امثال 15

۱ 1 جواب نرم خشم را برمی گرداند، اماسخن تلخ غیظ را به هیجان می‌آورد.

Responsio mollis frangit iram: sermo durus suscitat furorem.

۲ 2 زبان حکیمان علم را زینت می‌بخشد، امادهان احمقان به حماقت تنطق می‌نماید.

Lingua sapientium ornat scientiam: os fatuorum ebullit stultitiam.

۳ 3 چشمان خداوند در همه جاست، و بر بدان ونیکان می‌نگرد.

In omni loco oculi Domini contemplantur bonos et malos.

۴ 4 زبان ملایم، درخت حیات‌است و کجی آن، شکستگی روح است.

Lingua placabilis, lignum vitæ: quæ autem immoderata est, conteret spiritum.

۵ 5 احمق تادیب پدر خود را خوار می‌شمارد، اما هر‌که تنبیه را نگاه دارد زیرک می‌باشد.

Stultus irridet disciplinam patris sui: qui autem custodit increpationes, astutior fiet. In abundanti iustitia virtus maxima est: cogitationes autem impiorum eradicabuntur.

۶ 6 در خانه مرد عادل گنج عظیم است، امامحصول شریران، کدورت است.

Domus iusti plurima fortitudo: et in fructibus impii conturbatio.

۷ 7 لبهای حکیمان معرفت را منتشر می‌سازد، اما دل احمقان، مستحکم نیست.

Labia sapientium disseminabunt scientiam: cor stultorum dissimile erit.

۸ 8 قربانی شریران نزد خداوند مکروه است، امادعای راستان پسندیده اوست.

Victimæ impiorum abominabiles Domino: vota iustorum placabilia:

۹ 9 راه شریران نزد خداوند مکروه است، اماپیروان عدالت را دوست می‌دارد.

Abominatio est Domino via impii: qui sequitur iustitiam, diligitur ab eo.

۱۰ 10 برای هر‌که طریق را ترک نماید تادیب سخت است، و هر‌که از تنبیه نفرت کند خواهدمرد.

Doctrina mala deserenti viam vitæ: qui increpationes odit, morietur.

۱۱ 11 هاویه و ابدون در حضور خداوند است، پس چند مرتبه زیاده دلهای بنی آدم. (Sheol h7585)

Infernus, et perditio coram Domino: quanto magis corda filiorum hominum? (Sheol h7585)

۱۲ 12 استهزاکننده تنبیه را دوست ندارد، و نزدحکیمان نخواهد رفت.

Non amat pestilens eum, qui se corripit: nec ad sapientes graditur.

۱۳ 13 دل‌شادمان چهره را زینت می‌دهد، اما ازتلخی دل روح منکسر می‌شود.

Cor gaudens exhilarat faciem: in mœrore animi deiicitur spiritus.

۱۴ 14 دل مرد فهیم معرفت را می‌طلبد، اما دهان احمقان حماقت را می‌چرد.

Cor sapientis quærit doctrinam: et os stultorum pascitur imperitia.

۱۵ 15 تمامی روزهای مصیبت کشان بد است، اماخوشی دل ضیافت دائمی است.

Omnes dies pauperis, mali: secura mens quasi iuge convivium.

۱۶ 16 اموال اندک با ترس خداوند بهتر است ازگنج عظیم با اضطراب.

Melius est parum cum timore Domini, quam thesauri magni et insatiabiles.

۱۷ 17 خوان بقول در جایی که محبت باشد بهتراست، از گاو پرواری که با آن عداوت باشد.

Melius est vocari ad olera cum charitate: quam ad vitulum saginatum cum odio.

۱۸ 18 مرد تندخو نزاع را برمی انگیزد، اما شخص دیرغضب خصومت را ساکن می‌گرداند.

Vir iracundus provocat rixas: qui patiens est, mitigat suscitatas.

۱۹ 19 راه کاهلان مثل خاربست است، اما طریق راستان شاهراه است.

Iter pigrorum quasi sepes spinarum: via iustorum absque offendiculo.

۲۰ 20 پسر حکیم پدر را شادمان می‌سازد، اما مرداحمق مادر خویش را حقیر می‌شمارد.

Filius sapiens lætificat patrem: et stultus homo despicit matrem suam.

۲۱ 21 حماقت در نظر شخص ناقص العقل خوشی است، اما مرد فهیم به راستی سلوک می‌نماید.

Stultitia gaudium stulto: et vir prudens dirigit gressus suos.

۲۲ 22 از عدم مشورت، تدبیرها باطل می‌شود، اما از کثرت مشورت دهندگان برقرار می‌ماند.

Dissipantur cogitationes ubi non est consilium: ubi vero sunt plures consiliarii, confirmantur.

۲۳ 23 برای انسان از جواب دهانش شادی حاصل می‌شود، و سخنی که در محلش گفته شودچه بسیار نیکو است.

Lætatur homo in sententia oris sui: et sermo opportunus est optimus.

۲۴ 24 طریق حیات برای عاقلان به سوی بالااست، تا از هاویه اسفل دور شود. (Sheol h7585)

Semita vitæ super eruditum, ut declinet de inferno novissimo. (Sheol h7585)

۲۵ 25 خداوند خانه متکبران را منهدم می‌سازد، اما حدود بیوه‌زن را استوار می‌نماید.

Domum superborum demolietur Dominus: et firmos faciet terminos viduæ.

۲۶ 26 تدبیرهای فاسد نزد خداوند مکروه است، اما سخنان پسندیده برای طاهران است.

Abominatio Domini cogitationes malæ: et purus sermo pulcherrimus firmabitur ab eo.

۲۷ 27 کسی‌که حریص سود باشد خانه خود رامکدر می‌سازد، اما هر‌که از هدیه‌ها نفرت داردخواهد زیست.

Conturbat domum suam qui sectatur avaritiam: qui autem odit munera, vivet. Per misericordiam et fidem purgantur peccata: per timorem autem Domini declinat omnis a malo.

۲۸ 28 دل مرد عادل در جواب دادن تفکر می‌کند، اما دهان شریران، چیزهای بد را جاری می‌سازد.

Mens iusti meditatur obedientiam: os impiorum redundat malis.

۲۹ 29 خداوند از شریران دور است، اما دعای عادلان را می‌شنود.

Longe est Dominus ab impiis: et orationes iustorum exaudiet.

۳۰ 30 نور چشمان دل را شادمان می‌سازد، و خبرنیکو استخوانها را پر مغز می‌نماید.

Lux oculorum lætificat animam: fama bona impinguat ossa.

۳۱ 31 گوشی که تنبیه حیات را بشنود، در میان حکیمان ساکن خواهد شد.

Auris, quæ audit increpationes vitæ, in medio sapientium commorabitur.

۳۲ 32 هر‌که تادیب را ترک نماید، جان خود راحقیر می‌شمارد، اما هر‌که تنبیه را بشنود عقل راتحصیل می‌نماید.

Qui abiicit disciplinam, despicit animam suam: qui autem acquiescit increpationibus, possessor est cordis.

۳۳ 33 ترس خداوند ادیب حکمت است، وتواضع پیشرو حرمت می‌باشد.

Timor Domini, disciplina sapientiæ: et gloriam præcedit humilitas.