جامعه 10

۱ 1 فاسد می‌سازد، و اندک حماقتی از حکمت و عزت سنگینتر است.

muscae morientes perdunt suavitatem unguenti pretiosior est sapientia et gloria parva ad tempus stultitia

۲ 2 دل مرد حکیم بطرف راستش مایل است و دل احمق بطرف چپش.

cor sapientis in dextera eius et cor stulti in sinistra illius

۳ 3 ونیز چون احمق به راه می‌رود، عقلش ناقص می‌شود و به هر کس می‌گوید که احمق هستم.

sed et in via stultus ambulans cum ipse insipiens sit omnes stultos aestimat

۴ 4 اگر خشم پادشاه بر تو انگیخته شود، مکان خود را ترک منما زیرا که تسلیم، خطایای عظیم را می‌نشاند.

si spiritus potestatem habentis ascenderit super te locum tuum ne dimiseris quia curatio cessare faciet peccata maxima

۵ 5 بدی‌ای هست که زیر آفتاب دیده‌ام مثل سهوی که از جانب سلطان صادر شود.

est malum quod vidi sub sole quasi per errorem egrediens a facie principis

۶ 6 جهالت بر مکان های بلند برافراشته می‌شود و دولتمندان در مکان اسفل می‌نشینند.

positum stultum in dignitate sublimi et divites sedere deorsum

۷ 7 غلامان را بر اسبان دیدم و امیران را مثل غلامان بر زمین روان.

vidi servos in equis et principes ambulantes quasi servos super terram

۸ 8 آنکه چاه می‌کند در آن می‌افتد و آنکه دیواررا می‌شکافد، مار وی را می‌گزد.

qui fodit foveam incidet in eam et qui dissipat sepem mordebit eum coluber

۹ 9 آنکه سنگها رامی کند، از آنها مجروح می‌شود و آنکه درختان رامی برد از آنها در خطر می‌افتد.

qui transfert lapides adfligetur in eis et qui scindit ligna vulnerabitur ab eis

۱۰ 10 اگر آهن کند باشد و دمش را تیز نکنند بایدقوت زیاده بکار آورد، اما حکمت به جهت کامیابی مفید است.

si retunsum fuerit ferrum et hoc non ut prius sed hebetatum erit multo labore exacuatur et post industriam sequitur sapientia

۱۱ 11 اگر مار پیش از آنکه افسون کنند بگزد پس افسونگر‌چه فایده دارد؟

si mordeat serpens in silentio nihil eo minus habet qui occulte detrahit

۱۲ 12 سخنان دهان حکیم فیض بخش است، امالبهای احمق خودش را می‌بلعد.

verba oris sapientis gratia et labia insipientis praecipitabunt eum

۱۳ 13 ابتدای سخنان دهانش حماقت است و انتهای گفتارش دیوانگی موذی می‌باشد.

initium verborum eius stultitia et novissimum oris illius error pessimus

۱۴ 14 احمق سخنان بسیارمی گوید، اما انسان آنچه را که واقع خواهد شدنمی داند و کیست که او را از آنچه بعد از وی واقع خواهد شد مخبر سازد؟

stultus verba multiplicat ignorat homo quid ante se fuerit et quod post futurum est quis illi poterit indicare

۱۵ 15 محنت احمقان ایشان را خسته می‌سازد چونکه نمی دانند چگونه به شهر باید رفت.

labor stultorum adfliget eos qui nesciunt in urbem pergere

۱۶ 16 وای بر تو‌ای زمین وقتی که پادشاه تو طفل است و سرورانت صبحگاهان می‌خورند.

vae tibi terra cuius rex est puer et cuius principes mane comedunt

۱۷ 17 خوشابحال تو‌ای زمین هنگامی که پادشاه توپسر نجبا است و سرورانت در وقتش برای تقویت می‌خورند و نه برای مستی.

beata terra cuius rex nobilis est et cuius principes vescuntur in tempore suo ad reficiendum et non ad luxuriam

۱۸ 18 از کاهلی سقف خراب می‌شود و از سستی دستها، خانه آب پس می‌دهد.

in pigritiis humiliabitur contignatio et in infirmitate manuum perstillabit domus

۱۹ 19 بزم به جهت لهو و لعب می‌کنند و شراب زندگانی را شادمان می‌سازد، اما نقره همه‌چیز رامهیا می‌کند.

in risu faciunt panem ac vinum ut epulentur viventes et pecuniae oboedient omnia

۲۰ 20 پادشاه را در فکر خود نیز نفرین مکن ودولتمند را در اطاق خوابگاه خویش لعنت منمازیرا که مرغ هوا آواز تو را خواهد برد و بالدار، امررا شایع خواهد ساخت.

in cogitatione tua regi ne detrahas et in secreto cubiculi tui ne maledixeris diviti quia avis caeli portabit vocem tuam et qui habet pinnas adnuntiabit sententiam