امثال 21

۱ 1 دل پادشاه مثل نهرهای آب در دست خداوند است، آن را به هر سو که بخواهد برمی گرداند.

As a rush of water, so is the king's heart in God's hand: he turns it wherever he may desire to point out.

۲ 2 هر راه انسان در نظر خودش راست است، اماخداوند دلها را می‌آزماید.

Every man seems to himself righteous; but the Lord directs the hearts.

۳ 3 عدالت و انصاف را بجا آوردن، نزد خداونداز قربانی‌ها پسندیده تر است.

To do justly and to speak truth, are more pleasing to God than the blood of sacrifices.

۴ 4 چشمان بلند و دل متکبر و چراغ شریران، گناه است.

A high-minded man is stout-hearted in [his] pride; and the lamp of the wicked is sin.

۵ 5 فکرهای مرد زرنگ تمام به فراخی می‌انجامد، اما هر‌که عجول باشد برای احتیاج تعجیل می‌کند.

۶ 6 تحصیل گنجها به زبان دروغگو، بخاری است بر هوا شده برای جویندگان موت.

He that gathers treasures with a lying tongue pursues vanity [on] to the snares of death.

۷ 7 ظلم شریران ایشان را به هلاکت می‌اندازد، زیرا که از بجا آوردن انصاف ابا می‌نمایند.

Destruction shall lodge with the ungodly; for they refuse to do justly.

۸ 8 طریق مردی که زیر بار (گناه ) باشد بسیار کج است، اما اعمال مرد طاهر، مستقیم است.

To the froward God sends froward ways; for his works are pure and right.

۹ 9 در زاویه پشت بام ساکن شدن بهتر است، ازساکن بودن با زن ستیزه گر در خانه مشترک.

[It is] better to dwell in a corner on the house-top, than in plastered [rooms] with unrighteousness, and in an open house.

۱۰ 10 جان شریر مشتاق شرارت است، و برهمسایه خود ترحم نمی کند.

The soul of the ungodly shall not be pitied by any man.

۱۱ 11 چون استهزاکننده سیاست یابد جاهلان حکمت می‌آموزند، و چون مرد حکیم تربیت یابد معرفت را تحصیل می‌نماید.

When an intemperate man is punished the simple becomes wiser: and a wise man understanding will receive knowledge.

۱۲ 12 مرد عادل در خانه شریر تامل می‌کند که چگونه اشرار به تباهی واژگون می‌شوند.

A righteous man understands the hearts of the ungodly: and despises the ungodly for their wickedness.

۱۳ 13 هر‌که گوش خود را از فریاد فقیر می‌بندد، او نیز فریاد خواهد کرد و مستجاب نخواهد شد.

He that stops his ears from hearing the poor, himself also shall cry, and there shall be none to hear [him].

۱۴ 14 هدیه‌ای در خفا خشم را فرو می‌نشاند، ورشوه‌ای در بغل، غضب سخت را.

A secret gift calms anger: but he that forbears to give stirs up strong wrath.

۱۵ 15 انصاف کردن خرمی عادلان است، اما باعث پریشانی بدکاران می‌باشد.

[It is] the joy of the righteous to do judgement: but a holy [man] is abominable with evil-doers.

۱۶ 16 هر‌که از طریق تعقل گمراه شود، درجماعت مردگان ساکن خواهد گشت.

A man that wanders out of the way of righteousness, shall rest in the congregation of giants.

۱۷ 17 هر‌که عیش را دوست دارد محتاج خواهدشد، و هر‌که شراب و روغن را دوست دارددولتمند نخواهد گردید.

A poor man loves mirth, loving wine and oil in abundance;

۱۸ 18 شریران فدیه عادلان می‌شوند وخیانتکاران به عوض راستان.

and a transgressor is the abomination of a righteous man.

۱۹ 19 در زمین بایر ساکن بودن بهتر است از بودن با زن ستیزه گر و جنگجوی.

[It is] better to dwell in a wilderness than with a quarrelsome and talkative and passionate woman.

۲۰ 20 در منزل حکیمان خزانه مرغوب و روغن است، اما مرد احمق آنها را تلف می‌کند.

A desirable treasure will rest on the mouth of the wise; but foolish men will swallow it up.

۲۱ 21 هر‌که عدالت و رحمت را متابعت کند، حیات و عدالت و جلال خواهد یافت.

The way of righteousness and mercy will find life and glory.

۲۲ 22 مرد حکیم به شهر جباران برخواهد آمد، وقلعه اعتماد ایشان را به زیر می‌اندازد.

A wise man assaults strong cities, and demolishes the fortress in which the ungodly trusted.

۲۳ 23 هر‌که دهان و زبان خویش را نگاه دارد، جان خود را از تنگیها محافظت می‌نماید.

He that keeps his mouth and his tongue keeps his soul from trouble.

۲۴ 24 مرد متکبر و مغرور مسمی به استهزاکننده می‌شود، و به افزونی تکبر عمل می‌کند.

A bold and self-willed and insolent [man] is called a pest: and he that remembers injuries is a transgressor.

۲۵ 25 شهوت مرد کاهل او را می‌کشد، زیرا که دستهایش از کار کردن ابا می‌نماید.

Desires kill the sluggard; for his hands do not choose to do anything.

۲۶ 26 هستند که همه اوقات به شدت حریص می‌باشند، اما مرد عادل بذل می‌کند و امساک نمی نماید.

An ungodly man entertains evil desires all the day: but the righteous is unsparingly merciful and compassionate.

۲۷ 27 قربانی های شریران مکروه است، پس چندمرتبه زیاده هنگامی که به عوض بدی آنها رامی گذرانند.

The sacrifices of the ungodly are abomination to the Lord, for they offer them wickedly.

۲۸ 28 شاهد دروغگو هلاک می‌شود، اما کسی‌که استماع نماید به راستی تکلم خواهد کرد.

A false witness shall perish; but an obedient man will speak cautiously.

۲۹ 29 مرد شریر روی خود را بی‌حیا می‌سازد، ومرد راست، طریق خویش را مستحکم می‌کند.

An ungodly man impudently withstands with his face; but the upright man himself understands his ways.

۳۰ 30 حکمتی نیست و نه فطانتی و نه مشورتی که به ضد خداوند به‌کار آید.

There is no wisdom, there is no courage, there is no counsel against the ungodly.

۳۱ 31 اسب برای روز جنگ مهیا است، اما نصرت از جانب خداوند است.

A horse is prepared for the day of battle; but help is of the Lord.