< Whakatauki 14 >

1 Ko ta te wahine whakaaro nui he hanga i tona whare; ko ta te wahine wairangi, ko ona ringa hei wahi iho.
La mujer sabia edifica su casa; mas la loca con sus manos la derriba.
2 Ko te tangata e haere ana i runga i tona tika, e wehi ana i a Ihowa; ko te tangata he parori ki ona ara e whakahawea ana ki i ia.
El que camina en su rectitud teme al SEÑOR; mas el pervertido en sus caminos lo menosprecia.
3 Kei te mangai o te wairangi he patu whakapehapeha; ma nga ngutu ia o te hunga whakaaro nui ratou ka ora ai.
En la boca del loco está la vara de la soberbia; mas los labios de los sabios los guardarán.
4 Ki te kahore he kau, ka ma te takotoranga kai; ma te kaha ia o te kau ka nui ai nga hua.
Sin bueyes el alfolí está limpio; mas por la fuerza del buey hay abundancia de pan.
5 E kore te kaiwhakaatu pono e teka; ka puaki ia te teka i te kaiwhakaatu teka.
El testigo verdadero no mentirá; mas el testigo falso hablará mentiras.
6 E rapu ana te tangata whakahi i te whakaaro nui, heoi kahore e kitea e ia; ki te tangata matau ia he mama noa te matauranga.
El burlador buscó la sabiduría, y no la halló; mas la sabiduría al hombre entendido viene fácil.
7 Haere atu ki te aroaro o te kuware, ina kahore e kitea e koe he ngutu matau ona.
Vete de delante del hombre loco, pues no le conociste labios de ciencia.
8 Ko te whakaaro nui o te tangata tupato, he matau ki tona ara; ko te wairangi o nga kuware, he tinihanga.
La sabiduría del cuerdo es entender su camino; mas la locura de los locos es engaño.
9 Ko ta nga wairangi he kata ki te he: na kei te hunga tika te whakaaro pai.
Los locos se hablan pecado; mas entre los rectos hay amor.
10 E mohio ana te ngakau ki tona ake mamae, e kore ano hoki tona koa e pikitia e te tangata ke.
El corazón conoce la amargura de su alma; y extraño no se entremeterá en su alegría.
11 Ka whakangaromia te whare o te hunga kino: ka tupu ia te teneti o te hunga tika.
La casa de los impíos será asolada; mas la tienda de los rectos florecerá.
12 He huarahi ano tera e tika ana ki ta te tangata titiro, ko tona mutunga ia ko nga huarahi ki te mate.
Hay camino que al hombre parece derecho; pero su fin son caminos de muerte.
13 Ahakoa e kata ana, e mamae ana te ngakau; a, ko te mutunga o te koa, he pouri.
Aun en la risa el burlador tendrá dolor en el corazón; y el término de aquella alegría es congoja.
14 Ko te tangata i te ngakau tahuri ke, ka makona i ona ara ake: a ko te tangata pai ka makona i tana ake ano.
De sus caminos será harto el desviado de corazón; y el hombre de bien será apartado de él.
15 Ko ta te kuware he whakapono ki nga kupu katoa; tena ko te tangata tupato, ka ata titiro ki tana hikoi.
El simple cree a toda palabra; mas el entendido entiende sus pasos.
16 E wehi ana te tangata whakaaro nui, ka neke atu i te kino; ko te kuware ia ka whakahi, ka tohe.
El sabio teme, y se aparta del mal; mas el loco se arrebata, y confía.
17 Ko te tangata riri wawe ka mahi i te wairangi; ka kinongia ano hoki te tangata i nga rauhanga kino.
El que presto se enoja, hará locura; y el hombre malicioso será aborrecido.
18 He wairangi te whakarerenga iho mo nga kuware; ko te tangata tupato ia ka karaunatia ki te matauranga.
Los simples heredarán la locura; mas los cuerdos se coronarán de sabiduría.
19 E piko ana te hunga kino ki te aroaro o te hunga pai; a ko te hunga he ki nga kuwaha o te tangata tika.
Los malos se inclinarán delante de los buenos, y los impíos a las puertas del justo.
20 E kinongia ana te rawakore e tona hoa ake nei ano; he tokomaha ia nga tangata e aroha ana ki te tangata taonga.
El pobre es odioso aun a su amigo; pero muchos son los que aman al rico.
21 Ko te tangata e whakahawea ana ki tona hoa, e hara ana; ko te tangata ia e atawhai ana ki nga rawakore, ka hari.
El pecador menosprecia a su prójimo; mas el que tiene misericordia de los pobres, es bienaventurado.
22 He teka ianei e kotiti ke ana nga kaiwhakatakoto i te kino? He atawhai ia, he pono, kei nga kaihanga i te pai.
¿No yerran los que piensan mal? Pero los que piensan bien alcanzarán misericordia y verdad.
23 He hua to nga mauiuitanga katoa; tena ko te korero o nga ngutu e ahu ana ki te rawakore.
En toda labor hay fruto; mas el hablar y no hacer, empobrece.
24 Hei karauna mo nga whakaaro nui o ratou taonga; ko te wairangi ia o nga kuware, he wairangi kau.
La corona de los sabios es su sabiduría; mas lo que distingue a los locos es su locura.
25 Ka ora nga wairua i te kaiwhakaatu pono: ko te tangata korero teka ia e mea ana kia tinihanga.
El testigo verdadero libra las almas; mas el engañoso hablará mentiras.
26 U tonu, kaha tonu te whakaaro ina wehi ki a Ihowa; ka whai rerenga atu ano hoki ana tamariki.
En el temor del SEÑOR está la fuerte confianza; y allí sus hijos tendrán esperanza.
27 He puna ora te wehi ki a Ihowa, e mahue ai nga reti o te mate.
El temor del SEÑOR es manantial de vida, para ser apartado de los lazos de la muerte.
28 Ma te nui o te iwi ka whai honore ai te kingi; ma te kore o te iwi ka taka ai te rangatira.
En la multitud del pueblo está la gloria del rey; y en la falta del pueblo la flaqueza del príncipe.
29 He matauranga nui to te tangata manawanui; ko te tangata riri wawe ia, e whakaneke ake ana ia i te wairangi.
El que tarde se aíra, es grande de entendimiento; mas el corto de espíritu engrandece la locura.
30 He ora ki nga kikokiko te ngakau ora; ko te hae ia, he pirau ki nga wheua.
El corazón apacible es vida a la carne; mas la envidia, pudrimiento de huesos.
31 Ko te tangata e tukino ana i te ware, he tawai tana ki tona Kaihanga; ko te tangata ia e atawhai ana i te rawakore, e whakahonore ana i a ia.
El que oprime al pobre, afrenta a su Hacedor; mas el que tiene misericordia del pobre, lo honra.
32 E uakina iho ana te tangata kino i runga i tona he; ko te tangata tika ia ka whai tumanakohanga i tona matenga.
Por su maldad será lanzado el impío; mas el justo en su muerte tiene esperanza.
33 Ka noho te whakaaro nui ki te ngakau o te tangata matau; engari ko te mea kei te wahi ki roto o nga kuware e whakaaturia ana.
En el corazón del cuerdo reposará la sabiduría; y es dado a conocer en medio de los locos.
34 Ma te tika ka kake ai te iwi; ma te hara ia ka ingoa kino ai nga iwi.
La justicia engrandece un pueblo; mas el pecado es afrenta de las naciones.
35 Ka manako te kingi ki te pononga mahara; a ka riri ki te tangata i takea ai te whakama.
La benevolencia del rey es para con el siervo entendido; mas su enojo contra el que lo avergüenza.

< Whakatauki 14 >