |
Libra a los que son llevados a la muerte; a los que andan vacilando al degolladero, sálvalos.
| اگر گویی که این را ندانستیم، آیا آزماینده دلها نمی فهمد؟ و حافظ جان تو نمی داند؟ و به هرکس برحسب اعمالش مکافات نخواهد داد؟ | ۱۲ 12 |
Si dijeres: “¿Cómo saberlo?” ¿Acaso no lo ve Aquel que pesa los corazones? Bien lo sabe Aquel que vela sobre tu vida; Él retribuirá a cada cual según sus obras.
| ای پسر من عسل را بخور زیرا که خوب است، و‌شان عسل را چونکه به کامت شیرین است. | ۱۳ 13 |
Come, hijo mío, miel, porque es buena, y el panal, que es dulce para tu paladar.
| همچنین حکمت را برای جان خود بیاموز، اگر آن را بیابی آنگاه اجرت خواهد بود، و امید تومنقطع نخواهد شد. | ۱۴ 14 |
Tal será para tu alma la sabiduría; si la hallares, el porvenir será tuyo, y tu esperanza no será frustrada.
| ای شریر برای منزل مرد عادل در کمین مباش، و آرامگاه او را خراب مکن، | ۱۵ 15 |
No pongas, malvado, asechanzas a la morada del justo, ni devastes el lugar de su reposo.
| زیرا مرد عادل اگر‌چه هفت مرتبه بیفتدخواهد برخاست، اما شریران در بلا خواهندافتاد. | ۱۶ 16 |
El justo se levanta, aunque caiga siete veces, los impíos, empero, se pierden en el mal.
| چون دشمنت بیفتد شادی مکن، و چون بلغزد دلت وجد ننماید، | ۱۷ 17 |
No te goces en la caída de tu enemigo; si sucumbe no se alegre tu corazón,
| مبادا خداوند این را ببیند و در نظرش ناپسند آید، و غضب خود را از او برگرداند. | ۱۸ 18 |
no sea que al verlo Yahvé se ofenda y aparte de sobre él su enojo.
| خویشتن را به‌سبب بدکاران رنجیده مساز، و بر شریران حسد مبر، | ۱۹ 19 |
No te irrites a causa de los impíos, ni envidies a los malhechores.
| زیرا که به جهت بدکاران اجر نخواهد بود، و چراغ شریران خاموش خواهد گردید. | ۲۰ 20 |
Porque no hay porvenir para el malo; la lámpara de los impíos se apagará.
| ای پسر من از خداوند و پادشاه بترس، و بامفسدان معاشرت منما، | ۲۱ 21 |
Hijo mío, teme a Yahvé y al rey, y no te asocies con los revoltosos;
| زیرا که مصیبت ایشان ناگهان خواهدبرخاست، و عاقبت سالهای ایشان را کیست که بداند؟ | ۲۲ 22 |
porque de repente vendrá sobre ellos su ruina, y la desventura de ambos, ¿quién la conoce?
| اینها نیز از (سخنان ) حکیمان است طرفداری در داوری نیکو نیست. | ۲۳ 23 |
También estas son sentencias de los sabios: Es cosa mala hacer acepción de personas en el juicio.
| کسی‌که به شریر بگوید تو عادل هستی، امت‌ها او را لعنت خواهند کرد و طوایف از اونفرت خواهند نمود. | ۲۴ 24 |
Quien dice al delincuente: “Tú tienes razón”, será maldito del pueblo y detestado de la gente.
| اما برای آنانی که او را توبیخ نمایندشادمانی خواهد بود، و برکت نیکو به ایشان خواهد رسید. | ۲۵ 25 |
Y aquellos que lo condenan, serán alabados, y sobre ellos vienen ricas bendiciones.
| آنکه به کلام راست جواب گوید لبها رامی بوسد. | ۲۶ 26 |
Los labios besa quien responde palabras rectas.
| کار خود را در خارج آراسته کن، و آن را درملک مهیا ساز، و بعد از آن خانه خویش را بنا نما. | ۲۷ 27 |
Haz con esmero tu trabajo de afuera, aplicándolo a tu campo, y luego podrás edificar tu casa.
| بر همسایه خود بی‌جهت شهادت مده، و بالبهای خود فریب مده، | ۲۸ 28 |
No seas de ligero testigo contra tu prójimo; ¿quieres acaso engañarlo con tus labios?
| و مگو به طوری که او به من عمل کرد من نیزبا وی عمل خواهم نمود، و مرد را برحسب اعمالش پاداش خواهم داد. | ۲۹ 29 |
No digas: “Como él me trató, así haré con él, le daré el pago según sus obras.”
| از مزرعه مرد کاهل، و از تاکستان شخص ناقص العقل گذشتم. | ۳۰ 30 |
Pasé junto al campo del perezoso, y junto a la viña del insensato;
| و اینک بر تمامی آن خارها می‌رویید، وخس تمامی روی آن را می‌پوشانید، و دیوارسنگیش خراب شده بود، | ۳۱ 31 |
y he aquí que espinas brotaban por todas partes, ortigas cubrían su superficie y la cerca de piedra estaba destruida.
| پس من نگریسته متفکر شدم، ملاحظه کردم و ادب آموختم. | ۳۲ 32 |
Lo vi y me puse a reflexionar; lo miré y aprendí esta lección:
| اندکی خفت و اندکی خواب، و اندکی بر هم نهادن دستها به جهت خواب. | ۳۳ 33 |
Un poco dormir, un poco dormitar, cruzar un poco las manos para descansar,
| پس فقر تو مثل راهزن بر تو خواهد آمد، ونیازمندی تو مانند مرد مسلح. | ۳۴ 34 |
y sobrevendrá cual salteador la miseria, y como hombre armado, la necesidad.
