Luk 1
1 Mongnook Thiophilas: Seng laktung ni Rangte mootkaat angta loong ah mina hantek ih lom raangthiin rumta.
如你所知，很多人都曾试图用文字记录我们参与的成就。
2 Neng ih seng suh hephang di tumjih tup rumta loong ah nyia ruurang tumbaatte loong ih mamet baat tahe erah jun ih raang rumta.
他们所记录的证据，来自最早见证和传递上帝讯息之人。
3 Erah raang ih, Jatwah Thiophilas, ngah ih erah loong tiit ah hephang dowa dook ih naririh ih jatjah halang, eno samthun tang, ngah ih uh naririh ih le nah phanlan raangthiin angbah ese ang ah eah.
由于我从始至终都参与其中，所以应该可以准确无误地撰写所发生的一切。
4 Ngah arah reelang ah langla an ih amiisak tiit nyootsoottu loong ah ejat toom et uh ih raangthiin hang.
敬爱的提阿非罗们，我之所以这么做，是为了让你们确认自己所学之道完全值得信赖。
5 Judia ni Hirod luungwang angtokdi, romwah wasiit heh men ah Jekaria, Abija lilih heh romwah esiit angta. Heh minuh men ah Elijabet angta; heh uh esiit romwah jaatang nawa angta.
希律担任犹太王的那段时间，亚比雅班里有一位名叫撒迦利亚的祭司，他妻子以利沙伯是亚伦的后人。
6 Nengnyi Rangte miksok di toongtang lam ih songtong nyuuta Teesu Hootthe jengdang loong ah naririh et kap nyu ano ah.
他们的一举一动都遵循上帝正道，严格遵守主所立下的一切诫命规条。
7 Elijabet ah samuh nuh ang tungthoi nengnyi sah uh tajeeta, heh miwah Jekaria nyia heh ah ekuh ekaang ih nyuuta.
但他们没有孩子，因为以利沙伯无法生育，而且二人都年岁已高。。
8 Heh romhoonsa thok kohaano saasiit Jekaria ah Rangteenok ni reeraang paknaata.
有一天，撒迦利亚按照排班的时间履行作为上帝祭司的职责，
9 Romwah loong Hootthe jun ih Rangteenok ni phontumkaang tingtak suh jongteh tootoon rum adi Jekaria men chapta. Eno heh Teesu rangsoom nokmongni wangta
照惯例抽签后，他被选中进入主的神庙上香。
10 phontumkaang tingtak tok ah chang kano miloong ah taakkhuung ni rangsoom rumta.
在烧香的过程，众人都在外面祈祷。
11 Erah di heh reeni Rangsah ah dongchap taha, jaawako romthong phontumkaang tingtakta rum adi ah.
这时天使向撒迦利亚显化，立于香坛的右侧。
12 Jekaria ih erah japtup ano paatjaata eno echo nep eta.
撒迦利亚见状颇感惊慌，非常害怕。
13 Enoothong Rangsah rah ih heh suh liita, “Nakcho uh, Jekaria! Rangte ih an rangsoom chaat eta, an minuh suh no miwasah an raangtaan ih koh ah. An ih heh men ah Joon et men theng.
天使说：“撒迦利亚，别害怕，上帝听到了你的祈求。你妻子以利沙伯将为你生下一子，你将为他起名为约翰。
14 Heh tupsa doh tumthan tenroonjih ang ah an raangtaan ih ah, erah damdoh wahoh loong uh tumthan ih tenroon ang ah!
这孩子会为你带来欢喜和快乐，许多人都会来庆祝他的降生。
15 Joon ah Teesu miksok doh elong mina esiit ang ah. Heh ih kham naktoom mok jok ah. Heh phang doktup damdam heh ah Esa Chiiala pan ang ah,
他将成为主面前的尊者，滴酒不沾，未降生之前便有圣灵附体。
16 eno heh ih Ijirel mina loong neng Teesu Rangte ko ih ngaak thoksiit ah.
他将带领众多以色列人，回到主、也就是他们的上帝身边。
17 Khowah Elija likhiik ih heh uh Teesu nganah chaan aphaan lam ih ban kah ah. Heh ih hewah heh sah loong we jun songtong thuk rum ah; heh ih Rangte jeng daante loong asuh kateng lampo jatthuk ah; heh ih Teesu mina loong heh raangtaan ih ban khookham thiin ah.”
他将以以利亚的圣灵和力量走在前，劝说父亲们关爱自己的儿女，规劝悖逆之人走正道，让民众准备好迎接主。”
18 Jekaria ih Rangsah asuh liita, “Emah mok ang abah ngah ih mamet jat ang? Ngah ah teekaang nih nga minuh uh wikuh ih hoonla nih.”
撒迦利亚问天使：“我要如何相信这一切？我老了，我妻子也是一把年纪。”
19 “Ngah Gabrel,” Rangsah rah ih ngaakbaatta. “Ngah Rangte pandi chaplang, heh ih ngah an suh arah Ruurang Ese ah baat suh kaat thuk halang.
天使回答：“我是上帝面前的加百列，奉命向你传话，告诉你这个好消息。
20 Enoothong an ih nga jengkhaap ah tahanpi ko, heh rangwuung thok ha doh amiisak ih langte lek ang kano ah. Nga jengkhaap lahanpi thoidoh an tami jengko ang uh; ngah ih an damdi kakham hala ah amiisak maang langlang an suusu ih tong uh.”
但你并不相信我所说的一切，所以你会失语，直到我所言之事成真，你才能开口说话。”
21 Erah tok adi miloong ah ih Jekaria ah ban sok ruh ih rum ano Rangteenok ni saatang tumjih thaam eha ih paatja rumta.
众人正在外面等候撒迦利亚，见他迟迟未从神庙出来，很是奇怪。
22 Jekaria dokkhoomha no neng damdi heh tami waanta, eno neng ih jat rumta Rangteenok nok ni mot amang hetupta eah. Khaapsiit uh lami dongjeng thoi heh lakthaak pamaak ih waan rumta.
但他出来时却真的失语了，无法讲话，只能打手势。于是众人意识到刚才在神庙中出现了神迹。
23 Heh Rangteenok ni rangsoom phansiit saapoot ah thoon ano, Jekaria heh nok ni ngaakwangta.
他完成自己的职责后便回了家。
24 Eno rekam ritdi heh minuh Elijabet rah heh sah dong wokta, eno laabanga heh nok nawa tadok khoomta.
几天后，他妻子以利沙伯果真怀孕，在家中待了五个月。
25 Heh ih liita, “Nga Teesu ih hethoondi kok chosok halang. Heh ih ngah noksong dung nah rakri theng taat angtang rah toonhaat ha!”
她说：“这一切是主的旨意，他这样待我，便是要让我不再在世人面前感到羞辱。”
26 Elijaabet sah la arok wok adi Rangte ih Rangsah Gabrel Galili samnuh Najaret hadaang adi daapkaatta.
在怀孕的第六个月，上帝派天使加百列来到加利利的拿撒勒镇，现身在一个名叫玛利亚的少女面前。
27 Heh ih jaalah esiit suh tiitkhaap baatjih angta, jaalah ah Dewid luungwang sutoom Josep damdi nook suh kakhat muicho angta. Heh men ah Meeri angta.
玛利亚当时已与一位名叫约瑟夫的男人订婚。
28 Rangsah ah ra haano heh suh baatta, “Khooteng toomtong uh! Teesu an damdi heh ih romseetam koh halu!”
天使向她问候，然后对她说“你很幸运，主与你同在。”
29 Meeri ih Rangsah jeng ah chaat ano rapne ih mongsaamta, eno erah jengkhaap ah tumjih suh liita ih paatjaata.
玛利亚对此颇感困惑，不知道这问候到底意味着什么。
30 Rangsah ih liita, “Nakcho uh, Meeri; Rangte ih an minchan ih halu.
天使说：“玛利亚，不要怕！因为上帝已对你施以恩典。
31 An sah wokte anglu eno miwasah et tup uh, heh men ah Jisu et men uh.
你将怀孕生子，那婴儿将起名叫耶稣。
32 Heh ah elong angte eno heh suh Elong Echoong ni tongte Rangte sah et li ah. Teesu Rangte ih heh ah luungwang et hoon ah, heh te Dewid likhiik ah,
他将成为一位伟人，被称为至高上帝之子，上帝将把向其赐予祖先大卫的王位，
33 eno heh ah Jaakob sutoom dowa rootang raang ih luungwang ang ah; Heh hasong ah babah uh lathoon thang angte!” (aiōn g165)
他将永远统治雅各的家园，他的王国将永续存在。” (aiōn g165)
34 Meeri ih Rangsah asuh liita, “Ngah roibaamuh jaalah boh ah. Erah mamah maami ang ah?”
玛利亚问天使：“但这怎能可能？我还是处女。”
35 Rangsah ih ngaakbaatta, “Esa Chiiala an sak nah raaha, eno Rangte chaan ah ansak nah tong raaha. Erah raangtaan ih esa noodek asuh Rangte Sah et poon ah.
天使回答：“圣灵将降临于你，至高上帝将笼罩于你。那即将诞下的婴儿生而神圣，将被称为上帝之子。
36 An sano Elijabet ah taat samthun thaak uh. Heh suh samuh nuh ih kaliitan ah, amadi heh sah la arok angla, wikuh ih hoon adi nep ah.
甚至连你的亲戚以利沙伯都怀孕了，人们说那女人无法生育，现在怀胎已有六个月。
37 Rangte lajen reejih tumjih uh tajeeka.”
对于上帝而言，一切皆有可能。”
38 “Ngah ah Teesu laksuh,” Meeri ih liita; “An ih baattu jun ih toom ang raaha nga sak nah ah.” Eno Rangsah ah mat khoomta.
玛利亚说：“我听你的，随时准备服侍上帝，愿你所言的事情发生在我身上。”于是天使便离开了。
39 Erah lilih Meeri phangla ih kong akaan deek Judia ko nah kaat suh dokchapta.
稍后，玛利亚准备了一下便急忙赶去犹太山地的一座城市，
40 Heh Jekaria nok ni nop kah ano Elijabet suh jengseeraata.
来到撒迦利亚的家。她走进屋向以利沙伯问安。
41 Elijabet ih Meeri jengseeraata ah japchaat damdam, heh mong nawa noodek ah jaapmota. Elijabet ah Esa Chiiala pan angta
听见玛利亚的问候，以利沙伯腹中的婴儿立刻开始跳动，表达着喜悦。圣灵注入了以利沙伯的体内，
42 eno erongwah ih jengta, “An ah minuh loong dungni romseetam choh cho mina, erah dam ih an ih tupte noodek asuh uh romseetam choh cho!
于是她高声说：“你是一位如此有福的女人，你腹中的婴儿能由你诞下，也是一种福气！
43 Arathan elong ah nga taang ni mame ang raak kohala, Teesu nuh anep nga jiinni jen chomui jih ah?
我太荣幸了，我主之母能够造访我的寒舍。
44 An jengseera ah japchaat damdam, nga mong nawa noodek ah nep roon ano wookla.
听到你问候的那一刻，我腹中的婴儿就欢喜跳跃。
45 Teesu jengkhaap ah ansak nah amiisak ih ang raaha ih hanpi thoidoh an tumthan ih tenroonte anglu!”
你真荣幸，因为你已确信，主将把对你的承诺变为现实！”
46 Meeri ih liita, “Nga ten ih Teesu ah phoong ha;
玛利亚说：“赞美主！
47 nga pangte Rangte suh nga la roonla,
上帝救世主让我如此欢喜，
48 tumeah heh ih ngah, ehin laksuh ah dokthun thoi ah! aadowa ih miloong ah ih ngah suh tenroon mina et poonhang,
因为我作为他的仆人，尽管身世卑微，他却决定垂青于我。今后万代都会认为我是获得赐福之人。
49 tumeah Chaan apaan Rangte ih nga raang ih elongthoon moot ah reekot thoih ah. Heh men ah Esa;
全能上帝对我做出伟大之举，他的名字如此神圣。
50 roosiit tokkhodi roosiit Heh ih heh soomtuute asuh minchan noisok ha.
他的怜悯将在尊敬他的世界中传递。
51 Heh ih chaan apaan pan lak ah janghaat ano engaam ete loong nyia neng tenthun mongtham ah phaang thukla.
他凭借其力量，击败了那些自作聪明之人。
52 Heh ih chaan apaan luungwang loong ah neng tongtheng nawa dattong thuk ano; ehin loong ah toonjoh ah.
他能够让位高权重之人跌落王位，让谦卑之人获得升华，
53 Heh ih ramtekte suh phaksat ese koha, eno changteng loong ah lak huung daap haat ha.
他让饥肠辘辘之人饱餐美食，也让富足之人两手空空。
54 Heh ih sengte sengwah suh kakham thiinta rah reeta, eno heh laksuh Ijirel ah chosok ra hala.
在他的帮助下，他的仆人以色列将永记他的怜悯， (aiōn g165)
55 Heh ih sengte Abraham nyia heh sutoom satoom loong asuh, rootang raang ih minchan noisokta ah samthunha!” (aiōn g165)
正如他向我们先父、亚伯拉罕及其后裔所做的承诺。”
56 Meeri ah Elijabet damdi laajom roongtongta eno heh nok ni ngaakwangta.
玛利亚和以利沙伯同住了三个月，然后便返回自己的家。
57 Elijabet sah tup rangwuung thok haano, heh sah ah miwasah ih tupta.
以利沙伯终于诞下一名男婴。
58 Hekhuung hetok nyia heh joonte sano loong ah ih chaat rum ano Teesu suh tumthan ih seela ih phoong rumta, eno neng ah heh damdi rapne ih roong roon rumta.
邻居和亲戚们得知主向她施以如此善意，便和她一同庆祝。
59 Noodek ah saasinet ang adi, neng ah khoopkhan banlam hoon suh ra taha, eno heh men ah Jekaria, heh lilih et men theng ih liirumta.
到了第八天，他们前来为孩子行割礼，打算让他随父亲的名字叫撒迦利亚。
60 Enoothong heh nuh ih liita, “Tah angka! Heh men Joon et men theng.”
但以利沙伯说：“不要，他应该叫做约翰。”
61 Eno neng ih heh nuh asuh baat rumta, “Enoothong erah bah ante anwah men tah angka!”
众人回答：“但你的亲戚中并没有这样的名字。”
62 Eno neng ih heh wah suh neng tokmoot damdi cheng rumta, an ih mamet men ih doh se ah ih thunhu.
他们通过手势询问孩子的父亲撒迦利亚，询问他的意见。
63 Jekaria ih eraangtheng jonglo ah suh ano, raangta, “heh men ah Joon.” Eno mirep rapne ih paatja rumta!
撒迦利亚示意要写字。令众人诧异的是，他写下的是：“他就叫约翰。”
64 Erah tok adi Jekaria we mi dongjengta, eno Rangte rang ah phoongta.
忽然他再次开口说话了，开始赞美上帝。
65 Hekhuung hetok joonte loong ah neng cho dongta, eno erah ruurang ah Judia hah kong akaan noongrep ni thok ruurang kata.
这一切让住在周围的人心生敬畏，这个消息很快就传遍整个犹太山地。
66 Warep ih erah tiit ah chaat rum ano samthun rumleh cheng et rumta, “Arah noodek ah mamah ih dong hakte angla?” Tumeah heh sak ni Teesu chaan aphaan ah samkhikhih angta.
众人听闻此事便思量它的含义：“这孩子将会成为怎样的人？”因为很显然，他对上帝而言非常特别。
67 Joon wah Jekaria ah Esa Chiiala pan angta, eno heh ih Rangte jengkhaap ah baatta:
婴儿的父亲撒迦利亚体内充满了圣灵，他预言道：
68 “Seng Teesu ah phoong ih Ijirel Rangte rah ah! Heh mina loong pang raangtaan ih ra taha eno neng ah puipangta.
“主就是以色列的上帝，他如此伟大，因为他降临到子民之中，为其赋予自由，
69 Heh ih seng suh chaan aphaan pan Khopiipangte kojah hali, Heh laksuh Dewid sutoom dowa ah.
他向其仆人大卫的家族赐予伟大的救赎，
71 Heh ih seng piiara nawa panghe, seng miksukte hang achaan nawa jen toonpang raang ih ah.
他承诺拯救我们摆脱敌人，远离那些憎恨我们的人。
72 Heh ih liita sengte sengwah loong ah heh ih tenthet et ah eno heh ih esa nuumiijeng ah dokthun ah.
他怜悯我们的祖先，记得他的圣约，
73 Sengte sengwah Abraham, suh kakhamta Heh ih seng piiara loong nawa pang et he eno seng ah heh mootkaat ah lacho thang ih moh thuk he,
那是他向我们的祖先亚伯拉罕所发誓言。
他让我们摆脱恐惧，从敌人手中拯救我们，
75 eno ba seng ah heh ngah nah esa nyi epun jen ang ih seng roidong tang ih ah.
这让我们可以毕生遵循正道并服侍于他。
76 “Nga sah, an ah, Elong Echoong Rangte khowah ih poonho. An Teesu nganah kah uno heh raangtaan ih lam ban tan kah uh,
尽管你现在只是一个婴儿，但却会被称为至高上帝的先知，因你将先于主之前，为他铺好道路，
77 heh mina loong suh neng rangdah loong ah biin anaan rum ano neng khopui tiit ah baat suh ah.
通过宽恕其子民的罪，传播救赎的讯息。
78 Seng Rangte ah minchan nyia tenthet Rangte. Heh ih khopiiroidong ah rangsa phaakla likhiik ih phaak thukla,
蒙上帝对我们的关爱怜悯，天堂的黎明将降临照耀我们，
79 eno rang nawa ih warep kaangtook ah laamang nyia etek lampo ni tongte loong rah ah, seng khooteng lampo nah khoom thuk raangtaan ih ah.”
照亮那些活在黑暗中、笼罩在死亡阴影中的人，引导我们走上平安之路。”
80 Noodek ah hansi nyia chiiala ni rongtangtang ih hakta. Ijirel noksong damdi chomui suh rangwuung maang thokthok Joon ah woma mong ni tongta.
这个叫做约翰的男孩逐渐长大，精神变得很强大。他一直住在荒野之中，等待在以色列人中公开露面的时机。
