امثال 17

۱ 1 لقمه خشک با سلامتی، بهتر است ازخانه پر از ضیافت با مخاصمت.

It is better to have quiet with a dry morsel of bread than a house full of feasting with strife.

۲ 2 بنده عاقل بر پسر پست فطرت مسلط خواهدبود، و میراث را با برادران تقسیم خواهد نمود.

A wise servant will rule over a son who acts shamefully and will share the inheritance as one of the brothers.

۳ 3 بوته برای نقره و کوره به جهت طلا است، اماخداوند امتحان کننده دلها است.

The crucible is for silver and the furnace is for gold, but Yahweh refines hearts.

۴ 4 شریر به لبهای دروغگو اصغا می‌کند، و مردکاذب به زبان فتنه انگیز گوش می‌دهد.

The evildoer pays attention to wicked lips; a liar gives ear to a destructive tongue.

۵ 5 هر‌که فقیر را استهزا کند آفریننده خویش رامذمت می‌کند، و هر‌که از بلا خوش می‌شودبی سزا نخواهد ماند.

Whoever mocks the poor insults his Maker and the one who rejoices at misfortune will not go unpunished.

۶ 6 تاج پیران، پسران پسرانند، و جلال فرزندان، پدران ایشانند.

Grandchildren are the crown of the aged and parents bring honor to their children.

۷ 7 کلام کبرآمیز احمق را نمی شاید، و چندمرتبه زیاده لبهای دروغگو نجبا را.

Eloquent speech is not suitable for a fool; much less are lying lips suitable for royalty.

۸ 8 هدیه در نظر اهل آن سنگ گرانبها است که هر کجا توجه نماید برخوردار می‌شود.

A bribe is like a magic stone to the one who gives it; wherever he turns, he succeeds.

۹ 9 هر‌که گناهی را مستور کند طالب محبت می‌باشد، اما هر‌که امری را تکرار کند دوستان خالص را از هم جدا می‌سازد.

Whoever overlooks an offense seeks love, but the one who repeats a matter alienates close friends.

۱۰ 10 یک ملامت به مرد فهیم اثر می‌کند، بیشتراز صد تازیانه به مرد جاهل.

A rebuke goes deeper into a person who has understanding than a hundred blows go into a fool.

۱۱ 11 مرد شریر طالب فتنه است و بس. لهذاقاصد ستمکیش نزد او فرستاده می‌شود.

An evil person only seeks rebellion, so a cruel messenger will be sent against him.

۱۲ 12 اگر خرسی که بچه هایش کشته شود به انسان برخورد، بهتر است از مرد احمق در حماقت خود.

It is better to meet a bear robbed of her cubs than to meet a fool in his foolishness.

۱۳ 13 کسی‌که به عوض نیکویی بدی می‌کند بلااز خانه او دور نخواهد شد.

When someone returns evil for good, evil will never leave his house.

۱۴ 14 ابتدای نزاع مثل رخنه کردن آب است، پس مخاصمه را ترک کن قبل از آنکه به مجادله برسد.

The beginning of conflict is like one who releases water everywhere, so walk away from the dispute before it has broken out.

۱۵ 15 هر‌که شریر را عادل شمارد و هر‌که عادل را ملزم سازد، هر دوی ایشان نزد خداوندمکروهند.

The person who acquits the wicked person and the person who condemns the righteous person— both are an abomination to Yahweh.

۱۶ 16 قیمت به جهت خریدن حکمت چرا به‌دست احمق باشد؟ و حال آنکه هیچ فهم ندارد.

Why should a fool pay money to learn about wisdom, when he has no ability to learn it?

۱۷ 17 دوست خالص در همه اوقات محبت می‌نماید، و برادر به جهت تنگی مولود شده است.

A friend is loving at all times and a brother is born for times of trouble.

۱۸ 18 مرد ناقص العقل دست می‌دهد و در حضورهمسایه خود ضامن می‌شود.

A man having no sense makes binding promises and becomes responsible for his neighbor's debts.

۱۹ 19 هر‌که معصیت را دوست دارد منازعه رادوست می‌دارد، و هر‌که در خود را بلند سازدخرابی را می‌طلبد.

Whoever loves conflict loves sin; the one who makes the threshold of his door too high causes bones to be broken.

۲۰ 20 کسی‌که دل کج دارد نیکویی را نخواهدیافت. و هر‌که زبان دروغگو دارد در بلا گرفتارخواهد شد.

A person who has a crooked heart finds nothing that is good; the one who has a perverse tongue falls into calamity.

۲۱ 21 هر‌که فرزند احمق آورد برای خویشتن غم پیدا می‌کند، و پدر فرزند ابله شادی نخواهد دید.

Whoever is the parent of a fool brings grief to himself; and the father of a fool has no joy.

۲۲ 22 دل‌شادمان شفای نیکو می‌بخشد، اما روح شکسته استخوانها را خشک می‌کند.

A cheerful heart is good medicine, but a broken spirit dries up the bones.

۲۳ 23 مرد شریر رشوه را از بغل می‌گیرد، تاراههای انصاف را منحرف سازد.

A wicked man accepts a secret bribe to pervert the ways of justice.

۲۴ 24 حکمت در مد نظر مرد فهیم است، اماچشمان احمق در اقصای زمین می‌باشد.

The one who has understanding sets his face toward wisdom, but the eyes of a fool are set on the ends of the earth.

۲۵ 25 پسر احمق برای پدر خویش حزن است، وبه جهت مادر خویش تلخی است.

A foolish son is a grief to his father and bitterness to the woman who bore him.

۲۶ 26 عادلان را نیز سرزنش نمودن خوب نیست، و نه ضرب زدن به نجبا به‌سبب راستی ایشان.

Also, it is never good to punish the righteous person; neither is it good to flog noble men who have integrity.

۲۷ 27 صاحب معرفت سخنان خود را بازمی دارد، و هر‌که روح حلیم دارد مرد فطانت پیشه است.

One who has knowledge uses few words and one with understanding is even-tempered.

۲۸ 28 مرد احمق نیز چون خاموش باشد او راحکیم می‌شمارند، و هر‌که لبهای خود را می‌بنددفهیم است.

Even a fool is thought to be wise if he keeps silent; when he keeps his mouth shut, he is considered to be intelligent.