Proverbiorum 26

1 Quomodo nix in æstate, et pluviæ in messe, sic indecens est stulto gloria.

Som snø um sumaren og regn i skurden, so høver ikkje æra for ein dåre.

2 Sicut avis ad alia transvolans, et passer quolibet vadens, sic maledictum frustra prolatum in quempiam superveniet.

Som sporven flaksar burt og svala flyg, so råkar ikkje grunnlaus forbanning.

3 Flagellum equo, et camus asino, et virga in dorso imprudentium.

Svipa til hesten, taum til asnet, og ris til ryggen på dårar.

4 Ne respondeas stulto juxta stultitiam suam, ne efficiaris ei similis.

Svar ikkje dåren etter hans dårskap, so du ei skal verta lik han, du og!

5 Responde stulto juxta stultitiam suam, ne sibi sapiens esse videatur.

Svara dåren etter hans dårskap, so han ei skal tykkja han sjølv er vis!

6 Claudus pedibus, et iniquitatem bibens, qui mittit verba per nuntium stultum.

Føterne høgg han av seg, og vald fær han drikka, han som sender bod med ein dåre.

7 Quomodo pulchras frustra habet claudus tibias, sic indecens est in ore stultorum parabola.

Visne heng vanfør manns føter, so og ordtak i munnen på dårar

8 Sicut qui mittit lapidem in acervum Mercurii, ita qui tribuit insipienti honorem.

som å binda ein stein i slyngja, soleis er det å gjeva ein dåre æra.

9 Quomodo si spina nascatur in manu temulenti, sic parabola in ore stultorum.

Som klungergrein i handi på drukken mann, so er ordtak i munnen på dårar.

10 Judicium determinat causas, et qui imponit stulto silentium iras mitigat.

Som ein skyttar som sårar alle, so er den som leiger dåren og kvar som fer framum.

11 Sicut canis qui revertitur ad vomitum suum, sic imprudens qui iterat stultitiam suam.

Som hund som snur seg til si eigi spya, so er ein dåre som kjem att til narreskapen sin.

12 Vidisti hominem sapientem sibi videri? magis illo spem habebit insipiens.

Ser du ein mann som tykkjer sjølv at han er vis, då er det større von for dåren enn for honom.

13 Dicit piger: Leo est in via, et leæna in itineribus.

Letingen segjer: «D’er villdyr på vegen, ei løva i gatorne.»

14 Sicut ostium vertitur in cardine suo, ita piger in lectulo suo.

Døri snur seg på gjengi, og letingen snur seg i sengi.

15 Abscondit piger manum sub ascella sua, et laborat si ad os suum eam converterit.

Stikk den late si hand i fatet, han evast med å ta ho upp til munnen att.

16 Sapientior sibi piger videtur septem viris loquentibus sententias.

Letingen tykkjest visare vera enn sju som gjev vituge svar.

17 Sicut qui apprehendit auribus canem, sic qui transit impatiens et commiscetur rixæ alterius.

Han triv i øyro på framumfarande hund, han som ryk upp i sinne for trætta som ikkje kjem han ved.

18 Sicut noxius est qui mittit sagittas et lanceas in mortem,

Som ein galen som skyt med brennende pilar - drepande skot -

19 ita vir fraudulenter nocet amico suo, et cum fuerit deprehensus dicit: Ludens feci.

so er ein mann som svik sin næste og segjer: «Eg gjorde det berre på gaman.»

20 Cum defecerint ligna extinguetur ignis, et susurrone subtracto, jurgia conquiescent.

Når veden tryt, so sloknar elden, er baktalar burte, stoggar striden.

21 Sicut carbones ad prunas, et ligna ad ignem, sic homo iracundus suscitat rixas.

Som kol vert til gløder og ved til eld, so kveikjer kranglaren kiv.

22 Verba susurronis quasi simplicia, et ipsa perveniunt ad intima ventris.

Baktalar-ord er som lostemat, dei glid so godt ned i livet.

23 Quomodo si argento sordido ornare velis vas fictile, sic labia tumentia cum pessimo corde sociata.

Som sylv-glasering på skålbrot er brennande lippor når hjarta er vondt.

24 Labiis suis intelligitur inimicus, cum in corde tractaverit dolos.

Med lipporne skaper ein uven seg til, men inni seg gøymer han svik.

25 Quando submiserit vocem suam, ne credideris ei, quoniam septem nequitiæ sunt in corde illius.

Gjer han seg blidmælt, tru honom ei, for sju slag styggedom bur i hans hjarta.

26 Qui operit odium fraudulenter, revelabitur malitia ejus in consilio.

Hatet dyl seg i svik, men lyt syna sin vondskap i folkemugen.

27 Qui fodit foveam incidet in eam, et qui volvit lapidem revertetur ad eum.

Den som grev ei grav, skal stupa nedi, den som velter ein stein, skal få han yver seg att.

28 Lingua fallax non amat veritatem, et os lubricum operatur ruinas.

Den falske tunga hatar deim som ho hev krasa, og den sleipe munnen fører til fall.