امثال 23

۱ 1 چون با حاکم به غذا خوردن نشینی، درآنچه پیش روی تو است تامل نما.

Si tu es à table avec un grand, fais attention à ce qui est devant toi.

۲ 2 و اگر مرد اکول هستی کارد بر گلوی خودبگذار.

Mets un couteau à ta gorge, si tu as trop d'avidité.

۳ 3 به خوراکهای لطیف او حریص مباش، زیراکه غذای فریبنده است.

Ne convoite pas ses mets délicats, c'est un aliment trompeur.

۴ 4 برای دولتمند شدن خود را زحمت مرسان واز عقل خود باز ایست.

Ne te tourmente pas pour devenir riche, abstiens-toi d'y appliquer ton intelligence.

۵ 5 آیا چشمان خود را بر آن خواهی دوخت که نیست می‌باشد؟ زیرا که دولت البته برای خودبالها می‌سازد، و مثل عقاب در آسمان می‌پرد.

Veux-tu poursuivre du regard ce qui va s'évanouir? Car la richesse se fait des ailes, et, comme l'aigle, elle s'envole vers les cieux.

۶ 6 نان مرد تنگ نظر را مخور، و به جهت خوراکهای لطیف او حریص مباش.

Ne mange pas le pain de l'homme envieux, et ne convoite pas ses mets délicats;

۷ 7 زیرا چنانکه در دل خود فکر می‌کند خود اوهمچنان است. تو را می‌گوید: بخور و بنوش، امادلش با تو نیست.

car il ne vaut pas plus que les pensées de son âme. « Mange et bois, » te dira-t-il; mais son cœur n'est pas avec toi.

۸ 8 لقمه‌ای را که خورده‌ای قی خواهی کرد، وسخنان شیرین خود را بر باد خواهی داد.

Tu vomiras le morceau que tu as mangé, et tu en seras pour tes belles paroles.

۹ 9 به گوش احمق سخن مگو، زیرا حکمت کلامت را خوار خواهد شمرد.

Ne parle pas aux oreilles de l'insensé, car il méprisera la sagesse de tes discours.

۱۰ 10 حد قدیم را منتقل مساز، و به مزرعه یتیمان داخل مشو،

Ne déplace pas la borne antique, et n'entre pas dans le champ des orphelins.

۱۱ 11 زیرا که ولی ایشان زورآور است، و با تو دردعوی ایشان مقاومت خواهد کرد.

Car leur vengeur est puissant: il défendra leur cause contre toi.

۱۲ 12 دل خود را به ادب مایل گردان، و گوش خود را به کلام معرفت.

Applique ton cœur à l'instruction, et tes oreilles aux paroles de la science.

۱۳ 13 از طفل خود تادیب را باز مدار که اگر او رابا چوب بزنی نخواهد مرد،

N'épargne pas la correction à l'enfant; si tu le frappes de la verge, il ne mourra point.

۱۴ 14 پس او را با چوب بزن، و جان او را از هاویه نجات خواهی داد. (Sheol h7585)

Tu le frappes de la verge, et tu délivres son âme du schéol. (Sheol h7585)

۱۵ 15 ‌ای پسر من اگر دل تو حکیم باشد، دل من (بلی دل ) من شادمان خواهد شد.

Mon fils, si ton cœur est sage, mon cœur, à moi aussi, sera dans la joie.

۱۶ 16 و گرده هایم وجد خواهد نمود، هنگامی که لبهای تو به راستی متکلم شود.

Mes entrailles tressailliront d'allégresse, quand tes lèvres diront ce qui est droit.

۱۷ 17 دل تو به جهت گناهکاران غیور نباشد، امابه جهت ترس خداوند تمامی روز غیور باش،

Que ton cœur n'envie pas les pécheurs, mais qu'il reste toujours dans la crainte de Yahweh;

۱۸ 18 زیرا که البته آخرت هست، و امید تومنقطع نخواهد شد.

car il y a un avenir, et ton espérance ne sera pas anéantie.

۱۹ 19 پس تو‌ای پسرم بشنو و حکیم باش، و دل خود را در طریق مستقیم گردان.

Ecoute, mon fils, et sois sage; dirige ton cœur dans la voie droite.

۲۰ 20 از زمره میگساران مباش، و از آنانی که بدنهای خود را تلف می‌کنند.

Ne sois pas parmi les buveurs de vin, parmi ceux qui se gorgent de viandes;

۲۱ 21 زیرا که میگسار و مسرف، فقیر می‌شود وصاحب خواب به خرقه‌ها ملبس خواهد شد.

car le buveur et le gourmand s'appauvrissent, et la somnolence fait porter des haillons.

۲۲ 22 پدر خویش را که تو را تولید نمود گوش گیر، و مادر خود را چون پیر شود خوار مشمار.

Ecoute ton père, lui qui t'a engendré, et ne méprise pas ta mère, quand elle est devenue vieille.

۲۳ 23 راستی را بخر و آن را مفروش، و حکمت وادب و فهم را.

Acquiers la vérité, et ne la vend pas, la sagesse, l'instruction et l'intelligence.

۲۴ 24 پدر فرزند عادل به غایت شادمان می‌شود، و والد پسر حکیم از او مسرور خواهد گشت.

Le père du juste est dans l'allégresse, celui qui donne le jour à un sage en aura de la joie.

۲۵ 25 پدرت و مادرت شادمان خواهند شد، ووالده تو مسرور خواهد گردید.

Que ton père et ta mère se réjouissent! Que celle qui t'a enfanté soit dans l'allégresse!

۲۶ 26 ‌ای پسرم دل خود را به من بده، و چشمان تو به راههای من شاد باشد،

Mon fils, donne-moi ton cœur, et que tes yeux gardent mes voies:

۲۷ 27 چونکه زن زانیه حفره‌ای عمیق است، و زن بیگانه چاه تنگ.

car la courtisane est une fosse profonde, et l'étrangère un puits étroit.

۲۸ 28 او نیز مثل راهزن در کمین می‌باشد، وخیانتکاران را در میان مردم می‌افزاید.

Elle dresse des embûches comme pour une proie et elle augmente parmi les hommes le nombre des prévaricateurs.

۲۹ 29 وای از آن کیست و شقاوت از آن که ونزاعها از آن کدام و زاری از آن کیست وجراحت های بی‌سبب از آن که و سرخی چشمان از آن کدام؟

Pour qui les ah? Pour qui les hélas? Pour qui les disputes? Pour qui les murmures? Pour qui les blessures sans raison? Pour qui les yeux rouges?...

۳۰ 30 آنانی را است که شرب مدام می‌نمایند، و برای چشیدن شراب ممزوج داخل می‌شوند.

Pour ceux qui s'attardent auprès du vin, pour ceux qui vont goûter du vin aromatisé.

۳۱ 31 به شراب نگاه مکن وقتی که سرخ‌فام است، حینی که حبابهای خود را در جام ظاهر می‌سازد، و به ملایمت فرو می‌رود.

Ne regarde pas le vin: comme il est vermeil; comme il donne son éclat dans la coupe, comme il coule aisément.

۳۲ 32 اما در آخر مثل مار خواهد گزید، و مانندافعی نیش خواهد زد.

Il finit par mordre comme un serpent, et par piquer comme un basilic.

۳۳ 33 چشمان تو چیزهای غریب را خواهد دید، و دل تو به چیزهای کج تنطق خواهد نمود،

Tes yeux se porteront sur des étrangères, et ton cœur tiendra des discours pervers.

۳۴ 34 و مثل کسی‌که در میان دریا می‌خوابدخواهی شد، یا مانند کسی‌که بر سر دکل کشتی می‌خسبد،

Tu seras comme un homme couché au milieu de la mer, comme un homme endormi au sommet d'un mât.

۳۵ 35 و خواهی گفت: مرا زدند لیکن درد رااحساس نکردم، مرا زجر نمودند لیکن نفهمیدم. پس کی بیدار خواهم شد؟ همچنین معاودت می‌کنم و بار دیگر آن را می‌طلبم.

« On m'a frappé... Je n'ai point de mal! On m'a battu... Je ne sens rien!... Quand me réveillerai-je?... Il m'en faut encore! »