لوقا 10

۱ 1 و بعد از این امور، خداوند هفتاد نفر دیگر را نیز تعیین فرموده، ایشان را جفت جفت پیش روی خود به هر شهری و موضعی که خود عزیمت آن داشت، فرستاد.

Now after these things, the Lord also appointed seventy others, and sent them two by two ahead of him into every city and place, where he was about to come.

۲ 2 پس بدیشان گفت: «حصاد بسیار است و عمله کم. پس ازصاحب حصاد درخواست کنید تا عمله ها برای حصاد خود بیرون نماید.

Then he said to them, “The harvest is indeed plentiful, but the laborers are few. Pray therefore to the Lord of the harvest, that he may send out laborers into his harvest.

۳ 3 بروید، اینک من شما را چون بره‌ها در میان گرگان می‌فرستم.

Go your ways. Behold, I send you out as lambs among wolves.

۴ 4 وکیسه و توشه‌دان و کفشها با خود برمدارید وهیچ‌کس را در راه سلام منمایید،

Carry no purse, nor wallet, nor sandals. Greet no one on the way.

۵ 5 و در هرخانه‌ای که داخل شوید، اول گویید سلام بر این خانه باد.

Into whatever house you enter, first say, ‘Shalom ·Complete peace· be to this house.’

۶ 6 پس هرگاه ابن السلام در آن خانه باشد، سلام شما بر آن قرار گیرد والا به سوی شما راجع شود.

If a seeker of shalom ·complete peace· is there, your shalom ·complete peace· will find its rest with him; and if there isn't, it will teshuvah ·completely return· to you.

۷ 7 و در آن خانه توقف نمایید و از آنچه دارند بخورید و بیاشامید، زیرا که مزدور مستحق اجرت خود است و از خانه به خانه نقل مکنید.

Remain in that same house, eating and drinking the things they give, for the laborer is worthy of his wages. Don’t go from house to house.

۸ 8 ودر هر شهری که رفتید و شما را پذیرفتند، از آنچه پیش شما گذارند بخورید.

Into whatever city you enter, and they receive you, eat the things that are set before you.

۹ 9 و مریضان آنجا راشفا دهید و بدیشان گویید ملکوت خدا به شمانزدیک شده است.

Heal the sick who are therein, and tell them, ‘God’s Kingdom has come near to you.’

۱۰ 10 لیکن در هر شهری که رفتیدو شما را قبول نکردند، به کوچه های آن شهربیرون شده بگویید،

But into whatever city you enter, and they don’t receive you, go out into its streets and say,

۱۱ 11 حتی خاکی که از شهرشما بر ما نشسته است، بر شما می‌افشانیم. لیکن این را بدانید که ملکوت خدا به شما نزدیک شده است.

‘Even the dust from your city that clings to us, we wipe off against you. Nevertheless know this, that God’s Kingdom has come near to you.’

۱۲ 12 و به شما می‌گویم که حالت سدوم در آن روز، از حالت آن شهر سهل تر خواهد بود.

I tell you, it will be more tolerable in that day for Sodom [Burning] than for that city.

۱۳ 13 وای بر تو‌ای خورزین؛ وای بر تو‌ای بیت صیدا، زیرا اگر معجزاتی که در شما ظاهر شددر صور و صیدون ظاهر می‌شد، هرآینه مدتی درپلاس و خاکستر نشسته، توبه می‌کردند.

“Woe to you, Chorazin! Woe to you, Bethsaida! For if the mighty works had been done in Tyre and Sidon which were done in you, they would have made teshuvah ·complete repentance· long ago, sitting in sackcloth and ashes.

۱۴ 14 لیکن حالت صور و صیدون در روز جزا، از حال شماآسانتر خواهد بود.

But it will be more tolerable for Tyre and Sidon in the judgment than for you.

۱۵ 15 و تو‌ای کفرناحوم که سر به آسمان افراشته‌ای، تا به حهنم سرنگون خواهی شد. (Hadēs g86)

You, Capernaum [Village-Comfort, Village-Compassion], who are exalted to heaven, will be brought down to Hades / Sh'ol ·Place of the dead·. (Hadēs g86)

۱۶ 16 آنکه شما را شنود، مرا شنیده و کسی‌که شما را حقیر شمارد مرا حقیر شمرده و هر‌که مراحقیر شمارد فرستنده مرا حقیر شمرده باشد.»

Whoever listens to you listens to me, and whoever rejects you rejects me. Whoever rejects me rejects him who sent me.”

۱۷ 17 پس آن هفتاد نفر با خرمی برگشته گفتند: «ای خداوند، دیوها هم به اسم تو اطاعت مامی کنند.»

The seventy teshuvah ·completely returned· with joy, saying, “Lord, even the demons are subject to us in your name!”

۱۸ 18 بدیشان گفت: «من شیطان را دیدم که چون برق از آسمان می‌افتد.

He said to them, “I saw Satan [Adversary] having fallen like lightning from heaven.

۱۹ 19 اینک شما راقوت می‌بخشم که ماران و عقربها و تمامی قوت دشمن را پایمال کنید و چیزی به شما ضرر هرگزنخواهد رسانید.

Behold, I give you authority to tread on serpents and scorpions, and over all the power of the enemy. Nothing will in any way hurt you.

۲۰ 20 ولی از این شادی مکنید که ارواح اطاعت شما می‌کنند بلکه بیشتر شاد باشیدکه نامهای شما در آسمان مرقوم است.»

Nevertheless, don’t rejoice in this, that the spirits are subject to you, but rejoice that your names are written in heaven.”

۲۱ 21 در همان ساعت، عیسی در روح وجدنموده گفت: «ای پدر مالک آسمان و زمین، تو راسپاس می‌کنم که این امور را از دانایان وخردمندان مخفی داشتی و بر کودکان مکشوف ساختی. بلی‌ای پدر، چونکه همچنین منظور نظرتو افتاد.»

In that same hour Yeshua [Salvation] rejoiced in Ruach haKodesh [Spirit of the Holiness], and said, “I thank you, O Abba ·Father familiar, Dear Dad·, Lord of heaven and earth, that you have hidden these things from the wise and understanding, and revealed them to little children. Yes, Abba ·Father familiar, Dear Dad·, for so it was well-pleasing in your sight.”

۲۲ 22 و به سوی شاگردان خود توجه نموده گفت: «همه‌چیز را پدر به من سپرده است. وهیچ‌کس نمی شناسد که پسر کیست، جز پدر و نه که پدر کیست، غیر از پسر و هر‌که پسر بخواهدبرای او مکشوف سازد.»

Turning to the disciples, he said, “All things have been delivered to me by 'Avi ·my Father·. No one knows who the Son is, except the Abba Father, and who the Abba Father is, except the Son, and he to whomever the Son desires to reveal him.”

۲۳ 23 و در خلوت به شاگردان خود التفات فرموده گفت: «خوشابحال چشمانی که آنچه شما می‌بینید، می‌بینند.

Turning to the disciples, he said privately, “Blessed are the eyes which see the things that you see,

۲۴ 24 زیرابه شما می‌گویم بسا انبیا و پادشاهان می‌خواستندآنچه شما می‌بینید، بنگرند و ندیدند و آنچه شمامی شنوید، بشنوند و نشنیدند.»

for I tell you that many prophets and kings desired to see the things which you see, and didn’t see them, and to hear the things which you hear, and didn’t hear them.”

۲۵ 25 ناگاه یکی از فقها برخاسته از روی امتحان به وی گفت: «ای استاد چه کنم تا وارث حیات جاودانی گردم؟» (aiōnios g166)

Behold, a certain lawyer stood up and tested him, saying, “Teacher, what shall I do to inherit eternal life?” (aiōnios g166)

۲۶ 26 به وی گفت: «در تورات چه نوشته شده است و چگونه می‌خوانی؟»

He said to him, “What is written in the Torah ·Teaching·? How do you read it?”

۲۷ 27 جواب داده، گفت: «اینکه خداوند خدای خود را به تمام دل و تمام نفس و تمام توانایی و تمام فکر خودمحبت نما و همسایه خود را مثل نفس خود.»

He answered, “You shall have agapao ·total devotion love· to MarYah [Master Yahweh] your God with all your heart, with all your soul, with all your strength, and with all your mind; and your neighbor as yourself.”

۲۸ 28 گفت: «نیکو جواب گفتی. چنین بکن که خواهی زیست.»

He said to him, “You have answered correctly. Do this, and you will live.”

۲۹ 29 لیکن او چون خواست خودرا عادل نماید، به عیسی گفت: «و همسایه من کیست؟»

But he, desiring to justify himself, asked Yeshua [Salvation], “Who is my neighbor?”

۳۰ 30 عیسی در جواب وی گفت: «مردی که ازاورشلیم به سوی اریحا می‌رفت، به‌دستهای دزدان افتاد و او را برهنه کرده مجروح ساختند واو را نیم مرده واگذارده برفتند.

Yeshua [Salvation] answered, “A certain man was going down from Jerusalem [City of peace] to Jericho [Fragrant, Moon], and he fell among robbers, who both stripped him and beat him, and departed, leaving him half dead.

۳۱ 31 اتفاق کاهنی ازآن راه می‌آمد، چون او را بدید از کناره دیگررفت.

By chance a certain priest was going down that way. When he saw him, he passed by on the other side.

۳۲ 32 همچنین شخصی لاوی نیز از آنجا عبورکرده نزدیک آمد و بر او نگریسته از کناره دیگربرفت.

In the same way a Levite [Descendant of United with] also, when he came to the place, and saw him, passed by on the other side.

۳۳ 33 «لیکن شخصی سامری که مسافر بود نزدوی آمده چون او را بدید، دلش بر وی بسوخت.

But a certain Samaritan [person from Watch-mountain], as he traveled, came where he was. When he saw him, he was moved with compassion,

۳۴ 34 پس پیش آمده بر زخمهای او روغن و شراب ریخته آنها را بست واو را بر مرکب خود سوارکرده به‌کاروانسرای رسانید و خدمت او کرد.

came to him, and bound up his wounds, pouring on oil and wine. He set him on his own animal, and brought him to an inn, and took care of him.

۳۵ 35 بامدادان چون روانه می‌شد، دو دینار درآورده به‌سرایدار داد و بدو گفت این شخص را متوجه باش و آنچه بیش از این خرج کنی، در حین مراجعت به تو دهم.

On the next day, when he departed, he took out two denarii (2 days wages), and gave them to the host, and said to him, ‘Take care of him. Whatever you spend beyond that, I will repay you when I teshuvah ·completely return·.’

۳۶ 36 «پس به نظر تو کدام‌یک از این سه نفرهمسایه بود با آن شخص که به‌دست دزدان افتاد؟»

Now which of these three do you think seemed to be a neighbor to him who fell among the robbers?”

۳۷ 37 گفت: «آنکه بر او رحمت کرد.» عیسی وی را گفت: «برو و تو نیز همچنان کن.»

He said, “He who showed eleos ·merciful compassion in action· on him.” Then Yeshua [Salvation] said to him, “Go and do likewise.”

۳۸ 38 و هنگامی که می‌رفتند او وارد بلدی شد وزنی که مرتاه نام داشت، او را به خانه خودپذیرفت.

As they went on their way, he entered into a certain village, and a certain woman named Martha [Lady mistress, Strong bitterness] received him into her house.

۳۹ 39 و او را خواهری مریم نام بود که نزدپایهای عیسی نشسته کلام او را می‌شنید.

She had a sister called Mary [Rebellion], who also sat at Yeshua [Salvation]'s feet, and heard his word.

۴۰ 40 امامرتاه بجهت زیادتی خدمت مضطرب می‌بود. پس نزدیک آمده، گفت: «ای خداوند آیا تو راباکی نیست که خواهرم مرا واگذارد که تنهاخدمت کنم، او را بفرما تا مرا یاری کند.»

But Martha [Lady mistress, Strong bitterness] was distracted with much serving, and she came up to him, and said, “Lord, don’t you care that my sister left me to serve alone? Ask her therefore to help me.”

۴۱ 41 عیسی در جواب وی گفت: «ای مرتاه، ای مرتاه تو در چیزهای بسیار اندیشه و اضطراب داری.

Yeshua [Salvation] answered her, “Martha [Lady mistress, Strong bitterness], Martha [Lady mistress, Strong bitterness], you are anxious and troubled about many things,

۴۲ 42 لیکن یک چیز لازم است و مریم آن نصیب خوب را اختیار کرده است که از او گرفته نخواهد شد.»

but one thing is needed. Mary [Rebellion] has chosen the good part, which will not be taken away from her.”

Jesus at the House of Martha and Mary