ଲୁକ 18
1 ୧ ଜାନାଅ ବିନ୍ତି ଆଡଃ ଭାର୍ସା କା ହୁଡିଙ୍ଗ୍ ଲାଗାତିଙ୍ଗ୍ୟାଁଃ ମେନ୍ତେ ୟୀଶୁ ଆୟାଃ ଚେଲାକକେ ମିଆଁଦ୍ ଜନ୍କା କାଜି ଉଦୁବାଦ୍କଆଏ ।
He also spoke a parable to them that they must always pray and not give up,
2 ୨ “ଜେତାଏ ସାହାର୍ରେ ମିଆଁଦ୍ ବିଚାର୍ନିଃ ତାଇକେନାଏ, ଇନିଃ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍କେ କାଏ ବରଆଇ ତାଇକେନା ଚି ହଡ଼କକେ କାଏ ମାନାତିଙ୍ଗ୍କ ତାଇକେନା ।
saying, “There was a judge in a certain city who didn’t fear God and didn’t respect man.
3 ୩ ଆଡଃ ଏନ୍ ସାହାର୍ରେ ମିଆଁଦ୍ ରାଣ୍ଡିକୁଡ଼ି ତାଇକେନାଏ, ଇନିଃ ଏନ୍ ବିଚାର୍ନିଃତାଃ ମଣେଁସା ହିଜୁଃୟାନ୍ତେ, ‘ଆଇଁୟାଃ ବାଇରିକତାଃ ଏତେ ଆଇଙ୍ଗ୍କେ ନ୍ୟାୟ ଏମାଇଙ୍ଗ୍ମେ’ ମେନ୍ତେ ବିନ୍ତିକିୟାଏ ।
A widow was in that city, and she often came to him, saying, ‘Defend me from my adversary!’
4 ୪ ଇନିଃ ଚିମିନ୍ଦିନ୍ କାଏ ମାନାତିଙ୍ଗ୍କେଦାଃ, ମେନ୍ଦ ତାୟମ୍ତେ, ଆଇଙ୍ଗ୍ ଦ ‘ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍କେ କାଇଙ୍ଗ୍ ବରଆଇତାନା ଚି ହଡ଼କକେ କାଇଙ୍ଗ୍ ମାନାତିଙ୍ଗ୍କତାନା’
He wouldn’t for a while; but afterward he said to himself, ‘Though I neither fear God nor respect man,
5 ୫ ଏନ୍ରେୟ ନେ ରାଣ୍ଡିକୁଡ଼ି ବିତ୍ଲାଇଙ୍ଗ୍ ତାନାଏ, ଏନାତେ ଆଇଙ୍ଗ୍ ଇନିୟାଃ ଚେତାନ୍ରେ ହବାକାନ୍ କା ଲାଗାତିଙ୍ଗ୍ କାମି ନାଙ୍ଗ୍ ନ୍ୟାୟ ରିକାଏୟାଇଙ୍ଗ୍ ଆଡଃ ଆଇଙ୍ଗ୍ ଇନିୟାଃ ଗହରାଅ ଆୟୁମେଆଇଙ୍ଗ୍, କା'ରେଦ ଇନିଃ ଜାନାଅ ଜାନାଅ ହିଜୁଃକେଦ୍ତେ ହାଏରାନିଆଁ ମେନ୍ତେ ଆୟାଃ ମନ୍ରେ କାଜିକେଦାଏ ।”
yet because this widow bothers me, I will defend her, or else she will wear me out by her continual coming.’”
The Lord said, “Listen to what the unrighteous judge says.
7 ୭ ଆଡଃ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ନିଦାସିଙ୍ଗି ହାକାଅଇତାନ୍ ଆୟାଃ ସାଲାକାନ୍କଆଃ ନାଙ୍ଗ୍ ଥିମ୍ବାସାମାଏ ସାହାତିଙ୍ଗ୍ରେହ ଚିୟାଃ ନ୍ୟାୟ କାଏ ରୁହାଡ଼ାକଆ?
Won’t God avenge his chosen ones who are crying out to him day and night, and yet he exercises patience with them?
8 ୮ ଆଇଙ୍ଗ୍ ଆପେକେ କାଜିପେତାନାଇଙ୍ଗ୍, ଇନିଃ ଇନ୍କୁରେ ହବାକାନ୍ ଏତ୍କାନ୍ କାଜିକ ସାଙ୍ଗିନେ ନାଙ୍ଗ୍ ଜାଲ୍ଦିଗି ନ୍ୟାୟ ଏମ୍ରୁହାଡ଼ାକଆଏ । ଏନ୍ରେୟ, ମାନୱାହନ୍ ହିଜୁଃଇମ୍ତା, ଚିୟାଃ ଅତେରେ ବିଶ୍ୱାସ୍ ନାମେୟାଏ?”
I tell you that he will avenge them quickly. Nevertheless, when the Son of Man comes, will he find faith on the earth?”
9 ୯ ଆବୁ ଧାର୍ମାନ୍ଗିୟାଃବୁ ମେନ୍ତେ ଆକରେ ଭାର୍ସାଏତାନ୍ ଆଡଃ ଏଟାଃକକେ ହିଲାଙ୍ଗ୍କତାନ୍, ଚିମିନ୍ ହଡ଼କ ନାଗେନ୍ତେ ୟୀଶୁ ନେ ଜନ୍କା କାଜି କାଜିୟାଦ୍କଆଏ ।
He also spoke this parable to certain people who were convinced of their own righteousness, and who despised all others:
10 ୧୦ “ବାର୍ହଡ଼୍ ମାନ୍ଦିର୍ ଅଡ଼ାଃତେ ବିନ୍ତିତେକିନ୍ ସେନଃୟାନା, ମିଆଁଦ୍ନିଃ ଫାରୁଶୀ ଆଡଃ ଏଟାଃନିଃ ମାଲ୍ହାରମ୍ନିଃ ।
“Two men went up into the temple to pray; one was a Pharisee, and the other was a tax collector.
11 ୧୧ “ଫାରୁଶୀ ଆତମ୍ରେ ତିଙ୍ଗୁୟାନ୍ତେ ବିନ୍ତିକେଦାଏ, ‘ହେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍, ଆଇଙ୍ଗ୍ ଏଟାଃ ହଡ଼କଲେକା ନାହାଁଲାଇଙ୍ଗ୍, ଇନ୍କୁଦ ରେଃକ୍ନିଃକ, ଏତ୍କାନ୍କାମିକ, ଆପାଙ୍ଗିର୍କ ତାନ୍କୁ ଆଡଃ ନେ ମାଲ୍ହାରମ୍ନିଃ ଲେକାହ ନାହାଁଲାଇଙ୍ଗ୍ ।
The Pharisee stood and prayed by himself like this: ‘God, I thank you that I am not like the rest of men: extortionists, unrighteous, adulterers, or even like this tax collector.
12 ୧୨ ଆଇଙ୍ଗ୍ ହାପ୍ତାରେ ବାର୍ସାଇଙ୍ଗ୍ କାଟାବ୍ତାନା ଆଡଃ ଗଟା କାମିୟାକାଦ୍ରେୟାଃ ଗେଲ୍ହିସା ହାନାଟିଙ୍ଗ୍ ଏମ୍ତାନାଇଙ୍ଗ୍ ।’
I fast twice a week. I give tithes of all that I get.’
13 ୧୩ “ଆଡଃ ମାଲ୍ହାରମ୍ନିଃ ସାଙ୍ଗିନ୍ରେ ତିଙ୍ଗୁୟାନ୍ତେ ସିର୍ମାସାଃତେ ସାଙ୍ଗିଲ୍ ନାଙ୍ଗ୍ କାଏ ସାହାଁସ୍କେଦା ମେନ୍ଦ ଆୟାଃ କୁଡ଼ାମ୍ ଥାପ୍ଡ଼ିତାନ୍ଲଃ କାଜିକେଦାଏ, ‘ହେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ଆଇଙ୍ଗ୍ ପାପି ତାନିଙ୍ଗ୍ ଲିବୁଆଇଙ୍ଗ୍ମେଁ ।’”
But the tax collector, standing far away, wouldn’t even lift up his eyes to heaven, but beat his chest, saying, ‘God, be merciful to me, a sinner!’
14 ୧୪ ଏନ୍ତେ ୟୀଶୁ କାଜିକେଦାଏ, “ଆଇଙ୍ଗ୍ କାଜିୟାପେ ତାନାଇଙ୍ଗ୍, ମାଲ୍ହାରମ୍ନିଃ ଫାରୁଶୀଏତେ ଆଦ୍କା ଧାର୍ମାନ୍ ମେନ୍ତେ ଲେକାୟାନା ଆଡଃ ଅଡ଼ାଃତେ ସେନଃୟାନା । ଜେତାଏ ମାରାଙ୍ଗ୍ୟେଁନ୍ନିଃଦ ହୁଡିଙ୍ଗ୍ୟଁଃଆଏ ଆଡଃ ଜେତାଏ ହୁଡିଙ୍ଗ୍ୟଃଁନିଃଦ ମାରାଙ୍ଗ୍ଆଁଃଏ ।”
I tell you, this man went down to his house justified rather than the other; for everyone who exalts himself will be humbled, but he who humbles himself will be exalted.”
15 ୧୫ ଆଡଃ ୟୀଶୁ ସିଟିଆ ହନ୍କକେ ଜୁଟିଦ୍କକାଏ ମେନ୍ତେ ହଡ଼କ ଇନ୍କୁକେ ଇନିଃତାଃ ଆଉକେଦ୍କଆକ, ମେନ୍ଦ ଚେଲାକ ନେଆଁଁ ନେଲ୍କେଦ୍ତେକ ମାରାଙ୍ଗ୍ମଚାକେଦ୍କଆ ।
They were also bringing their babies to him, that he might touch them. But when the disciples saw it, they rebuked them.
16 ୧୬ ମେନ୍ଦ ୟୀଶୁ ଇନ୍କୁକେ ଆୟାଃତାଃ ହାକାଅକେଦ୍ତେ କାଜିୟାଦ୍କଆଏ, “ହୁପ୍ଡିଙ୍ଗ୍ ହନ୍କକେ ଆଇଙ୍ଗ୍ତାଃ ହିଜୁଃରିକାକପେ ଆଡଃ ଇନ୍କୁକେ ଆଲ୍ପେ ରୁହାଡ଼୍କଆ, ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ରାଇଜ୍ଦ ନେ'ଲେକାନ୍କଆଃଗିଆଃ ।
Yeshua summoned them, saying, “Allow the little children to come to me, and don’t hinder them, for God’s Kingdom belongs to such as these.
17 ୧୭ ଆଇଙ୍ଗ୍ ସାର୍ତିଗିଙ୍ଗ୍ କାଜିୟାପେତାନା, ଜେତାଏ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ରାଇଜ୍କେ, ହୁଡିଙ୍ଗ୍ହନ୍ ଲେକା କାଏ ତେଲାଏରେଦ ଇନିଃ ଜେତାଲେକାତେ ଏନାରେ କାଏ ବଲଆ ।”
Most certainly, I tell you, whoever doesn’t receive God’s Kingdom like a little child, he will in no way enter into it.”
18 ୧୮ ଆଡଃ ମିଆଁଦ୍ ହାକିମ୍ ୟୀଶୁକେ କୁଲିକିୟାଏ, “ଏ ବୁଗିନ୍ ଇତୁନିଃ, ଜାନାଅ ଜୀଦାନ୍ ନାମେ ନାଗେନ୍ତେ ଚିନାଃଇଙ୍ଗ୍ ଚିକାୟା?” (aiōnios g166)
A certain ruler asked him, saying, “Good Rabbi, what shall I do to inherit eternal life?” (aiōnios g166)
19 ୧୯ ୟୀଶୁ କୁଲିକିୟାଏ, “ଆମ୍ ଚିନାଃମେନ୍ତେ ଆଇଙ୍ଗ୍କେ ବୁଗିନ୍ ମେନ୍ତେମ୍ କାଜିଇଙ୍ଗ୍ତାନା? ମିଆଁଦ୍ନିଃ ଏସ୍କାର୍ ବୁଗିନାଏଃ ଇନିଃ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ତାନିଃ ଆଡଃ ଜେତାଏକାହା ।
Yeshua asked him, “Why do you call me good? No one is good, except one: God.
20 ୨୦ ଆମ୍ ଆନ୍ଚୁମ୍ ସାରିତାନା, ‘ଆଲମ୍ ଆପାଙ୍ଗିର୍ରାଃ, ଆଲମ୍ ଗଗଏୟାଃ, ଆଲମ୍ କୁମ୍ବୁଡ଼ୁଇୟା, ହସଡ଼ଗାୱା ଆଲମାଃ, ଏଙ୍ଗା ଆପୁ କିନ୍କେ ମାନାତିଙ୍ଗ୍କିନ୍ମେ ।’”
You know the commandments: ‘Don’t commit adultery,’ ‘Don’t murder,’ ‘Don’t steal,’ ‘Don’t give false testimony,’ ‘Honor your father and your mother.’”
He said, “I have observed all these things from my youth up.”
22 ୨୨ ୟୀଶୁ ନେଆଁଁ ଆୟୁମ୍କେଦ୍ତେ ଇନିଃକେ କାଜିକିୟାଏ, “ନାହାଃଁହଁ ମିଆଁଦ୍ କାଜିତେମ୍ ଜାଞ୍ଜିଆକାନାଃ, ଜୁ ଆମ୍ ଆମାଃ ସବେନାଃ ଆଖ୍ରିଙ୍ଗ୍କେଦ୍ତେ ଏନା ରେଙ୍ଗେଃତାନ୍କକେ ଏମାକମେ, ଏନ୍ତେ ସିର୍ମାରେ ଖୁର୍ଜିମ୍ ନାମେୟା ଆଡଃ ହିଜୁଃକେଦ୍ତେ ଅତଙ୍ଗ୍ଇଙ୍ଗ୍ମେ ।”
When Yeshua heard these things, he said to him, “You still lack one thing. Sell all that you have and distribute it to the poor. Then you will have treasure in heaven; then come, follow me.”
23 ୨୩ ମେନ୍ଦ ନେ କାଜି ଆୟୁମ୍କେଦ୍ତେ ଇନିଃଦ ପୁରାଃଗି ହୁଡିଙ୍ଗ୍ଜୀଉୟାନାଏ, ଚିୟାଃଚି ଇନିଃଦ ପୁରାଃଗି କିସାଁଣ୍ ତାଇକେନାଏ ।
But when he heard these things, he became very sad, for he was very rich.
24 ୨୪ ୟୀଶୁ ଇନିଃକେ ପୁରାଃ ହୁଡିଙ୍ଗ୍ଜୀଉକାନ୍ ନେଲ୍କିଃତେ କାଜିକେଦାଏ, “ଅକନ୍ ହଡ଼କଆଃ ଟାକା ପାଏସା ମେନାଃ, ଏନ୍ କିସାଁଣ୍ ହଡ଼କନାଙ୍ଗ୍ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ରାଇଜ୍ରେ ବଲଃ ପୁରାଃଗି ହାମ୍ୱାଲାଃ ।
Yeshua, seeing that he became very sad, said, “How hard it is for those who have riches to enter into God’s Kingdom!
25 ୨୫ କିସାଁଣ୍ ହଡ଼ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ରାଇଜ୍ରେ ବଲଏତେ ସୁଇ ଉଣ୍ଡୁଃତେ ଉଁଟ୍ ପାରମଃତେୟାଃ ରାୱାଲାଃ ମେତାଦ୍କଆଏ ।”
For it is easier for a camel to enter in through a needle’s eye than for a rich man to enter into God’s Kingdom.”
Those who heard it said, “Then who can be saved?”
But he said, “The things which are impossible with men are possible with God.”
Peter said, “Look, we have left everything and followed you.”
29 ୨୯ ଆଡଃ ୟୀଶୁ ଇନ୍କୁକେ କାଜିୟାଦ୍କଆଏ, “ସାର୍ତିଗିଙ୍ଗ୍ କାଜିୟାପେତାନା ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ରାଇଜ୍ ନାଗେନ୍ତେ ଆପ୍ନାଃ ଅଡ଼ାଃ ଚାଏ କୁଡ଼ି ଚାଏ ହାଗା ଚାଏ ଏଙ୍ଗା ଆପୁକ ଚାଏ ହନ୍କକେ ବାଗିକାଦ୍ ସବେନ୍ ହଡ଼କ,
He said to them, “Most certainly I tell you, there is no one who has left house, or wife, or brothers, or parents, or children, for God’s Kingdom’s sake,
31 ୩୧ ୟୀଶୁ ଗେଲ୍ବାର୍ ଚେଲାକକେ ଗେନାତେ ଇଦିକେଦ୍ତେ କାଜିୟାଦ୍କଆଏ, “ନେଲେପେ ଆବୁ ଯୀରୁଶାଲେମ୍ତେବୁ ସେନଃତାନା ଆଡଃ ମାନୱାହନ୍ଆଃ ବିଷାଏରେ ନାବୀକ ଅଲାକାଦ୍ ସବେନାଃ ପୁରାଅଆଃ ।
He took the twelve aside and said to them, “Behold, we are going up to Jerusalem, and all the things that are written through the prophets concerning the Son of Man will be completed.
For he will be delivered up to the Gentiles, will be mocked, treated shamefully, and spit on.
They will scourge and kill him. On the third day, he will rise again.”
34 ୩୪ ମେନ୍ଦ ଇନ୍କୁ ନେ କାଜିକ ଜେତ୍ନାଃ କାକ ମୁଣ୍ଡିକେଦାଃ, ନେ କାଜି ଇନ୍କୁଆଃ ଆୟାର୍ରେ ଉକୁଆକାନ୍ ତାଇକେନା, ଆଡଃ ଇନ୍କୁ କାଜିୟାକାନ୍ତେୟାଃ କାକ ଆଟ୍କାର୍କେଦାଃ ।
They understood none of these things. This saying was hidden from them, and they didn’t understand the things that were said.
35 ୩୫ ୟୀଶୁ ଯିରିହୋ ସାହାର୍ତେ ସେଟେର୍ତାନ୍ ତାଇକେନ୍ରେ ମିଆଁଦ୍ କାଣାଁକାନ୍ ହଡ଼ ହରାଗେନାରେ ଦୁବ୍କେଦ୍ତେ କଏଁ ତାନାଏ ତାଇକେନା ।
As he came near Jericho, a certain blind man sat by the road, begging.
36 ୩୬ ଆଡଃ ପୁରାଃ ହଡ଼କ ସେନ୍ପାରମଃତାନ୍ ଆୟୁମ୍କେଦ୍କଚି, “ନେଆଁଁ ଚିକ୍ନାଃ ହବାଅଃତାନାଃ” ମେନ୍ତେ କୁଲିକେଦ୍କଆଏ ।
Hearing a multitude going by, he asked what this meant.
They told him that Yeshua of Nazareth was passing by.
He cried out, “Yeshua, you son of David, have mercy on me!”
39 ୩୯ ଆୟାରାକାନ୍କ ହାପାନ୍ମେ ମେନ୍ତେକ ମାରାଙ୍ଗ୍ମଚାକିୟାଃ, ମେନ୍ଦ ଇନିଃ, “ହେ ଦାଉଦ୍ଆଃ ହନ୍ ଦାୟାଇଙ୍ଗ୍ମେ” ମେନ୍ତେ ଆଡଃଗି ହାକାଅକିୟାଏ ।
Those who led the way rebuked him, that he should be quiet; but he cried out all the more, “You son of David, have mercy on me!”
Standing still, Yeshua commanded him to be brought to him. When he had come near, he asked him,
41 ୪୧ “ଆମ୍ ଚିନାଃମ୍ ଆସିତାନା, ଆଇଙ୍ଗ୍ ଆମାଃ ନାଙ୍ଗ୍ ଚିନାଃଇଙ୍ଗ୍ ଚିକାୟା ମେନ୍ତେମ୍ ସାନାଙ୍ଗ୍ତାନା” ମେନ୍ତେ କୁଲିକିୟାଏ । ଇନିଃ କାଜିକିୟାଏ, “ହେ ପ୍ରାଭୁ, ମେଦ୍ତାଇଙ୍ଗ୍ ଆଡଃମିସା ନେଲ୍ ଦାଡ଼ିକା ।”
“What do you want me to do?” He said, “Lord, that I may see again.”
Yeshua said to him, “Receive your sight. Your faith has healed you.”
43 ୪୩ ଆଡଃ ଇମ୍ତାଙ୍ଗ୍ଗି ଇନିଃ ନେଲ୍ ଦାଡ଼ିକେଦାଏ, ଆଡଃ ୟୀଶୁକେ ଅତଙ୍ଗ୍ଇଁତାନ୍ଲଃ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍କେ ମାରାଙ୍ଗ୍କିୟାଏ ଆଡଃ ସବେନ୍ ହଡ଼କ ନେଆଁଁ ନେଲ୍କେଦ୍ତେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍କେ ମାନାରାଙ୍ଗ୍କିୟାଃକ ।
Immediately he received his sight and followed him, glorifying God. All the people, when they saw it, praised God.
