امثال 22

۱ 1 نیک نامی از کثرت دولتمندی افضل است، و فیض از نقره و طلا بهتر.

Un buen nombre es más deseable que una gran riqueza, y ser respetado es mejor que la plata y el oro.

۲ 2 دولتمند و فقیر با هم ملاقات می‌کنند، آفریننده هر دوی ایشان خداوند است.

El hombre rico y el pobre se encuentran cara a cara: el Señor es el creador de todos ellos.

۳ 3 مرد زیرک، بلا را می‌بیند و خویشتن رامخفی می‌سازد و جاهلان می‌گذرند و در عقوبت گرفتار می‌شوند.

El hombre agudo ve el mal y se cubre: el simple sigue recto y se mete en problemas.

۴ 4 جزای تواضع و خداترسی، دولت و جلال وحیات‌است.

La recompensa de un espíritu apacible y el temor del Señor es riqueza, honor y vida.

۵ 5 خارها و دامها در راه کجروان است، اما هرکه جان خود را نگاه دارد از آنها دور می‌شود.

Espinas y redes están en el camino del perverso: el que vigila su alma estará lejos de ellos.

۶ 6 طفل را در راهی که باید برود تربیت نما، وچون پیر هم شود از آن انحراف نخواهد ورزید.

Si un niño es entrenado de la manera correcta, incluso cuando sea viejo no se apartará.

۷ 7 توانگر بر فقیر تسلط دارد، و مدیون غلام طلب کار می‌باشد.

El hombre de riquezas tiene dominio sobre los pobres, y el que se endeuda es siervo de su acreedor.

۸ 8 هر‌که ظلم بکارد بلا خواهد دروید، وعصای غضبش زایل خواهد شد.

Al plantar la semilla del mal, el hombre recibirá el grano del dolor, y la vara de su ira se romperá.

۹ 9 شخصی که نظر او باز باشد مبارک خواهدبود، زیرا که از نان خود به فقرا می‌دهد.

El bondadoso tendrá bendición, porque da de su pan a los pobres.

۱۰ 10 استهزاکننده را دور نما و نزاع رفع خواهدشد، و مجادله و خجالت ساکت خواهد گردید.

Envía al hombre de soberbia, y la discusión saldrá; verdaderamente la lucha y la vergüenza llegarán a su fin.

۱۱ 11 هر‌که طهارت دل را دوست دارد، و لبهای ظریف دارد پادشاه دوست او می‌باشد.

Aquel cuyo corazón es limpio es querido por el Señor; por la gracia de sus labios, el rey será su amigo.

۱۲ 12 چشمان خداوند معرفت را نگاه می‌دارد وسخنان خیانتکاران را باطل می‌سازد.

Los ojos del Señor guardan el conocimiento, pero por él los actos del falso hombre serán revocados.

۱۳ 13 مرد کاهل می‌گوید شیر بیرون است، و درکوچه‌ها کشته می‌شوم.

El que odia el trabajo dice: Hay un león fuera. Me matarán en las calles.

۱۴ 14 دهان زنان بیگانه چاه عمیق است، و هر‌که مغضوب خداوند باشد در آن خواهد افتاد.

La boca de las mujeres malas es un hoyo profundo: aquel con quien el Señor está enojado, descenderá a él.

۱۵ 15 حماقت در دل طفل بسته شده است، اماچوب تادیب آن را از او دور خواهد کرد.

Los caminos insensatos están profundamente arraigados en el corazón de un niño, pero la vara del castigo los alejará de él.

۱۶ 16 هر‌که بر فقیر برای فایده خویش ظلم نماید، و هر‌که به دولتمندان ببخشد البته محتاج خواهد شد.

El que es cruel con los pobres con el propósito de aumentar su ganancia, y el que da al hombre rico, solo tendrá necesidad.

۱۷ 17 گوش خود را فرا داشته، کلام حکما رابشنو، و دل خود را به تعلیم من مایل گردان،

Inclina tu oído para oír mis palabras, y deja que tu corazón reflexione sobre el conocimiento.

۱۸ 18 زیرا پسندیده است که آنها را در دل خودنگاه داری، و بر لبهایت جمیع ثابت ماند،

Porque es una delicia guardarlos en tu corazón, tenerlos listos en tus labios.

۱۹ 19 تا اعتماد تو بر خداوند باشد. امروز تو راتعلیم دادم،

Para que tu fe esté en el Señor, te la he aclarado hoy, aun a ti.

۲۰ 20 آیا امور شریف را برای تو ننوشتم؟ شامل بر مشورت معرفت،

¿No he escrito por ti treinta dichos, con sabias sugerencias y conocimiento,

۲۱ 21 تا قانون کلام راستی را اعلام نمایم، و توکلام راستی را نزد فرستندگان خود پس ببری؟

para hacerte ver cuán ciertas son las palabras verdaderas, para que puedas dar una respuesta verdadera a aquellos que te hacen preguntas?

۲۲ 22 فقیر را از آن جهت که ذلیل است تاراج منما، و مسکین را در دربار، ستم مرسان،

No quites la propiedad del pobre porque es pobre, o seas cruel con los oprimidos cuando vengan ante el juez:

۲۳ 23 زیرا خداوند دعوی ایشان را فیصل خواهدنمود، و جان تاراج کنندگان ایشان را به تاراج خواهد داد.

Porque el Señor dará apoyo a su causa, y quitará la vida a los que le toman sus bienes.

۲۴ 24 با مرد تندخو معاشرت مکن، و با شخص کج خلق همراه مباش،

No seas amigo de un hombre que se enoja; no vayas en compañía de un hombre enojado:

۲۵ 25 مبادا راههای او را آموخته شوی و جان خود را در دام گرفتار سازی.

Por temor a aprender sus caminos y hacer una red lista para tu alma.

۲۶ 26 از‌جمله آنانی که دست می‌دهند مباش و نه از آنانی که برای قرضها ضامن می‌شوند.

No seas de los que se dan la mano en un acuerdo, ni de los que se hacen fiadores de las deudas:

۲۷ 27 اگر چیزی نداری که ادا نمایی پس چرابستر تو را از زیرت بردارد.

si no tienes con qué pagar, te quitará la cama.

۲۸ 28 حد قدیمی را که پدرانت قرار داده اندمنتقل مساز.

No se mueva la antigua señal que tus padres pusieron en su lugar.

۲۹ 29 آیا مردی را که در شغل خویش ماهر باشدمی بینی؟ او در حضور پادشاهان خواهد ایستاد، پیش پست فطرتان نخواهد ایستاد.

¿Has visto a un hombre experto en su negocio? él tomará su lugar antes que los reyes; su lugar no estará entre personas bajas.