امثال 1

۱ 1 امثال سلیمان بن داود پادشاه اسرائیل

The proverbs of Solomon, the son of David, king of Israel:

۲ 2 به جهت دانستن حکمت و عدل، و برای فهمیدن کلمات فطانت.

to know wisdom and instruction; to discern the words of understanding;

۳ 3 به جهت اکتساب ادب معرفت آمیز، و عدالت و انصاف و استقامت.

to receive instruction in wise dealing, in righteousness, justice, and equity;

۴ 4 تاساده دلان را زیرکی بخشد، و جوانان را معرفت وتمیز.

to give prudence to the simple, knowledge and discretion to the young man—

۵ 5 تا مرد حکیم بشنود و علم را بیفزاید. ومرد فهیم تدابیر را تحصیل نماید.

that the wise man may hear, and increase in learning; that the man of understanding may attain to sound counsel;

۶ 6 تا امثال وکنایات را بفهمند، کلمات حکیمان و غوامض ایشان را.

to understand a proverb and parables, the words and riddles of the wise.

۷ 7 ترس یهوه آغاز علم است. لیکن جاهلان حکمت و ادب را خوار می‌شمارند.

The fear of the LORD is the beginning of knowledge, but the foolish despise wisdom and instruction.

۸ 8 ‌ای پسر من تادیب پدر خود را بشنو، و تعلیم مادر خویش را ترک منما.

My son, listen to your father’s instruction, and don’t forsake your mother’s teaching;

۹ 9 زیرا که آنها تاج زیبایی برای سر تو، و جواهر برای گردن توخواهد بود.

for they will be a garland to grace your head, and chains around your neck.

۱۰ 10 ‌ای پسر من اگر گناهکاران تو رافریفته سازند، قبول منما.

My son, if sinners entice you, don’t consent.

۱۱ 11 اگر گویند: «همراه مابیا تا برای خون در کمین بنشینیم، و برای بی‌گناهان بی‌جهت پنهان شویم،

If they say, “Come with us. Let’s lie in wait for blood. Let’s lurk secretly for the innocent without cause.

۱۲ 12 مثل هاویه ایشان را زنده خواهیم بلعید، و تندرست مانندآنانی که به گور فرو می‌روند. (Sheol h7585)

Let’s swallow them up alive like Sheol, and whole, like those who go down into the pit. (Sheol h7585)

۱۳ 13 هر گونه اموال نفیسه را پیدا خواهیم نمود. و خانه های خود را ازغنیمت مملو خواهیم ساخت.

We’ll find all valuable wealth. We’ll fill our houses with plunder.

۱۴ 14 قرعه خود رادر میان ما بینداز. و جمیع ما را یک کیسه خواهدبود.»

You shall cast your lot amongst us. We’ll all have one purse”—

۱۵ 15 ‌ای پسر من با ایشان در راه مرو. و پای خودرا از طریقهای ایشان باز دار

my son, don’t walk on the path with them. Keep your foot from their path,

۱۶ 16 زیرا که پایهای ایشان برای شرارت می‌دود و به جهت ریختن خون می‌شتابد.

for their feet run to evil. They hurry to shed blood.

۱۷ 17 به تحقیق، گستردن دام در نظرهر بالداری بی‌فایده است.

For the net is spread in vain in the sight of any bird;

۱۸ 18 لیکن ایشان به جهت خون خود کمین می‌سازند، و برای جان خویش پنهان می‌شوند.

but these lay in wait for their own blood. They lurk secretly for their own lives.

۱۹ 19 همچنین است راههای هر کس که طماع سود باشد، که آن جان مالک خود را هلاک می‌سازد.

So are the ways of everyone who is greedy for gain. It takes away the life of its owners.

۲۰ 20 حکمت در بیرون ندا می‌دهد و در شوارع عام آواز خود را بلند می‌کند.

Wisdom calls aloud in the street. She utters her voice in the public squares.

۲۱ 21 در سرچهارراهها در دهنه دروازه‌ها می‌خواند و در شهربه سخنان خود متکلم می‌شود

She calls at the head of noisy places. At the entrance of the city gates, she utters her words:

۲۲ 22 که «ای جاهلان تا به کی جهالت را دوست خواهید داشت؟ و تا به کی مستهزئین از استهزا شادی می‌کنند و احمقان از معرفت نفرت می‌نمایند؟

“How long, you simple ones, will you love simplicity? How long will mockers delight themselves in mockery, and fools hate knowledge?

۲۳ 23 به‌سبب عتاب من بازگشت نمایید. اینک روح خود را بر شما افاضه خواهم نمود و کلمات خود را بر شما اعلام خواهم کرد.

Turn at my reproof. Behold, I will pour out my spirit on you. I will make known my words to you.

۲۴ 24 زیرا که چون خواندم، شما ابانمودید و دستهای خود را افراشتم و کسی اعتنانکرد.

Because I have called, and you have refused; I have stretched out my hand, and no one has paid attention;

۲۵ 25 بلکه تمامی نصیحت مرا ترک نمودید وتوبیخ مرا نخواستید.

but you have ignored all my counsel, and wanted none of my reproof;

۲۶ 26 پس من نیز در حین مصیبت شما خواهم خندید و چون ترس بر شمامستولی شود استهزا خواهم نمود.

I also will laugh at your disaster. I will mock when calamity overtakes you,

۲۷ 27 چون خوف مثل باد تند بر شما عارض شود، و مصیبت مثل گردباد به شما دررسد، حینی که تنگی وضیق بر شما آید.

when calamity overtakes you like a storm, when your disaster comes on like a whirlwind, when distress and anguish come on you.

۲۸ 28 آنگاه مرا خواهند خواندلیکن اجابت نخواهم کرد، و صبحگاهان مراجستجو خواهند نمود اما مرا نخواهند یافت.

Then they will call on me, but I will not answer. They will seek me diligently, but they will not find me,

۲۹ 29 چونکه معرفت را مکروه داشتند، و ترس خداوند را اختیار ننمودند،

because they hated knowledge, and didn’t choose the fear of the LORD.

۳۰ 30 و نصیحت مراپسند نکردند، و تمامی توبیخ مرا خوار شمردند،

They wanted none of my counsel. They despised all my reproof.

۳۱ 31 بنابراین، از میوه طریق خود خواهند خورد، واز تدابیر خویش سیر خواهند شد.

Therefore they will eat of the fruit of their own way, and be filled with their own schemes.

۳۲ 32 زیرا که ارتداد جاهلان، ایشان را خواهد کشت و راحت غافلانه احمقان، ایشان را هلاک خواهد ساخت.

For the backsliding of the simple will kill them. The careless ease of fools will destroy them.

۳۳ 33 اما هر‌که مرا بشنود در امنیت ساکن خواهدبود، و از ترس بلا مستریح خواهد ماند.»

But whoever listens to me will dwell securely, and will be at ease, without fear of harm.”

King Solomon in Old Age