< Proverbiorum 13 >

1 Filius sapiens, doctrina patris: qui autem illusor est, non audit cum arguitur.
A wise son listens to his father's instruction, but a scoffer doesn't listen to rebuke.
2 De fructu oris sui homo satiabitur bonis: anima autem praevaricatorum iniqua.
By the fruit of his lips, a man enjoys good things; but the unfaithful crave violence.
3 Qui custodit os suum, custodit animam suam: qui autem inconsideratus est ad loquendum, sentiet mala.
He who guards his mouth guards his soul. One who opens wide his lips comes to ruin.
4 Vult et non vult piger: anima autem operantium impinguabitur.
The soul of the sluggard desires, and has nothing, but the desire of the diligent shall be fully satisfied.
5 Verbum mendax iustus detestabitur: impius autem confundit, et confundetur.
A righteous man hates lies, but a wicked man brings shame and disgrace.
6 Iustitia custodit innocentis viam: impietas autem peccatorem supplantat.
Righteousness guards the way of integrity, but wickedness overthrows the sinner.
7 Est quasi dives cum nihil habeat: et est quasi pauper, cum in multis divitiis sit.
There are some who pretend to be rich, yet have nothing. There are some who pretend to be poor, yet have great wealth.
8 Redemptio animae viri, divitiae suae: qui autem pauper est, increpationem non sustinet.
The ransom of a man's life is his riches, but the poor hear no threats.
9 Lux iustorum laetificat: lucerna autem impiorum extinguetur.
The light of the righteous shines brightly, but the lamp of the wicked is snuffed out.
10 Inter superbos semper iurgia sunt: qui autem agunt omnia cum consilio, reguntur sapientia.
Pride only breeds quarrels, but with ones who take advice is wisdom.
11 Substantia festinata minuetur: quae autem paulatim colligitur manu, multiplicabitur.
Wealth gained dishonestly dwindles away, but he who gathers by hand makes it grow.
12 Spes, quae differtur, affligit animam: lignum vitae desiderium veniens.
Hope deferred makes the heart sick, but when longing is fulfilled, it is a tree of life.
13 Qui detrahit alicui rei, ipse se in futurum obligat: qui autem timet praeceptum, in pace versabitur. Animae dolosae errant in peccatis: iusti autem misericordes sunt, et miserantur.
Whoever despises instruction will pay for it, but he who respects a command will be rewarded.
14 Lex sapientis fons vitae, ut declinet a ruina mortis.
The teaching of the wise is a spring of life, to turn from the snares of death.
15 Doctrina bona dabit gratiam: in itinere contemptorum vorago.
Good understanding brings favor; but the way of the unfaithful leads to calamity.
16 Astutus omnia agit cum consilio: qui autem fatuus est, aperit stultitiam.
Every prudent man acts from knowledge, but a fool exposes folly.
17 Nuncius impii cadet in malum: legatus autem fidelis, sanitas.
A wicked messenger falls into trouble, but a trustworthy envoy gains healing.
18 Egestas, et ignominia ei, qui deserit disciplinam: qui autem acquiescit arguenti, glorificabitur.
Poverty and shame come to him who refuses discipline, but he who heeds correction shall be honored.
19 Desiderium si compleatur, delectat animam: detestantur stulti eos, qui fugiunt mala.
Longing fulfilled is sweet to the soul, but fools detest turning from evil.
20 Qui cum sapientibus graditur, sapiens erit: amicus stultorum similis efficietur.
One who walks with wise men grows wise, but a companion of fools suffers harm.
21 Peccatores persequitur malum: et iustis retribuentur bona.
Misfortune pursues sinners, but prosperity rewards the righteous.
22 Bonus reliquit heredes filios, et nepotes: et custoditur iusto substantia peccatoris.
A good man leaves an inheritance to his children's children, but the wealth of the sinner is stored for the righteous.
23 Multi cibi in novalibus patrum: et aliis congregantur absque iudicio.
An abundance of food is in poor people's fields, but injustice sweeps it away.
24 Qui parcit virgae, odit filium suum: qui autem diligit illum, instanter erudit.
One who spares the rod hates his son, but one who loves him is careful to discipline him.
25 Iustus comedit, et replet animam suam: venter autem impiorum insaturabilis.
The righteous one eats to the satisfying of his soul, but the belly of the wicked goes hungry.

< Proverbiorum 13 >