1 Kongebok 1

1 Kong David var no gamall og ut i åri komen, og han kunde ikkje halda varmen i seg, endå dei bredde klæde yver honom.

大卫王年纪老迈，虽用被遮盖，仍不觉暖。

2 Då sagde tenarane hans til honom: «Ein trong finna ei ung kvinna åt min herre kongen, ei ung møy som kunde vera hjå kongen og vyrdsla honom. Fekk ho liggja i fanget ditt, vart min herre kongen varm.»

所以臣仆对他说：“不如为我主我王寻找一个处女，使她伺候王，奉养王，睡在王的怀中，好叫我主我王得暖。”

3 So leita dei då i heile Israelslandet etter ei fager gjenta, og dei fann Abisag frå Sunem og for til kongen med henne.

于是在以色列全境寻找美貌的童女，寻得书念的一个童女亚比煞，就带到王那里。

4 Det var ei ovende væn gjenta; ho stelte for kongen og tente honom. Men elles hadde ikkje kongen umgjenge med henne.

这童女极其美貌，她奉养王，伺候王，王却没有与她亲近。

5 Men Adonia, som var son åt Haggit, gjorde seg sjølv høg og sagde: «Eg vil vera konge.» Han fekk seg vogner og hestfolk og femti mann som skulde springa fyre honom.

那时，哈及的儿子亚多尼雅自尊，说：“我必作王”，就为自己预备车辆、马兵，又派五十人在他前头奔走。

6 Far hans hadde aldri såra honom noko sinn og sagt: «Kvi fer du soleis åt?» Han var attåt født ein ovvæn kar, og mor hans hadde født honom næst etter Absalom.

他父亲素来没有使他忧闷，说：“你是做什么呢？”他甚俊美，生在押沙龙之后。

7 Han gjekk på råd med Joab Serujason og med presten Abjatar, og dei slo lag med Adonia og hjelpte honom.

亚多尼雅与洗鲁雅的儿子约押，和祭司亚比亚他商议；二人就顺从他，帮助他。

8 Presten Sadok og Benaja Jojadason og profeten Natan, Sime’i og Re’i og stridskjemporne åt David heldt derimot ikkje med Adonia.

但祭司撒督、耶何耶大的儿子比拿雅、先知拿单、示每、利以，并大卫的勇士都不顺从亚多尼雅。

9 Adonia slagta småfe og uksar og gjødkalvar ved Ormsteinen, som ligg attmed Rogel-kjelda; og han bad til seg dit alle brørne sine, kongssønerne, og alle dei Juda-menner som var i tenesta hjå kongen.

一日，亚多尼雅在隐·罗结旁、琐希列磐石那里宰了牛羊、肥犊，请他的诸弟兄，就是王的众子，并所有作王臣仆的犹大人；

10 Men profeten Natan og Benaja og stridskjemporne og Salomo, bror sin, bad han ikkje.

惟独先知拿单和比拿雅并勇士，与他的兄弟所罗门，他都没有请。

11 Då tala Natan til Batseba, mor åt Salomo, soleis: «Du hev vel høyrt at Adonia, son åt Haggit, er vorten konge utan at vår herre David veit noko det um det?

拿单对所罗门的母亲拔示巴说：“哈及的儿子亚多尼雅作王了，你没有听见吗？我们的主大卫却不知道。

12 No vil eg gjeva deg ei råd, so du kann berga livet for deg sjølv og for Salomo, son din!

现在我可以给你出个主意，好保全你和你儿子所罗门的性命。

13 Gakk inn til kong David og seg til honom: «Herre konge, hev du ikkje lova tenestkvinna di med eid at Salomo, son min, skal verta konge etter deg og sitja i din kongsstol? Kvifor hev då Adonia vorte konge?»

你进去见大卫王，对他说：‘我主我王啊，你不曾向婢女起誓说：你儿子所罗门必接续我作王，坐在我的位上吗？现在亚多尼雅怎么作了王呢？’

14 Og medan du stend der og talar med kongen, skal eg koma inn og sanna det du segjer.»

你还与王说话的时候，我也随后进去，证实你的话。”

15 Batseba gjekk då inn i sengromet til kongen. Kongen var mykje gamall no, og Abisag frå Sunem tente honom.

拔示巴进入内室见王，王甚老迈，书念的童女亚比煞正伺候王。

16 Batseba bøygde seg og kasta seg ned for kongen. Då spurde kongen: «Kva er det du vil?»

拔示巴向王屈身下拜；王说：“你要什么？”

17 Ho svara honom: «Herre, ved Herren, din Gud, hev du lova tenestkvinna di med eid, at Salomo, son min, skal vera konge etter deg; han skal sitja i kongsstolen din.

她说：“我主啊，你曾向婢女指着耶和华—你的 神起誓说：‘你儿子所罗门必接续我作王，坐在我的位上。’

18 Men sjå no er Adonia vorten konge, utan at du, herre konge, veit um det.

现在亚多尼雅作王了，我主我王却不知道。

19 Han hev slagta uksar og gjødkalvar og småfe i mengd og bede til seg alle kongssønerne og presten Abjatar og herføraren Joab; men Salomo, tenaren din, hev han ikkje bede.

他宰了许多牛羊、肥犊，请了王的众子和祭司亚比亚他，并元帅约押；惟独王的仆人所罗门，他没有请。

20 Heile Israel vender no augo til deg, herre konge, og ventar at du skal kunngjera kven som skal sitja i kongsstolen etter dine dagar, herre konge.

我主我王啊，以色列众人的眼目都仰望你，等你晓谕他们，在我主我王之后谁坐你的位。

21 Utan kann det henda, at når min herre kongen hev lagt seg til kvile hjå federne sine, so vert eg og Salomo, son min, rekna for brotsmenner.»

若不然，到我主我王与列祖同睡以后，我和我儿子所罗门必算为罪人了。”

22 Medan ho endå stod der og tala med kongen, kom profeten Natan.

拔示巴还与王说话的时候，先知拿单也进来了。

23 Og dei vitra kongen um det og sagde: «Profeten Natan er her.» Han steig fram for kongen og kasta seg å gruve på jordi for honom.

有人奏告王说：“先知拿单来了。”拿单进到王前，脸伏于地。

24 So sagde Natan: «Herre konge, er det so du hev sagt at Adonia skal verta konge etter deg, at han skal sitja i kongsstolen din?

拿单说：“我主我王果然应许亚多尼雅说‘你必接续我作王，坐在我的位上’吗？

25 Ja, for i dag hev han fare ned og slagta uksar og gjødkalvar og sauer i mengd og hev bede til seg alle kongssønerne og herførarane og presten Abjatar, og no et dei og drikk dei i lag med honom og ropar: «Live kong Adonia!»

他今日下去，宰了许多牛羊、肥犊，请了王的众子和军长，并祭司亚比亚他；他们正在亚多尼雅面前吃喝，说：‘愿亚多尼雅王万岁！’

26 Men meg, tenaren din, og presten Sadok og Benaja Jojadason og din tenar Salomo hev han ikkje bede.

惟独我，就是你的仆人和祭司撒督，耶何耶大的儿子比拿雅，并王的仆人所罗门，他都没有请。

27 Kann dette vera gjort etter din vilje, herre konge, utan at du hev late tenarane dine vita kven som skal sitja i kongsstolen din etter deg, herre konge?»

这事果然出乎我主我王吗？王却没有告诉仆人们，在我主我王之后谁坐你的位。”

28 Då svara kong David og sagde: «Ropa Batseba hit til meg!» Ho steig hitåt, og då ho stod der framfor kongen,

大卫王吩咐说：“叫拔示巴来。”拔示巴就进来，站在王面前。

29 svor kongen og sagde: «So sant Herren liver, han som hev løyst meg or all trengsla:

王起誓说：“我指着救我性命脱离一切苦难、永生的耶和华起誓。

30 liksom eg fyrr hev svore deg til ved Herren, Israels Gud, og sagt at Salomo, son din, skal verta konge etter meg og sitja i kongsstolen i min stad, so gjer eg det og i dag.»

我既然指着耶和华—以色列的 神向你起誓说：你儿子所罗门必接续我作王，坐在我的位上。我今日就必照这话而行。”

31 Då bøygde Batseba seg med andlitet mot jordi og kasta seg ned for kongen og sagde: «Gjev herren min, kong David, må liva i all æva!»

于是，拔示巴脸伏于地，向王下拜，说：“愿我主大卫王万岁！”

32 Og kong David sagde: «Ropa inn til meg presten Sadok og profeten Natan og Benaja Jojadason!» Då dei kom fram for kongen,

大卫王又吩咐说：“将祭司撒督、先知拿单、耶何耶大的儿子比拿雅召来！”他们就都来到王面前。

33 sagde kongen til deim: «Tak tenarane åt herren dykkar med dykk og set Salomo, son min, på mitt eige muldyr og far med honom ned til Gihon.

王对他们说：“要带领你们主的仆人，使我儿子所罗门骑我的骡子，送他下到基训；

34 Der skal Sadok, presten, og Natan, profeten, salva honom til konge yver Israel, og de skal blåsa i lur og ropa: «Live kong Salomo!»

在那里，祭司撒督和先知拿单要膏他作以色列的王；你们也要吹角，说：‘愿所罗门王万岁！’

35 So skal de fylgja honom upp att, og han skal koma og setja seg i kongsstolen min; og han skal vera konge i min stad. For det er honom eg hev sett til hovding yver Israel og Juda.»

然后要跟随他上来，使他坐在我的位上，接续我作王。我已立他作以色列和犹大的君。”

36 Då svara Benaja Jojadason kongen og sagde: «Amen! Må Herren, din Gud, herre konge, segja det same!

耶何耶大的儿子比拿雅对王说：“阿们！愿耶和华—我主我王的 神也这样命定。

37 Herren vere Salomo som Herren hev vore med deg, herre konge, og gjere hans kongsstol endå veldugare enn kongsstolen til min herre, kong David!»

耶和华怎样与我主我王同在，愿他照样与所罗门同在，使他的国位比我主大卫王的国位更大。”

38 So gjekk då presten Sadok og profeten Natan og Benaja Jojadason saman med livvakti av og sette Salomo på muldyret åt kong David og for med honom ned til Gihon.

于是，祭司撒督、先知拿单、耶何耶大的儿子比拿雅，和基利提人、比利提人都下去使所罗门骑大卫王的骡子，将他送到基训。

39 Og presten Sadok tok oljehornet or tjeldet og salva Salomo; so blæs dei i lur, og heile lyden ropa: «Live kong Salomo!»

祭司撒督就从帐幕中取了盛膏油的角来，用膏膏所罗门。人就吹角，众民都说：“愿所罗门王万岁！”

40 Sidan fylgde heile folkemengdi honom upp att med slik fløyteblåster og stor fagnad at jordi kunde ha rivna av ropi deira.

众民跟随他上来，且吹笛，大大欢呼，声音震地。

41 Men Adonia og alle gjesterne som var hjå honom, høyrde dette nettupp då dei var ferdige med måltidi; og då Joab høyrde lurblåsteren, sagde han: «Kva er dette for glam og ståk i byen?»

亚多尼雅和所请的众客筵宴方毕，听见这声音；约押听见角声就说：“城中为何有这响声呢？”

42 I same stundi kom Jonatan, son åt presten Abjatar, og Adonia sagde: «Kom hit! du er ein fagnamann, som visst hev eit gledebod å bera.»

他正说话的时候，祭司亚比亚他的儿子约拿单来了。亚多尼雅对他说：“进来吧！你是个忠义的人，必是报好信息。”

43 Men Jonatan svara honom: «Å nei då; herren vår, kong David, hev gjort Salomo til konge.

约拿单对亚多尼雅说：“我们的主大卫王诚然立所罗门为王了。

44 Kongen sende presten Sadok og profeten Natan og Benaja Jojadason og livvakti i veg med honom, dei hev sett honom på muldyret åt kongen.

王差遣祭司撒督、先知拿单、耶何耶大的儿子比拿雅，和基利提人、比利提人都去使所罗门骑王的骡子。

45 So hev presten Sadok og profeten Natan salva honom til konge i Gihon, og med fagnad hev dei fare upp att derifrå, og heile byen er komen på føterne. Det er det ståket de hev høyrt.

祭司撒督和先知拿单在基训已经膏他作王。众人都从那里欢呼着上来，声音使城震动，这就是你们所听见的声音；

46 Salomo hev no alt og sett seg i kongsstolen.

并且所罗门登了国位。

47 Og kongsmennerne er komne og hev ynskt vår herre kong David til lukka og sagt: «Gjev no din Gud vil lata namnet åt Salomo verta endå gjævare enn ditt eige, og kongsstolen hans endå veldugare enn din kongsstol!» Og kongen heldt bøn på lega si.

王的臣仆也来为我们的主大卫王祝福，说：‘愿王的 神使所罗门的名比王的名更尊荣；使他的国位比王的国位更大。’王就在床上屈身下拜。

48 Kongen hev og sagt: «Lova vere Herren, Israels Gud, som i dag hev sett ein ettermann i kongsstolen min, so eg kann sjå det med eigne augo!»»

王又说：‘耶和华—以色列的 神是应当称颂的；因他赐我一人今日坐在我的位上，我也亲眼看见了。’”

49 Då vart alle gjesterne hjå Adonia forstøkte, reis upp og tok ut kvar sin veg.

亚多尼雅的众客听见这话就都惊惧，起来四散。

50 Men Adonia ræddast Salomo, so han reis upp og gjekk av og greip um altarhorni.

亚多尼雅惧怕所罗门，就起来，去抓住祭坛的角。

51 Og dei vitra Salomo um det og sagde: «Sjå, Adonia ræddast kong Salomo; difor hev han gripe um altarhorni og segjer: «Kong Salomo skal lova meg med eid i dag at han ikkje drep tenaren sin med sverd.»»

有人告诉所罗门说：“亚多尼雅惧怕所罗门王，现在抓住祭坛的角，说：‘愿所罗门王今日向我起誓，必不用刀杀仆人。’”

52 Då sagde Salomo: «Vil han bera seg åt som ein fagnamann, so skal ikkje eit hår av hovudet hans falla til jordi; men syner det seg at han fer med noko vondt, so skal han døy.»

所罗门说：“他若作忠义的人，连一根头发也不致落在地上；他若行恶，必要死亡。”

53 So sende kong Salomo folk av stad, og dei førde honom ned ifrå altaret; han kom då og kasta seg ned for kong Salomo, og Salomo sagde til honom: «Gakk heim!»

于是所罗门王差遣人，使亚多尼雅从坛上下来，他就来，向所罗门王下拜；所罗门对他说：“你回家去吧！”