Lukas 14

1 Ein kviledag hende det, at Jesus kom heim til ein av dei øvste farisæarane og skulde halda måltid der, og dei gjætte på honom.

Y ACONTECIÓ que entrando en casa de un príncipe de los Fariséos un Sábado á comer pan, ellos le acechaban.

2 Best det var, såg han framfor seg ein mann som hadde vatssotti.

Y hé aquí un hombre hidrópico estaba delante de él.

3 Då tok han til ords og spurde dei lovkunnige og farisæarane: «Er det rett å lækja um kviledagen, eller er det ikkje?»

Y respondiendo Jesus, habló á los doctores de la ley, y á los Fariséos diciendo: ¿Es lícito sanar en Sábado?

4 Dei tagde. Då tok han burt på mannen og lækte honom, og let honom ganga.

Y ellos callaron. Entónces él tomándo[le, ] lo sanó, y despidió[le.]

5 Og til dei andre sagde han: «Kven av dykk dreg ikkje straks upp att son sin eller uksen sin, dersom dei dett nedi ein brunn på ein kviledag?»

Y respondiendo á ellos, dijo: ¿El asno ó el buey de cuál de vosotros caerá en [algun] pozo, y [él] no le sacará luego en dia de Sábado?

6 Men dei var’kje god til å svara honom noko på det.

Y no le podian replicar á estas cosas.

7 Då han gådde korleis gjesterne valde seg ut dei øvste sæti, sagde han deim denne likningi:

Y observando como escogian los primeros asientos á la mesa, propuso una parábola á los convidados, diciéndoles:

8 «Når nokon hev bede deg til brudlaups, so set deg ikkje øvst ved bordet! For det kunde henda at ein gjævare enn du var beden,

Cuando fueres convidado de alguno á bodas, no te sientes en el primer lugar; no sea que otro mas honrado que tú esté por él convidado,

9 og at den som hadde bede dykk båe, kom og sagde til deg: «Gjev rom åt denne mannen!» og då fekk du den skammi at du laut setja deg nedst.

Y viniendo el que te llamó á tí y á él, te diga: Da lugar á este: y entónces comiences con vergüenza á tener el lugar último.

10 Nei, når du er beden ein stad, so gakk og set deg på det nedste romet! Når han so kjem han som hev bede deg, segjer han til deg: «Flytt deg høgre upp, venen min! Då fær du æra hjå alle deim som sit til bords med deg.

Mas cuando fueres convidado, vé, y siéntate en el postrer lugar; porque cuando viniere el que te llamó, te diga: Amigo, sube arriba: entónces tendrás gloria delante de los que juntamente se asientan á la mesa.

11 For kvar den som set seg sjølv høgt, skal gjerast låg, men den som set seg sjølv lågt, skal gjerast høg.»

Porque cualquiera que se ensalza, será humillado; y el que se humilla, será ensalzado.

12 So sagde han og til den som hadde bede honom åt seg: «Når du vil gjera eit middags- eller kveldslag, so bed ikkje venerne eller brørne eller skyldfolket ditt eller rike grannar! For dei kjem til å beda deg att, so du fær lika for det du hev gjort.

Y dijo tambien el que le habia convidado: Cuando haces comida ó cena, ^ no llames á tus amigos, ni á tus hermanos, ni á tus parientes, ni á [tus] vecinos ricos; porque tambien ellos no te vuelvan á convidar, y te sea hecha compensacion.

13 Nei, når du gjer gjestebod, so bed fatige, kryplingar, halte, blinde!

Mas cuando haces banquete, llama á los pobres, los mancos, los cojos, los ciegos,

14 Då vert du sæl; for dei hev ingen ting å gjeva deg att, men du fær lika for det når dei rettferdige stend upp att.»

Y serás bienaventurado; porque no te pueden retribuir: mas te será recompensado en la resurreccion de los justos.

15 Ein av dei andre bordgjesterne sagde då han høyrde det: «Sæl den som fær sitja til bords i Guds rike!»

Y oyendo esto uno de los que juntamente estaban sentados á la mesa, le dijo: Bienaventurado el que comerá pan en el reino de los cielos.

16 Då svara han: «Det var ein gong ein mann som vilde gjera eit stort gjestebod, og bad mange.

El entónces le dijo: Un hombre hizo una grande cena, y convido á muchos.

17 Då tidi kom at gjestebodet skulde vera, sende han sveinen sin i veg for å segja til dei bedne: «Kom! No er det ferdigt!»

Y á la hora de la cena envió á su siervo á decir á los convidados: Venid, que ya todo esta aparejado.

18 Då tok dei til å beda seg undan, alle som ein. Den fyrste sagde: «Eg hev kjøpt ein jordveg, og er nøydd til å ganga ut og sjå på honom. Du lyt gjera so vel og orsaka meg.»

Y comenzaron todos á una á excusarse. El primero le dijo: He comprado una hacienda, y necesito salir, y verla; te ruego que me des por excusado.

19 Ein annan sagde: «Eg hev kjøpt fem par uksar, og no skal eg av og prøva deim. Du lyt gjera so vel og orsaka meg.»

Y el otro dijo: He comprado cinco yuntas de bueyes, y voy á probarlos: ruégote que me des por excusado.

20 Endå ein annan mann sagde: Eg hev teke meg ei kona; difor kann eg ikkje koma.»

Y el otro dijo: Acabo de casarme y por tanto no puedo ir.

21 Sveinen kom og sagde det med herren sin. Då vart husbonden harm og sagde til sveinen: «Gakk snøgt ut på gatorne og stræti i byen, og før hit alle tiggarar og kryplingar og blinde og halte!»

Y vuelto el siervo, hizo saber estas cosas á su señor. Entónces enojado el padre de la familia, dijo á su siervo: Vé presto por las plazas, y por las calles de la ciudad, y mete acá los pobres, los mancos, y cojos, y ciegos.

22 Sveinen sagde: «Herre, det er gjort som du sagde, og det er endå rom.»

Y dijo el siervo: Señor, hecho es como mandaste, y aun hay lugar.

23 «Gakk ut på vegarne og ved gjerdi, » svara herren, «og nøyd deim til å koma inn, so huset mitt vert fullt!

Y dijo el señor al siervo: Vé por los caminos y por los vallados, y fuérza[los] á entrar, para que se llene mi casa.

24 For eg segjer dykk at ingen av dei mennerne som vart bedne, skal smaka min gjestebodskost.»»

Porque os digo que ninguno de aquellos hombres que fueron llamados, gustará mi cena.

25 Det fylgde mykje folk med honom, og han snudde seg og sagde til deim:

Y muchas gentes iban con él; y volviéndose les dijo:

26 «Um nokon kjem til meg og hatar ikkje far og mor og kona og born og brør og syster, ja, endå sitt eige liv, so kann han ikkje vera min læresvein.

Si alguno viene á mí, y no aborrece á su padre, y madre, y mujer, é hijos, y hermanos, y hermanas, y aun tambien su vida, no puede ser mi discípulo.

27 Den som ikkje ber krossen sin og kjem etter meg, kann ikkje vera min læresvein.

Y cualquiera que no trae su cruz y viene en pos de mí, no puede ser mi discípulo.

28 Vil nokon av dykk byggja eit tårn, tur han’kje då fyrst set seg ned og reknar etter kva det vil kosta, um han hev nok til å fullføra det.

Porque ¿cuál de vosotros, queriendo edificar una torre, no cuenta primero sentado los gastos, si tiene [lo que necesita] para acabar[la?]

29 For hev han lagt grunnsteinarne, og ikkje er god til å gjera det ferdigt, so tek alle som ser det til å gjera narr av honom og segja:

Porque despues que haya puesto el fundamento, y no pueda acabar[la, ] todos los que [lo] vieren, no comiencen á hacer burla de él,

30 «Den mannen tok til å byggja, og var’kje god til å gjera det ferdigt!»

Diciendo: Este hombre comenzó á edificar, y no pudo acabar.

31 Eller um ein konge vil draga ut i strid mot ein annan konge, tru han’kje då fyrst set seg ned og slær yver um han med ti tusund mann kann møta ein som kjem imot han med tjuge tusund?

¿O cuál rey, habiendo de ir á hacer guerra contra otro rey, sentándose primero, no consulta si puede salir al encuentro con diez mil al que viene contra él con veinte mil?

32 Og kann han ikkje, so gjer han av ei sendeferd og tingar um fred, med hin endå er langt burte.

De otra manera, cuando aun el otro está léjos, le ruega por la paz, enviándole embajada.

33 Soleis kann ingen av dykk vera min læresvein, utan han segjer frå seg alt det han hev.

Así pues cualquiera de vosotros que no renuncia á todas las cosas que posee, no puede ser mi discípulo.

34 Salt er ein god ting; men vert saltet og dove, kva skal so det kryddast med?

Buena es la sal; mas si aun la sal fuere desvanecida ¿Con qué se adobará?

35 Det duger korkje i mold eller møk; dei kastar det ut. Høyr etter, kvar som høyra kann!»

Ni para la tierra, ni para el muladar es buena; fuera la arrojan. Quien tiene oidos para oir, oiga.