< Masese 1 >

1 Masese ya Salomo, mwana mobali ya Davidi, mokonzi ya Isalaele:
LOS proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel:
2 mpo na koyeba bwanya, kozwa mateya mpe kososola maloba ya mayele;
Para entender sabiduría y doctrina; para conocer las razones prudentes;
3 mpo na kozwa mateya ya bwanya oyo epesaka bizaleli ya sembo, ya boyengebene mpe makambo ya alima;
Para recibir el consejo de prudencia, justicia, y juicio y equidad;
4 mpo na kopesa mayele epai ya bazoba, mpe boyebi epai ya bilenge.
Para dar sagacidad á los simples, y á los jóvenes inteligencia y cordura.
5 Tika ete moto ya bwanya ayoka yango, mpe akobakisa bwanya na ye, bongo moto ya mayele akoyeba mayele ya kotambolisa bato;
Oirá el sabio, y aumentará el saber; y el entendido adquirirá consejo;
6 mpo na kososola masese mpe sambole, maloba ya bwanya mpe kolimbola makambo.
Para entender parábola y declaración; palabras de sabios, y sus dichos oscuros.
7 Kotosa Yawe ezali mosisa ya mayele; bato oyo bazangi mayele batiolaka bwanya mpe toli.
El principio de la sabiduría es el temor de Jehová: los insensatos desprecian la sabiduría y la enseñanza.
8 Mwana na ngai ya mobali, yoka toli ya tata na yo, mpe kobwaka te mateya ya mama na yo;
Oye, hijo mío, la doctrina de tu padre, y no desprecies la dirección de tu madre:
9 Pamba te ekozala lokola ekoti ya ngolu na moto na yo, mpe lokola mayaka ya kitoko na kingo na yo.
Porque adorno de gracia serán á tu cabeza, y collares á tu cuello.
10 Mwana na ngai ya mobali, soki bato ya masumu balingi kokweyisa yo, komitika te.
Hijo mío, si los pecadores te quisieren engañar, no consientas.
11 Soki balobi na yo: « Yaka elongo na biso, tika ete tosala motambo mpo na koboma bato, tokosepela mpo na kokanga moto oyo ayebi likambo te!
Si dijeren: Ven con nosotros, pongamos asechanzas á la sangre, acechemos sin motivo al inocente;
12 Ndenge mokili ya bakufi esalaka, tokomela ye ya bomoi, tokomela ye mobimba lokola bato oyo bakitaka na libulu ya kufa; (Sheol h7585)
Los tragaremos vivos como el sepulcro, y enteros, como los que caen en sima; (Sheol h7585)
13 tokozwa biloko ya talo ya ndenge na ndenge, mpe tokotondisa bandako na biso na bomengo ya bitumba;
Hallaremos riquezas de todas suertes, henchiremos nuestras casas de despojos;
14 okozwa ndambo na yo epai na biso, pamba te biso nyonso tokosangisa biloko na biso esika moko; »
Echa tu suerte entre nosotros; tengamos todos una bolsa:
15 mwana na ngai ya mobali, kokende elongo na bango te, longola makolo na yo na nzela na bango;
Hijo mío, no andes en camino con ellos; aparta tu pie de sus veredas:
16 pamba te makolo na bango ekimaka mbangu mpo na kolanda mabe, mpe bapotaka mbangu mpo na kosopa makila.
Porque sus pies correrán al mal, é irán presurosos á derramar sangre.
17 Solo, ezali pamba kotia monyama liboso ya miso ya bikelamu nyonso oyo ezali na mapapu.
Porque en vano se tenderá la red ante los ojos de toda ave;
18 Kasi bango, batiaka mitambo mpo na kosopa makila na bango moko, bamilukelaka pasi na bomoi na bango.
Mas ellos á su propia sangre ponen asechanzas, y á sus almas tienden lazo.
19 Moto oyo alukaka kozwa bomengo na nzela ya lokuta asukaka kaka bongo, mpe bomengo yango ebomaka kaka ye moko.
Tales son las sendas de todo el que es dado á la codicia, [la cual] prenderá el alma de sus poseedores.
20 Bwanya azali koganga na libanda, atomboli mongongo na ye na bisika oyo bato ebele bakutanaka;
La sabiduría clama de fuera, da su voz en las plazas:
21 azali koganga na bisika ya loyenge mpe azali koloba liboso ya ekuke ya engumba:
Clama en los principales lugares de concurso; en las entradas de las puertas de la ciudad dice sus razones:
22 « Yo moto oyo ozangi mayele, kino tango nini okolinga bozoba na yo? Kino tango nini batioli bakokoba kosepela kotiola? Mpe bino bazoba, kino tango nini bokokoba koyina mayele?
¿Hasta cuándo, oh simples, amaréis la simpleza, y los burladores desearán el burlar, y los insensatos aborrecerán la ciencia?
23 Soki boyoki makebisi na Ngai, nakosopela bino Molimo na Ngai mpe nakososolisa bino maloba na Ngai.
Volveos á mi reprensión: he aquí yo os derramaré mi espíritu, y os haré saber mis palabras.
24 Kasi lokola bosundolaki Ngai tango nazalaki kobelela mpe moto moko te asalaki keba tango natandaki loboko,
Por cuanto llamé, y no quisisteis; extendí mi mano, y no hubo quien escuchase;
25 lokola bobwakaki toli na Ngai mpe boboyaki kondima pamela na Ngai,
Antes desechasteis todo consejo mío, y mi reprensión no quisisteis:
26 Ngai mpe nakoseka bino tango pasi ekoyela bino, nakotiola bino tango minyoko ekokomela bino,
También yo me reiré en vuestra calamidad, y me burlaré cuando [os] viniere lo que teméis;
27 tango minyoko ekokomela bino na pwasa lokola mvula ya kake makasi, tango somo ekoyela bino lokola ekumbaki, tango mawa mpe somo ekokomela bino.
Cuando viniere como una destrucción lo que teméis, y vuestra calamidad llegare como un torbellino; cuando sobre vosotros viniere tribulación y angustia.
28 Bakoganga epai na Ngai, kasi nakoyanola bango te; bakoluka Ngai na ngonga ya malamu, kasi bakomona Ngai te.
Entonces me llamarán, y no responderé; buscarme han de mañana, y no me hallarán:
29 Lokola bayinaki boyebi mpe baponaki te nzela ya kotosa Yawe,
Por cuanto aborrecieron la sabiduría, y no escogieron el temor de Jehová,
30 lokola baboyaki kondima toli na Ngai mpe batiolaki pamela na Ngai,
Ni quisieron mi consejo, y menospreciaron toda reprensión mía:
31 bakolia mbuma ya etamboli na bango mpe bakotonda na mabongisi ya mitema na bango moko.
Comerán pues del fruto de su camino, y se hartarán de sus consejos.
32 Pamba te kotomboka ya bato oyo bazangi mayele ekoboma bango, mpe bozangi bokebi ya bato oyo bazangi mayele ekoboma kaka bango moko;
Porque el reposo de los ignorantes los matará, y la prosperidad de los necios los echará á perder.
33 kasi moto oyo ayokaka Ngai akovanda na kimia mpe akobanga mabe moko te. »
Mas el que me oyere, habitará confiadamente, y vivirá reposado, sin temor de mal.

< Masese 1 >