Proverbiorum 26

1 Quomodo nix in æstate, et pluviæ in messe: sic indecens est stulto gloria.

Menm jan moun pa bezwen tann pou fè gwo fredi nan sezon chalè, ni pou lapli tonbe nan sezon rekòt, konsa tou, moun san konprann pa bezwen tann pou yo fè lwanj li.

2 Sicut avis ad alia transvolans, et passer quo libet vadens: sic maledictum frustra prolatum in quempiam superveniet.

Madichon pa ka fè ou anyen si ou pa antò. Se tankou ti zwezo k'ap vòltije sou branch bwa, ziwondèl k'ap vole nan syèl la yo ye.

3 Flagellum equo, et camus asino, et virga in dorso imprudentium.

Fwèt pou chwal, baboukèt pou bourik, baton pou do moun ki san konprann.

4 Ne respondeas stulto iuxta stultitiam suam, ne efficiaris ei similis.

Pa reponn moun sòt yo menm jan yo pale a, pou ou pa parèt sòt menm jan ak yo.

5 Responde stulto iuxta stultitiam suam, ne sibi sapiens esse videatur.

Reponn moun sòt yo dapre jan yo pale a, w'a fè yo wè se moun sòt yo ye.

6 Claudus pedibus, et iniquitatem bibens, qui mittit verba per nuncium stultum.

Yon moun ki voye yon moun sòt fè komisyon, se tankou si li te koupe janm li. Se traka l'ap chache bay tèt li.

7 Quomodo pulchras frustra habet claudus tibias: sic indecens est in ore stultorum parabola.

Yon moun ki san konprann sèvi ak yon pwovèb menm jan yon moun bwete sèvi ak move janm lan.

8 Sicut qui mittit lapidem in acervum Mercurii: ita qui tribuit insipienti honorem.

Fè lwanj yon moun ki san konprann, se tankou si ou te mare wòch la anvan ou tire fistibal la.

9 Quomodo si spina nascatur in manu temulenti: sic parabola in ore stultorum.

Yon moun san konprann k'ap bay yon pwovèb, se tankou yon moun sou k'ap chache wete yon pikan nan dwèt li.

10 Iudicium determinat causas: et qui imponit stulto silentium, iras mitigat.

Patwon ki pran nenpòt moun san konprann osinon nenpòt moun k'ap pase nan lari pou travay pou li, se yon danje pou tout moun.

11 Sicut canis, qui revertitur ad vomitum suum, sic imprudens, qui iterat stultitiam suam.

Menm jan yon chen tounen vin manje sa li vonmi, se konsa moun san konprann yo ap toujou fè sa y'ap fè a.

12 Vidisti hominem sapientem sibi videri? magis illo spem habebit insipiens.

Gen plis espwa pou yon moun ki san konprann pase pou yon moun ki mete nan tèt li li konprann.

13 Dicit piger: Leo est in via, et leæna in itineribus:

Parese a di: Gen bèt nan bwa sou wout la. Gen yon lyon nan lari a.

14 sicut ostium vertitur in cardine suo, ita piger in lectulo suo.

Parese a ap vire adwat agoch nan kabann li, menm jan yon pòt ap vire louvri fèmen sou gon li yo.

15 Abscondit piger manum sub ascella sua, et laborat si ad os suum eam converterit.

Parese a pran kiyè l' nan men l'. Men, pou l' leve l' mete nan bouch li, se yon pakèt afè.

16 Sapientior sibi piger videtur septem viris loquentibus sententias.

Parese mete nan tèt li li gen plis konprann pase sèt moun lespri ki konn sa y'ap di.

17 Sicut qui apprehendit auribus canem, sic qui transit impatiens, et commiscetur rixæ alterius.

Moun k'ap foure bouch nan koze ki pa gade l', se tankou moun k'ap rale ke chen li jwenn sou gran chemen.

18 Sicut noxius est qui mittit sagittas, et lanceas in mortem:

-(we vèsè pwochen)

19 ita vir, fraudulenter nocet amico suo: et cum fuerit deprehensus, dicit: Ludens feci.

Moun k'ap mache twonpe moun, apre sa pou li di: Aa monchè! Se jwe mwen t'ap jwe, moun konsa tankou moun fou k'ap voye bwa dife ak wòch pou touye moun.

20 Cum defecerint ligna, extinguetur ignis: et susurrone subtracto, iurgia conquiescent.

Kote ki pa gen bwa, pa gen dife. Kote ki pa gen tripòt, pa gen kont.

21 Sicut carbones ad prunas, et ligna ad ignem, sic homo iracundus suscitat rixas.

Chabon kenbe recho a limen. Bwa pa kite dife a mouri. Konsa tou, moun ki renmen chache kont toujou ap pouse dife.

22 Verba susurronis quasi simplicia, et ipsa perveniunt ad intima ventris.

Tripotay dous nan zòrèy moun ki vle tande yo. Sa mache nan san yo.

23 Quomodo si argento sordido ornare velis vas fictile, sic labia tumentia cum pessimo corde sociata.

Yon moun ki gen bèl pawòl nan bouch li men ki gen move kè, se tankou bèl penti sou bwa pouri.

24 Labiis suis intelligitur inimicus, cum in corde tractaverit dolos.

Ipokrit ki rayi moun toujou ap bay bèl pawòl. Men, nan kè l', se twonpe l'ap twonpe moun.

25 Quando submiserit vocem suam, ne credideris ei: quoniam septem nequitiæ sunt in corde illius.

Lè l'ap pale konsa, ou pa bezwen kwè l', paske nan fon kè l', se mechanste ase ki genyen.

26 Qui operit odium fraudulenter, revelabitur malitia eius in consilio.

Li te mèt kache sa, tout moun gen pou wè mechanste l'ap fè yo.

27 Qui fodit foveam, incidet in eam: et qui volvit lapidem, revertetur ad eum.

Moun k'ap tann pèlen pou lòt se yo menm k'ap pran ladan li. Moun ki konmanse woule wòch la, se li menm ankò wòch la ap kraze.

28 Lingua fallax non amat veritatem: et os lubricum operatur ruinas.

Fòk ou rayi yon moun vre pou fè manti sou li. Lè w'ap flate moun, se tèt ou w'ap fè tò.