امثال 17

۱ 1 لقمه خشک با سلامتی، بهتر است ازخانه پر از ضیافت با مخاصمت.

Betere is a drie mussel with ioye, than an hous ful of sacrifices with chidyng.

۲ 2 بنده عاقل بر پسر پست فطرت مسلط خواهدبود، و میراث را با برادران تقسیم خواهد نمود.

A wijs seruaunt schal be lord of fonned sones; and he schal departe eritage among britheren.

۳ 3 بوته برای نقره و کوره به جهت طلا است، اماخداوند امتحان کننده دلها است.

As siluer is preued bi fier, and gold is preued bi a chymnei, so the Lord preueth hertis.

۴ 4 شریر به لبهای دروغگو اصغا می‌کند، و مردکاذب به زبان فتنه انگیز گوش می‌دهد.

An yuel man obeieth to a wickid tunge; and a fals man obeieth to false lippis.

۵ 5 هر‌که فقیر را استهزا کند آفریننده خویش رامذمت می‌کند، و هر‌که از بلا خوش می‌شودبی سزا نخواهد ماند.

He that dispisith a pore man, repreueth his maker; and he that is glad in the fallyng of another man, schal not be vnpunyschid.

۶ 6 تاج پیران، پسران پسرانند، و جلال فرزندان، پدران ایشانند.

The coroun of elde men is the sones of sones; and the glorie of sones is the fadris of hem.

۷ 7 کلام کبرآمیز احمق را نمی شاید، و چندمرتبه زیاده لبهای دروغگو نجبا را.

Wordis wel set togidere bisemen not a fool; and a liynge lippe bicometh not a prince.

۸ 8 هدیه در نظر اهل آن سنگ گرانبها است که هر کجا توجه نماید برخوردار می‌شود.

A preciouse stoon moost acceptable is the abiding of hym that sekith; whidur euere he turneth hym silf, he vndurstondith prudentli.

۹ 9 هر‌که گناهی را مستور کند طالب محبت می‌باشد، اما هر‌که امری را تکرار کند دوستان خالص را از هم جدا می‌سازد.

He that helith trespas, sekith frenschipis; he that rehersith bi an hiy word, departith hem, that ben knyt togidere in pees.

۱۰ 10 یک ملامت به مرد فهیم اثر می‌کند، بیشتراز صد تازیانه به مرد جاهل.

A blamyng profitith more at a prudent man, than an hundryd woundis at a fool.

۱۱ 11 مرد شریر طالب فتنه است و بس. لهذاقاصد ستمکیش نزد او فرستاده می‌شود.

Euere an yuel man sekith stryues; forsothe a cruel aungel schal be sent ayens hym.

۱۲ 12 اگر خرسی که بچه هایش کشته شود به انسان برخورد، بهتر است از مرد احمق در حماقت خود.

It spedith more to meete a femal bere, whanne the whelpis ben rauyschid, than a fool tristynge to hym silf in his foli.

۱۳ 13 کسی‌که به عوض نیکویی بدی می‌کند بلااز خانه او دور نخواهد شد.

Yuel schal not go a wei fro the hous of hym, that yeldith yuels for goodis.

۱۴ 14 ابتدای نزاع مثل رخنه کردن آب است، پس مخاصمه را ترک کن قبل از آنکه به مجادله برسد.

He that leeueth watir, is heed of stryues; and bifor that he suffrith wrong, he forsakith dom.

۱۵ 15 هر‌که شریر را عادل شمارد و هر‌که عادل را ملزم سازد، هر دوی ایشان نزد خداوندمکروهند.

Bothe he that iustifieth a wickid man, and he that condempneth a iust man, euer ethir is abhomynable at God.

۱۶ 16 قیمت به جهت خریدن حکمت چرا به‌دست احمق باشد؟ و حال آنکه هیچ فهم ندارد.

What profitith it to a fool to haue richessis, sithen he mai not bie wisdom? He that makith his hous hiy, sekith falling; and he that eschewith to lerne, schal falle in to yuels.

۱۷ 17 دوست خالص در همه اوقات محبت می‌نماید، و برادر به جهت تنگی مولود شده است.

He that is a frend, loueth in al tyme; and a brother is preuyd in angwischis.

۱۸ 18 مرد ناقص العقل دست می‌دهد و در حضورهمسایه خود ضامن می‌شود.

A fonned man schal make ioie with hondis, whanne he hath bihiyt for his frend.

۱۹ 19 هر‌که معصیت را دوست دارد منازعه رادوست می‌دارد، و هر‌که در خود را بلند سازدخرابی را می‌طلبد.

He that bithenkith discordis, loueth chidingis; and he that enhaunsith his mouth, sekith fallyng.

۲۰ 20 کسی‌که دل کج دارد نیکویی را نخواهدیافت. و هر‌که زبان دروغگو دارد در بلا گرفتارخواهد شد.

He that is of weiward herte, schal not fynde good; and he that turneth the tunge, schal falle in to yuel.

۲۱ 21 هر‌که فرزند احمق آورد برای خویشتن غم پیدا می‌کند، و پدر فرزند ابله شادی نخواهد دید.

A fool is borun in his schenschipe; but nether the fadir schal be glad in a fool.

۲۲ 22 دل‌شادمان شفای نیکو می‌بخشد، اما روح شکسته استخوانها را خشک می‌کند.

A ioiful soule makith likinge age; a sorewful spirit makith drie boonys.

۲۳ 23 مرد شریر رشوه را از بغل می‌گیرد، تاراههای انصاف را منحرف سازد.

A wickid man takith yiftis fro the bosum, to mys turne the pathis of doom.

۲۴ 24 حکمت در مد نظر مرد فهیم است، اماچشمان احمق در اقصای زمین می‌باشد.

Wisdom schyneth in the face of a prudent man; the iyen of foolis ben in the endis of erthe.

۲۵ 25 پسر احمق برای پدر خویش حزن است، وبه جهت مادر خویش تلخی است.

A fonned sone is the ire of the fadir, and the sorewe of the modir that gendride hym.

۲۶ 26 عادلان را نیز سرزنش نمودن خوب نیست، و نه ضرب زدن به نجبا به‌سبب راستی ایشان.

It is not good to brynge in harm to a iust man; nether to smyte the prince that demeth riytfuli.

۲۷ 27 صاحب معرفت سخنان خود را بازمی دارد، و هر‌که روح حلیم دارد مرد فطانت پیشه است.

He that mesurith his wordis, is wijs and prudent; and a lerud man is of preciouse spirit.

۲۸ 28 مرد احمق نیز چون خاموش باشد او راحکیم می‌شمارند، و هر‌که لبهای خود را می‌بنددفهیم است.

Also a foole, if he is stille, schal be gessid a wijs man; and, if he pressith togidre hise lippis, he `schal be gessid an vndurstondynge man.